Εθνικός Κήπος: Η «πράσινη νησίδα» με το κρυφό ποτάμι σε ρόλο θερμοστάτη της Αθήνας

Ξεκίνησε ως το όραμα μιας βασίλισσας και εξελίχθηκε στον μοναδικό βοτανικό και ταυτόχρονα ιστορικό κήπο της χώρας, κυρίως όμως σε μια αναντικατάστατη νησίδα πρασίνου μέσα στο τσιμεντένιο χάος της Αθήνας.

Ο Εθνικός Κήπος αποτελεί ακόμη και σήμερα όχι μόνο για τους απλούς πολίτες, αλλά και για τους ειδικούς επιστήμονες έναν «γνωστό-άγνωστο», όπως αποκάλυψε η πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών για την καταγραφή της χλωρίδας και της πανίδας του.

Το ίδιο ισχύει για όλους εμάς που έχουμε συνδέσει τον χώρο αυτό με τις παιδικές μας αναμνήσεις. Οσοι γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Αθήνα, αλλά και όσοι τον επισκέφτηκαν κρατούν ακόμη στη μνήμη τους την εικόνα με τις πάπιες στην κεντρική λίμνη. Για τους περισσότερους, άλλωστε, ήταν η πρώτη φορά που έβλεπαν από κοντά πάπιες στη ζωή τους. Ετσι, το τάισμά τους, μαζί με των περιστεριών στο μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη χαράχτηκαν ανεξίτηλα στο άγουρο μυαλό τους.

Το ηλιακό ρολόι, ένα από τα γνωστότερα τοπόσημα του Εθνικού Κήπου

Από το 1834

Η ιστορική διαδρομή αυτού του στρατηγικής σημασίας πνεύμονα είναι συνυφασμένη με τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους και την ανάδειξη της Αθήνας ως νέας πρωτεύουσας το 1834. Ταυτόχρονα σχεδόν, η βασίλισσα Αμαλία ξεκινά να κυνηγά το όραμά της για τη δημιουργία ενός βοτανικού κήπου δίπλα στα ανάκτορα.

Η κατασκευή του τότε Βασιλικού Κήπου εγκρίθηκε το 1836 και άρχισε τελικά το 1839, υπό την εποπτεία ειδικής επιτροπής με πρόεδρο τον καθηγητή Βοτανικής Νικολάους Καρλ Φραας, που είχε την ευθύνη των εργασιών και της προμήθειας των φυτών. Με βάση το αρχικό σχέδιο, η έκτασή του ήταν μικρότερη και αναπτύχθηκε κυρίως προς την πλευρά της σημερινής λεωφόρου Αμαλίας.

Εκείνη την εποχή, μετά από επαφές με διαπρεπείς καθηγητές Βοτανικής από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ξεκίνησαν οι δενδροφυτεύσεις με την εισαγωγή χιλιάδων καλλωπιστικών φυτών από τη Γένοβα και το νεοσύστατο «Αγροκήπιον Τύρινθος» της ομώνυμης Γεωργικής Σχολής που είχε ιδρύσει ο Ιωάννης Καποδίστριας. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζουν οι ουασινγκτόνιες, η δενδροστοιχία των οποίων είναι μοναδική μέχρι σήμερα σε όλη την Ευρώπη, καθώς και σπάνια είδη πεύκων και άλλων φυτών και δέντρων από διάφορα σημεία της Ελλάδας.

Σημαντικές πληροφορίες για την εξέλιξη του Εθνικού Κήπου προέρχονται από τις επιστολές της βασίλισσας Αμαλίας προς τον πατέρα της, τον οποίο ενημέρωνε σχεδόν καθημερινά για το πόσο μεγαλώνει ο... κήπος της. Την επιμέλειά του ανέλαβε αρχικά ο Βαυαρός γεωπόνος Σμάρατ με βοηθό τον Πρώσο κηπουρό Φρίντριχ Σμιτ, ο οποίος τον διαδέχτηκε και παρέμεινε η ψυχή του Κήπου μέχρι τον θάνατό του.

