Kiedy wykopać czosnek? W tym roku wcześniej niż zwykle! Sprawdź, jakich terminów przestrzegać i jak suszyć czosnek, żeby był trwały

Czosnek sadzi się w dwóch terminach – jesienią lub wiosną – i właśnie od terminu sadzenia zależy pora jego wykopywania. Czosnek ozimy wykopuje się wcześniej, wiosenny później. Jednak w tym roku obydwa terminy są przesunięte i trzeba się tym zająć wcześniej niż zwykle. Podpowiadam, kiedy to zrobić i jak rozpoznać, czy czosnek jest już gotowy do wykopania. Sprawdź też, co z nim dalej zrobić i jak suszyć, żeby był trwały. Instrukcja krok po kroku.

Kiedy wykopywać czosnek ozimy i wiosenny?

Termin wykopywania czosnku zależy od tego, kiedy został posadzony. Najczęściej czosnek sadzi się jesienią – to tzw. czosnek ozimy, ale można to zrobić również wiosną – to tzw. czosnek wiosenny.

• Zwykle czosnek ozimy wykopuje się w lipcu, przeważnie w połowie lub pod koniec miesiąca. Jednak w 2024 r. zbiory wielu warzyw, w tym czosnku są przyspieszone. Czosnek, który od lat wykopuję około 20 lipca, jest gotowy do zbioru już na początku tego miesiąca.
• Czosnek wiosenny wykopuje się później, czyli w sierpniu lub na początku września. W tym roku jednak również trzeba się liczyć z przesunięciem o około 3 tygodnie.

Zobacz w galerii: Instrukcja krok po kroku, jak zaplatać warkocz i girlandę z czosnku do przechowania na dłużej

Jak poznać, czy czosnek jest gotowy do wykopania?

Terminy „kalendarzowe” są dość orientacyjne, bo wiele zależy też od miejsca, ziemi oraz pogody. Dlatego warto zwrócić uwagę na kilka rzeczy, które podpowiedzą ci, czy czosnek jest już gotowy do wykopania. Musisz wiedzieć, że liście czosnku w naturalny sposób zaczynają zasychać. Najpierw żółkną i schną najniższe, zewnętrzne. Kiedy pożółknie mniej więcej połowa liści, oznacza to, że czosnek jest gotowy do wykopania.

Jeśli nie masz pewności, czy to już, możesz testowo wykopać jedną lub dwie główki. Jeśli ząbki przylegają bardzo ściśle do siebie, a ich zarys nie jest wyraźnie widoczny pod łuską, czosnek możemy jeszcze pozostawić w ziemi. Nie można jednak zwlekać zbyt długo, w oczekiwaniu aż główki jeszcze urosną, bo może się zdarzyć, że zaczną się rozpadać, a ząbki wyrastać. Z dwojga złego, lepiej wykopać czosnek nieco zbyt wcześnie, niż zbyt późno.

Ten czosnek został wykopany zbyt późno. Widać ząbki, które wyrastają już z główki. Można go przeznaczyć do jedzenia na bieżąco, do dłuższego przechowywania nie nadaje się. Katarzyna Laszczak

Jak wykopywać czosnek?

Czosnek sadzi się dość głęboko, dlatego lepiej nie próbuj wyrywać go z ziemi, szczególnie jeśli gleba jest dość ciężka. Podkop go najpierw szpadlem lub widłami (można też użyć solidnej i długiej łopatki ogrodniczej, choć to bardziej męczące i mniej wydajne). Czosnek najlepiej wykopywać w słoneczny, suchy dzień.

Sprawdź: Co warto posiać na grządce po czosnku? Te warzywa zjesz jeszcze w tym sezonie!

Co zrobić z czosnkiem po wykopaniu?

Czosnek po wykopaniu otrząśnij z ziemi. Jednak pewna jej część pewnie pozostanie na główkach i między korzeniami. Dlatego czosnek dobrze jest ułożyć w zacienionym, suchym miejscu i pozostawić na dzień lub dwa, żeby lekko podeschnął. Następnie trzeba go oczyścić z pozostałości ziemi. Wygodnie robi się to szczoteczką do rąk (lub zębów).

Przy okazji zwróćmy uwagę na wszelkie uszkodzone główki. Odłóż je do zjedzenia w niedługim czasie. Jeśli zdarzą się takie, które już zaczęły wyrastać, również przeznacz je do szybkiego wykorzystania.

Jak suszyć czosnek?

Zdrowe, ładne i zwięzłe główki czosnku można długo przechowywać, nawet kilka miesięcy, a bywa, że aż do kolejnych zbiorów. Jednak, żeby tak było, czosnek trzeba przygotować, czyli dobrze wysuszyć.

Uwaga: czosnek suszymy razem z liśćmi i korzeniami.

Najłatwiejsze jest powiązanie czosnku w pęczki po kilka sztuk. Najlepiej ułożyć główki tak, żeby znajdowały się na różnych wysokościach. Liście zwiąż sznurkiem.

Inną metodą jest zaplecenie czosnku. Łodygi można spleść w tradycyjny warkocz lub rodzaj girlandy. Nie jest to trudne. Pamiętaj, żeby nie zaplatać zbyt wielu główek (ok. 10-12), bo liście i łodygi muszą wyschnąć.

Zobacz na zdjęciach, jak zrobić warkocz z czosnku oraz girlandę

Jak zrobić warkocz z czosnku?

Warkocz plecie się tak, jak klasyczny dobierany. Na początek bierzemy trzy główni czosnku i przeplatamy ich łodygi (te pierwsze główki wygodnie jest związać). Następnie dokładamy po jednej i znów przeplatamy. Pozostałe liście można również zapleść.

Jak zrobić girlandę z czosnku?

Weź jeden czosnek. Łodygę kolejnego pleć wokół pierwszej, przekładając główkę od dołu. Z każdą kolejną postępuj tak samo. Nawet jeśli twoja girlanda nie będzie idealnie równa, nie przejmuj się. I tak będzie wyglądać dekoracyjnie.

Jak przechowywać czosnek?

Pęczki, warkocze czy girlandy czosnku wiesza się główkami w dół w suchym, przewiewnym i zacienionym miejscu. Pozostaw je do zupełnego wyschnięcia.

Kiedy liście całkiem wyschną, możesz je skrócić, podobnie jak korzenie. Pęczki czy warkocze czosnku możesz powiesić w kuchni, ale pod warunkiem, że jest w miarę duża i przewiewna (nie może w niej być zbyt wilgotno i ciepło). Na pewno nie wieszaj ich blisko kuchenki, gdzie wytwarza się dużo pary. Możesz je też umieścić w mniej eksponowanym miejscu, np. na strychu. W ten sposób czosnek dobrze się przechowuje. Z warkocza czy girlandy kolejne główki odcinaj, zaczynając od góry, na bieżące potrzeby.

Jeśli masz czosnek wysuszony w pęczkach i nie chcesz go wieszać, obetnij łodygi na wysokości ok. 10 cm i ułóż np. w koszykach. Czosnek najlepiej przechowywać w suchym i w miarę chłodnym miejscu (ale nie w lodówce).

Zobacz galerię