Jak Iran przemycił dwa samoloty z Litwy: piloci nagle wyłączyli transpondery

Airbus A340 (zdjęcie ilustracyjne)

Historia jak z sensacyjnego filmu. Iran przemycił dwa duże samoloty pasażerskie Airbus A340. Lecieli bez pasażerów z lotniska Siauliai na Litwie, rzekomo na Filipiny i Sri Lankę. Jednak po wejściu w irańską przestrzeń powietrzną piloci wyłączyli transpondery. Jak się później okazało, jeden samolot wylądował w Teheranie, a drugi na lotnisku na południu kraju. Wcześniej w Iranie wylądowały cztery A340 lecące z Republiki Południowej Afryki do Uzbekistanu. Dwa z nich Irańczycy przekazali wenezuelskiej firmie Conviasa, która również lata do Moskwy.

Społeczność lotnicza dyskutuje o niemal detektywistycznej historii — Iranowi udało się przemycić dwa kolejne pasażerskie airbusy A340. Miały one lecieć z Litwy do krajów Azji Południowej, ale ostatecznie wylądowały w Iranie. Na wszystkim najbardziej skorzysta zapewne Rosja.

Incydent miał miejsce w lutym, ale został szeroko nagłośniony pod koniec czerwca po tym, jak litewska publikacja zwróciła na niego uwagę. Zgodnie z pierwotnym planem podróży, Airbus bez pasażerów, należący do gambijskiej firmy leasingowej Macka Invest, miał odlecieć z lotniska Shauliai na Filipiny i Sri Lankę. Jednak po wejściu w irańską przestrzeń powietrzną piloci wyłączyli transpondery umożliwiające śledzenie ich lokalizacji. Według mediów lotniczych jeden z airbusów wylądował w Teheranie, a drugi w Konarak w południowym Iranie.

Dowiedziawszy się o tym, litewskie władze lotnicze zakazały odlotu trzeciego samolotu tego samego modelu, również należącego do afrykańskiej firmy leasingowej. Miał on lecieć na Filipiny z ładunkiem części lotniczych. Według litewskiego regulatora lotnictwa, loty tych trzech samolotów początkowo nie budziły żadnych wątpliwości, a ich ruch poza litewską przestrzenią powietrzną jest "kompetencją władz nawigacyjnych innych krajów".

Incydent jest określany jako "porwanie", ale poszlaki wskazują, że jest to ustalony schemat dostarczania używanych samolotów do Iranu za pośrednictwem państw trzecich. W grudniu 2022 r. cztery Airbusy A340 rzekomo lecące z RPA do Uzbekistanu, wykonały nieplanowane lądowanie na terytorium Iranu. Wcześniej należały one do Turkish Airlines i przez kilka lat były przechowywane w Johannesburgu, gdzie nowy właściciel zmienił kraj rejestracji na Burkina Faso. Samoloty dołączyły do floty irańskiego przewoźnika Mahan Air. W 2023 r. dwa z nich zostały przekazane wenezuelskiej firmie Conviasa, która również lata do Moskwy.

Istnienie nieoficjalnego rynku wtórnego przynosi korzyści leasingodawcom i liniom lotniczym posiadającym model A340. Ten długodystansowy samolot był produkowany w latach 1996-2000 i był wyposażony w cztery silniki. Obecnie konstrukcja ta jest uważana za nieekonomiczną — właściciele chętnie pozbywają się czterosilnikowych Airbusów i zastępują je nowocześniejszymi dwusilnikowymi A350. Możliwe jest zatem, że nieoficjalne dostawy Airbusów będą kontynuowane.

Dowiedz się jeszcze więcej. Sprawdź najnowsze newsy i bądź na bieżąco