Το 1847 τα αρχικά όρια διευρύνθηκαν και η διαμόρφωσή του ανατέθηκε στον Γάλλο κηποτέχνη Φρανσουά Λουί Μπαρό, ο οποίος σχεδίασε το δίκτυο των δρομίσκων του και καθόρισε τη μορφή και τη θέση των μικρών κτισμάτων, των υδάτινων επιφανειών και των περίφρακτων χώρων του. Τα έργα ολοκληρώθηκαν το 1852, οπότε και πήρε τη μορφή του σύμφωνα με τις αρχές του αγγλικού τύπου του 18ου αιώνα, με γέφυρες, παγκάκια, πέργκολες, σπηλιές, μικρά περίπτερα. Μάλιστα εκείνη την εποχή για να τον επισκεφτείς ή να διέλθεις έπρεπε να είσαι «ευπρεπώς ενδεδυμένος». Στη σημερινή έκταση και φυσιογνωμία του οριστικοποιήθηκε το 1927.

Η κεντρική λίμνη με τις πάπιες

Η δενδροστοιχία με τις ουασινγκτόνιες φυτεύθηκε μεταξύ 1830-1850 από φυτώρια στη Γένοβα και το «Αγροκήπιον Τύρινθος» της Γεωργικής Σχολής που ίδρυσε ο Ιωάννης Καποδίστριας και παραμένει μοναδική μέχρι σήμερα σε όλη την Ευρώπη

Οι πρωτιές και το σήμερα

Ο Εθνικός Κήπος συγκεντρώνει πολλές πρωτιές. Είναι ο πρώτος βοτανικός κήπος, ο πρώτος διαμορφωμένος κήπος πρασίνου της Νεότερης Ελλάδας και ο πρώτος και μοναδικός ιστορικός κήπος της χώρας που ενσωματώνει τη μνήμη, τη διαδρομή και την εξέλιξη της Αθήνας σε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Ταυτόχρονα όμως έχει ζωτικό ρόλο στην καθημερινότητά της ως σημαντικός παράγοντας αντοχής της πόλης απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στα 155 στρέμματα της έκτασής του υπάρχουν 80.000 δέντρα, θάμνοι και φυτά, λειτουργώντας έτσι ως ο μεγαλύτερος πνεύμονας μέσα σε μια υπερδομημένη έρημο. Με άλλα λόγια, συνιστά μια πολύτιμη πράσινη ασπίδα για την Αθήνα σε μια περίοδο όπου η θερμοκρασία της ανεβαίνει γρήγορα και επικίνδυνα.

Οσον αφορά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, αξίζει να αναφερθεί ότι διαθέτει επτά εισόδους: την κεντρική από τη λεωφόρο Αμαλίας, μία ακόμη από τη Βασιλίσσης Σοφίας, τρεις στην Ηρώδου Αττικού και δύο από το Ζάππειο.

Επίσης, διαθέτει επτά λίμνες: εκείνη κοντά στη Βασιλίσσης Σοφίας με τα χρυσόψαρα η οποία υπερχειλίζει στην αβαθή λίμνη των κύκνων. Επίσης, την κεντρική λίμνη με ελεύθερα υδρόβια πτηνά και τη λίμνη της σπηλιάς με ψάρια, που είναι γνωστή και ως «Λίμνη του Κωνσταντίνου Καραμανλή», καθώς συνήθιζε να ατενίζει τον κήπο από το συγκεκριμένο σημείο. Ακόμη, τη λίμνη με τα νούφαρα που είναι γεμάτη νεροχελώνες, τη μικρή λίμνη με χρυσόψαρα και την οβάλ παράπλευρα της κεντρικής. Ενα από τα χαρακτηριστικά σημεία του είναι και η λεγόμενη «ταράτσα της Αμαλίας», η οποία ωστόσο έχει εγκλωβιστεί στον χώρο της Βουλής. Το δίκτυο μονοπατιών φτάνει στα 7 χλμ. και είναι πλάτους 3-5 μέτρων. Ενα ακόμη χαρακτηριστικό στοιχείο είναι οι επτά πέργκολες.

