Ευρώπη: Μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες από ό,τι στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου
Πολωνικά και άλλα στρατεύματα του ΝΑΤΟ συμμετέχουν σε στρατιωτικές ασκήσεις Steadfast Defender 24 στο Korzeniewo, στην Πολωνία τη Δευτέρα 4 Μαρτίου 2024.
Οι στρατιωτικές δαπάνες στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη είναι πλέον υψηλότερες από ό,τι το τελευταίο έτος του Ψυχρού Πολέμου, σύμφωνα με νέα έκθεση.
Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), η Ευρώπη προχώρησε σε ευρεία αύξηση των στρατιωτικών δαπανών από τις αρχές του 2022, φτάνοντας συνολικά τα 552 δισ. ευρώ το 2023.
Η αύξηση αυτή είναι κατά 16% μεγαλύτερη από ό,τι δαπάνησαν οι εν λόγω χώρες το 2022 και κατά 62% μεγαλύτερη σε σύγκριση με το 2014, όπου οι δαπάνες ήταν 330 δισ. ευρώ.
Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, εκτός από τρεις -η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ρουμανία- αύξησαν τις στρατιωτικές τους δαπάνες το 2023.
Ο Lorenzo Scarazzato, βοηθός ερευνητής του SIPRI, εξήγησε στο Euronews ότι οι στρατιωτικές δαπάνες στην Ευρώπη αυξάνονται κάθε χρόνο από το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία.
Αυτή η ενέργεια και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022, οδήγησε τις κυβερνήσεις στην Ευρώπη να αυξήσουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους με πρωτοφανή ρυθμό.
“Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το 2023, ο κύριος μοχλός αύξησης των στρατιωτικών δαπανών στην Ευρώπη συνεχίζει να είναι η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία”, δήλωσε ο Scarazzato.
Οι υψηλότερες δαπάνες στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη
Η τάση των χωρών της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης να αυξάνουν τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς τους είναι σε μεγάλο βαθμό αντίδραση στην αύξηση των ρωσικών δαπανών, σύμφωνα με το SIPRI.
Το Ηνωμένο Βασίλειο διέθεσε το μεγαλύτερο ποσό στην Ευρώπη το 2023, με τις αγορές όπλων να αποτελούν το 2,3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ).
Το βρετανικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε φέτος ότι θα αυξήσει το ποσοστό αυτό στο 2,5%, αν και ο υπουργός Οικονομικών Τζέρεμι Χαντ παραδέχτηκε ότι οι εγχώριες οικονομικές συνθήκες σημαίνουν ότι δεν έχει ακόμη επιτύχει αυτόν τον στόχο.
Η Γερμανία έχει επίσης αυξήσει τις στρατιωτικές της δαπάνες, με το ποσό να αυξάνεται κατά ένα τεράστιο 48% από το 2014 έως το 2023.
Το 2022, η γερμανική κυβέρνηση δημιούργησε ένα ταμείο για την επίτευξη του στόχου του ΝΑΤΟ να δαπανάται ετησίως το 2% του ΑΕΠ της για την άμυνα – ένα στόχο για τον οποίο η χώρα υπέγραψε το 2014, αλλά μέχρι φέτος δεν τον έχει πετύχει.
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς δεσμεύτηκε δημοσίως να μετασχηματίσει τη στάση της χώρας του απέναντι στην άμυνα και την ασφάλεια τρεις ημέρες μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Κάνοντας μια ομιλία στο κοινοβούλιο που περιέγραψε τη στιγμή ως “Zeitenwende” (σημείο καμπής), ο Scholz δεσμεύτηκε να αυξήσει δραματικά τις αμυντικές δαπάνες της χώρας του και να μεταρρυθμίσει τον στρατό της.
Τα ανατολικά σύνορα
Ενώ οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης εξοπλίζονται με ταχείς ρυθμούς, οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης συνεισφέρουν τα μέγιστα στις αμυντικές δαπάνες της Γηραιάς Ηπείρου από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Η Πολωνία σημείωσε τη μεγαλύτερη αναλογική αύξηση των αμυντικών δαπανών της Ευρώπης μεταξύ 2022 και 2023, δαπανώντας 3,8% του ΑΕΠ της για την άμυνα το 2023 – υπολειπόμενη ακόμη του διακηρυγμένου στόχου του 4%.
Η Πολωνία έχει από καιρό θέσει ως προτεραιότητα την αύξηση των αμυντικών της δαπανών. Ο Πολωνός πρόεδρος Andrzj Duda κάλεσε τα μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις δαπάνες τους, επικαλούμενος ανησυχίες ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ετοιμάζεται να επιτεθεί στο ΝΑΤΟ τα επόμενα χρόνια.
“Υπάρχει μια τάση που αναδεικνύει πώς οι χώρες που συνορεύουν ή βρίσκονται κοντά στη Ρωσία και την Ουκρανία γνώρισαν μερικές από τις μεγαλύτερες αυξήσεις κατά την τελευταία δεκαετία”, λέει ο Scarazzato. “Θα ήταν ασφαλές να υποθέσουμε ότι αυτό οφείλεται στην προσάρτηση της Κριμαίας και της πλήρους εισβολής στην Ουκρανία”.