Στον Εθνικό Κήπο, σύμφωνα με όσα αναφέρονται από τον Δήμο Αθηναίων, συναντά κανείς σχεδόν όλα τα είδη βλάστησης: δέντρα αειθαλή και φυλλοβόλα, θάμνους, πολυετή ποώδη φυτά, αναρριχώμενα, παχύφυτα και κάκτους, ετήσια ανθόφυτα, χλοοτάπητες, φυτά εδαφοκάλυψης κ.ά. Η βλάστηση περιλαμβάνει πολλά τυπικά μεσογειακά είδη, αλλά χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη αναλογία ξενικών ειδών, με πιο χαρακτηριστικά τις ουασινγκτόνιες, τα φοινικοειδή που συγκροτούν τη μοναδική δενδροστοιχία της κεντρικής εισόδου στη λεωφόρο Αμαλίας και ονομάστηκαν έτσι προς τιμήν του προέδρου των ΗΠΑ, Τζορτζ Ουάσινγκτον. Ακόμη, οι ευκάλυπτοι και οι καζουαρίνες της Αυστραλίας, οι φυτολάκες της Νότιας Αμερικής, οι ψευδοπιπεριές της Κεντρικής Αμερικής, οι κινεζικοί αείλανθοι κ.ά.

Το πλέον σημαντικό είναι οι λεγόμενες «ιστορικές φυτεύσεις», δηλαδή εκείνες που έγιναν κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες της δημιουργίας του, και επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Εκτός από τις ουασινγκτόνιες, στην ίδια κατηγορία συμπεριλαμβάνονται ορισμένα μεγάλα πεύκα και κυπαρίσσια, γιούκα, πτελέες, πλατάνια, γλυσίνες και πολλά άλλα διάσπαρτα φυτά. Αυτή η διαχρονικότητα μεγάλου μέρους του Εθνικού Κήπου τον καθιστά πυρήνα σύνδεσης του παρελθόντος με το παρόν και το μέλλον.

Ethnikos-khpos__2_

Ethnikos-khpos__1_

Αστικός βιότοπος

Αν και κυρίαρχα βοτανικός, ο Εθνικός Κήπος διαθέτει και σημαντική πανίδα, καθώς σε αυτόν βρίσκουν καταφύγιο, φωλιάζουν και αναπαράγονται ελεύθερα αρκετά είδη. Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών με την πυκνή βλάστηση, το άφθονο υγρό στοιχείο, αλλά και τα μέτρα προστασίας, με την απαγόρευση κυκλοφορίας κατά τις βραδινές ώρες, έχει μετατραπεί σε σπάνιο αστικό βιότοπο.

Οι επισκέπτες μπορούν να παρατηρήσουν μεγάλη ποικιλία ζώων που ζουν είτε ελεύθερα, είτε σε προστατευμένους χώρους στο κέντρο του Κήπου. Αυτά περιλαμβάνουν πουλιά, όπως τις... διάσημες πάπιες, χήνες, παπαγάλους, παγόνια, τσαλαπετεινούς, πολλά μικρά ζώα, όπως χελώνες, κουνέλια, αιγάγρους, ψάρια, βατράχια κ.ά.

Ετσι, ο Εθνικός Κήπος εξακολουθεί να είναι ένα σπουδαίο δείγμα αρχιτεκτονικής τοπίου του 19ου αιώνα που διατηρεί αναλλοίωτα τα βασικά χαρακτηριστικά του. Είναι αυτά που τον κατέστησαν πολιτιστικό μνημείο της Ευρώπης, όπως έχει χαρακτηριστεί από τη Διεθνή Επιτροπή Ιστορικών Κήπων και Πολιτιστικών Τοπίων (ICOMOS-IFLA). Κυρίως όμως είναι μια όαση στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και σημαντικός πόλος έλξης Ελλήνων και ξένων επισκεπτών.

Για να αναπτυχθεί και να επιβιώσει στο διάβα τόσων χρόνων, κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει το νερό. Ετσι, το σύστημα λιμνών, τα υδάτινα στοιχεία και τα σιντριβάνια, καθώς και το εκτεταμένο δίκτυο πέτρινων αρδευτικών αυλάκων βρίσκονται κατανεμημένα σε όλη την έκτασή του.

Ανάμεσα στα κορυφαία ιστορικά χαρακτηριστικά του, το γεγονός ότι η κύρια πηγή νερού του Εθνικού Κήπου εξακολουθεί να είναι το Πεισιστράτειο Υδραγωγείο. Μια υπόγεια συλλεκτήρια στοά στο φυσικό έδαφος που χρονολογείται στον 6ο αιώνα π.Χ., μήκους 6,5 χλμ. και βάθους 10-12 μέτρων, που αρχίζει να υδρομαστεύει από τη βάση του λόφου του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στον Υμηττό, πάνω από του Παπάγου. Στη συνέχεια ακολουθεί την κοίτη του Ιλισού, περνάει από την πλατεία του Αγίου Θωμά και τον Εθνικό Κήπο και καταλήγει στην Αρχαία Αγορά, την οποία και ύδρευε στην αρχαιότητα. Υπολογίζεται ότι καθημερινά φέρνει σημαντική ποσότητα νερού, περί τα 1.000-1.200 κυβικά μέτρα, στη λίμνη επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας και επιπλέον ποσότητα σε άλλα σημεία.

Διαχείριση και έργα

Πλούσια φυσικά είναι η ιστορία της διαχείρισης του Εθνικού Κήπου. Το 1923 ο τότε Βασιλικός Κήπος χαρακτηρίστηκε Εθνικός από το υπουργείο Γεωργίας, το οποίο είχε και την εποπτεία του. Το 1927 ιδρύθηκε το ΝΠΔΔ Επιτροπή Δημοσίων Κήπων και Δενδροστοιχιών - Εθνικός Κήπος, που λειτούργησε για πολλά χρόνια. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 η εποπτεία του μεταφέρθηκε στην Περιφέρεια Αττικής. Από το 2005 έως το 2011 η διαχείρισή του πέρασε στον Δήμο Αθηναίων, αλλά με σύσταση ανεξάρτητου νομικού προσώπου και πρόεδρο τον αείμνηστο τραπεζίτη Γιάννη Κωστόπουλο. Εκείνη την περίοδο ο Εθνικός Κήπος είχε ιδιαίτερη φροντίδα.

Το 2011 χαρακτηρίστηκε επισήμως ιστορικός τόπος βάσει σχετικής απόφασης του υπουργείου Πολιτισμού. Την ίδια χρονιά όμως καταργήθηκε η ανεξάρτητη διοίκηση και πέρασε στην αρμοδιότητα ενός εκ των Τμημάτων Πρασίνου του Δήμου Αθηναίων, ενώ για ένα διάστημα εκείνη την περίοδο βίωσε συνθήκες παρακμής. Από τον Μάρτιο του 2020 συστάθηκε η υπαγόμενη στον Δήμο Αθηναίων Εθνικός Κήπος - Μητροπολιτικό Πράσινο Α.Ε., η οποία έχει αναλάβει την ευθύνη του.

Την περίοδο 2020-2023 έγιναν σημαντικά έργα αναμόρφωσης και φύτευσης, καθώς και προσπάθειες να βρεθούν οι κατάλληλοι επιστήμονες και επαγγελματίες που θα έθεταν τις βάσεις της σωστής διαχείρισης. Εκτοτε και κατά προτεραιότητα δρομολογήθηκε η προστασία των ιστορικών δέντρων σε συνεργασία με Ιταλούς δενδροκόμους, αλλά και με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο.

Από το 2020 μελετήθηκαν φυτοτεχνικές παρεμβάσεις και αναγνωρίστηκαν τα τοπόσημα του Εθνικού Κήπου: το ηλιακό ρολόι, οι δενδροστοιχίες με τις ουασινγκτόνιες, η μεγάλη λίμνη, ο βράχος της Αμαλίας, η πέργκολα του Ζαππείου, η πέργκολα με τις γλυσίνες, ο ροδώνας, ο λόφος των άνω πεύκων, το ισπανικό αναβρυτήριο και το κεντρικό κυκλικό παρτέρι. Την ίδια περίοδο έγινε και η μελέτη καταγραφής του Πεισιστράτειου Υδραγωγείου, ενώ την άνοιξη του 2023 ολοκληρώθηκε η ριζική αναμόρφωση της παιδικής χαράς με χορηγία του ζεύγους Θανάση και Μαρίνας Μαρτίνου.

Ethnikos-khpos__5_

Πληροφόρηση με QR code

Πέρυσι ολοκληρώθηκε ένα μεγάλο πρόγραμμα παρεμβάσεων από τον Δήμο Αθηναίων που είχε δρομολογηθεί από την προηγούμενη δημοτική αρχή, με ανακατασκευή μονοπατιών και διαδρόμων, σύγχρονο σύστημα άρδευσης και κυρίως 11.155 νέες φυτεύσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν 112 νέα δέντρα, 331 θάμνους, 2.343 συμπληρωματικές φυτεύσεις θάμνων, 3.582 πολυετή ποώδη, 4.775 εποχιακά και 12 αναρριχώμενα.

Από τον Δήμο Αθηναίων έχει συνταχθεί μελέτη αποκατάστασης των σημαντικών κτιρίων, όπως του Βοτανικού Μουσείου, του καφενείου κ.ά., έχουν ληφθεί οι απαραίτητες εγκρίσεις και αναμένονται οι οικοδομικές άδειες προκειμένου να ξεκινήσουν οι προβλεπόμενες κατασκευές. Στα επόμενα βήματα περιλαμβάνεται και η πληροφόρηση του κοινού μέσω QR code όπου με ένα σκανάρισμα στο κινητό επισκέπτες και διερχόμενοι θα ενημερώνονται, σε δύο γλώσσες, σχετικά με κάθε φυτό, την ιστορικότητά του και άλλες λεπτομέρειες σε εκλαϊκευμένη μορφή.Είναι μια δράση που προωθείται από το Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών σε συνεργασία με το Ιδρυμα Μποδοσάκη και την Εθνική Τράπεζα.

Ο Εθνικός Κήπος είναι ένα ζωντανό οικοσύστημα και ως τέτοιο δεν θα σταματήσει ποτέ να εκπλήσσει ακόμη και τους ειδικούς επιστήμονες. Παράλληλα, πρόκειται για μία από τις ελάχιστες εκτεταμένες περιοχές πρασίνου μέσα στον αστικό ιστό και κατατάσσεται στα λεγόμενα «αστικά νησιά», θέσεις που έχουν διατηρήσει τα φυσικά τους χαρακτηριστικά στις σύγχρονες μητροπόλεις. Η σημαντικότητα του Εθνικού Κήπου ως ιστορικού μνημείου και βοτανικού κήπου ώθησε το Ιδρυμα Μποδοσάκη να χρηματοδοτήσει την καταγραφή της χλωρίδας και της πανίδας του, την οποία υλοποίησε το ΕΚΠΑ, σε μια προσπάθεια διατήρησης, αναβάθμισης και εμπλουτισμού της βιοποικιλότητάς του.

Η έρευνα καταγραφής της πανίδας του έγινε από τον καθηγητή του Τμήματος Βιολογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτη Παφίλη και την ομάδα του, ενώ η αντίστοιχη της χλωρίδας από τη μεταδιδακτορική ερευνήτρια, δρα Αικατερίνη Στέφη.

Κατά την παρουσίαση της έρευνας που έγινε στα μέσα Μαΐου ο καθηγητής Παφίλης χαρακτήρισε τον Εθνικό Κήπο «νησίδα βιοποικιλότητας» μέσα στο μεγάλο αθηναϊκό αρχιπέλαγος. Πρόκειται για μια αστική θάλασσα από τσιμέντο και δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, όπου σε ορισμένα σημεία της διασώζονται κάποια «αστικά νησιά», οι νησίδες πρασίνου της Αθήνας, όπως ο Εθνικός Κήπος, ο Λυκαβηττός, το Πεδίον του Αρεως.

Θέλοντας μάλιστα να καταδείξει την υπερθέρμανση του κέντρου των πόλης, ανέφερε ότι σε μέτρηση που έγινε την ίδια ημέρα και ώρα τον Ιούλιο στην πλατεία Κάνιγγος και στο Αλσος Κηφισιάς η διαφορά ήταν 22 βαθμοί Κελσίου. Αυτό από μόνο του αναδεικνύει τον αναντικατάστατο ρόλο του Εθνικού Κήπου μέσα στη «θερμική έρημο» της Αθήνας, όπου με τη χαμηλότερη θερμοκρασία και τα άλλα χαρακτηριστικά του αποτελεί μια όαση ζωής για εκατοντάδες διαφορετικά είδη του ζωικού βασιλείου.

Κατά την έρευνα διαπιστώθηκαν 201 ζωικά είδη, αριθμός υψηλότατος για 155 στρέμματα γης στο κέντρο μιας μητρόπολης. Μεταξύ αυτών, 76 σπονδυλόζωα και 125 ασπόνδυλα, αλλά και περίπου 50 είδη πουλιών, 97 είδη εντόμων, 26 είδη μυρμηγκιών καθώς και 20 ξενικά είδη, δηλαδή είδη που δεν υπάρχουν στη χώρα μας αλλά τα έχει φέρει ο άνθρωπος, όπως παπαγάλοι από την Αφρική ή τη Σενεγάλη, αλλά και... ιπτάμενοι σκίουροι. Ακόμη, 13 είδη ερπετών, με τα περισσότερα χελώνες. Μεταξύ αυτών εννέα είδη νεροχελώνων, εκ των οποίων μόνο τα δύο είναι ελληνικά και τα άλλα επτά ξενικά. Μάλιστα από τις 511 νεροχελώνες οι ελληνικές είναι μόλις τέσσερις.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα βατράχια. Το ένα είδος τους, ο γνωστός βαλκανικός βάτραχος, συναντάται στα προάστια της Αθήνας, όπως στη Ρεματιά Χαλανδρίου, στη Φιλοθέη, στην Πικροδάφνη του παραλιακού μετώπου και τώρα και στο κέντρο της Αθήνας. Εκτιμάται ότι πρόκειται για υπολειμματικούς πληθυσμούς του Ιλισού ποταμού. «Γιατί μπορεί να θάφτηκε, αλλά η μνήμη του νερού παραμένει, κι έτσι αυτοί οι οργανισμοί συνεχίζουν να ζουν στον Εθνικό Κήπο», τόνισε ο κ. Παφίλης.

Ενα δεύτερο είδος, ο βουνοβάτραχος, είναι ορεινό, με τον πιο κοντινό πληθυσμό να απαντάται στην Πάρνηθα, είναι δε μυστήριο το πώς έφτασε στον Εθνικό Κήπο. Ακόμη, η Αθήνα αποδεικνύεται η μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που φιλοξενεί στον Εθνικό Κήπο της ενδημικό σαλιγκάρι. Η έρευνα κατέδειξε όμως και τους κινδύνους από τα εισβλητικά είδη που έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν ανταγωνιστικά προς τα αυτόχθονα ωθώντας τα προς εξαφάνιση.

Σε επίπεδο χλωρίδας, όπως αποκάλυψε η δρ Στέφη, καταγράφηκαν 1.271 πληθυσμοί αυτοφυών ποωδών φυτών, ταξινομήθηκαν περισσότεροι από 3.900 θάμνοι, ενώ το αρχείο του θαμνώνα εμπλουτίστηκε με 85 είδη φυτών. Η πλειονότητα των ειδών είναι είτε μεσογειακά είτε κοσμοπολιτικά, δηλαδή εκείνα που άρχισαν να έρχονται από το εξωτερικό από την εποχή της Αμαλίας έως σήμερα. Υπάρχουν και είδη εισβλητικά που περιορίζουν την ανάπτυξη των ιθαγενών φυτών και πρέπει να τεθούν άμεσα υπό έλεγχο. Μέσα σε όλα αυτά εντοπίστηκαν και δύο ελληνικά ενδημικά είδη, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό.

Πεδίο μάχης

Ο Εθνικός Κήπος, που αυτονόητα είναι ένα σημείο ενότητας, υπήρξε πριν από μια δεκαετία πεδίο μάχης ανάμεσα σε κορυφαίους παράγοντες της οικονομικής και επιχειρηματικής ζωής του τόπου.

Ηταν το 2013 όταν ο επιχειρηματίας, τότε πρόεδρος του ΣΕΒ αλλά και δεινός συλλέκτης έργων μοντέρνας τέχνης Δημήτρης Δασκαλόπουλος ήθελε μέσω του οργανισμού ΝΕΟΝ να προχωρήσει σε παρεμβάσεις σε οκτώ σημεία του Κήπου προκειμένου να εκτεθούν κομμάτια της συλλογής του. Το πρόγραμμα «Ανακαλύπτοντας τον Εθνικό Κήπο» περιλάμβανε κηποτεχνική ανάπλαση στα εν λόγω σημεία και πρόγραμμα εκθέσεων σύγχρονης τέχνης επί δύο μήνες ανά διετία.

Παρά τον υπέρογκο προϋπολογισμό της, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, που είχε και την υποστήριξη της τότε δημοτικής αρχής, προσέκρουσε στην έντονη αντίδραση της Εταιρείας Φίλων του Εθνικού Κήπου με τότε πρόεδρο τον βιομήχανο Μιχάλη Μαΐλη και αντιπρόεδρο τη ζωγράφο και σύζυγο του αείμνηστου τραπεζίτη Γιάννη Κωστόπουλου, Ειρήνη Μολφέση. Η αντιπαράθεση έφτασε στα δικαστήρια με τη συμμετοχή γνωστών δικηγορικών γραφείων, ενώ χρειάστηκαν αποφάσεις μέχρι και του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Ειδήσεις σήμερα:

ΠΑΣΟΚ: Ήδη πέντε οι υποψήφιοι, το σκέφτονται «σοβαρά» η Διαμαντοπούλου και η Γιαννακοπούλου

Πάτρα: Γνωρίζω εδώ και τρία χρόνια ότι είναι ομοφυλόφιλος, αυτός μου επιτέθηκε, ισχυρίζεται ο πατέρας του 15χρονου

«ОќО± ОјОїО№ПЃО±ПѓП„ОїПЌОЅ П„О± О“О»П…ПЂП„О¬ ОјОµ П„О·ОЅ О•О»О»О¬ОґО±В», О»О­ОµО№ Ої ПЂПЃПЋО·ОЅ ОµПЂО№ОєОµП†О±О»О®П‚ П„ОїП… О’ПЃОµП„О±ОЅО№ОєОїПЌ ОњОїП…ПѓОµОЇОїП…