Zes sigaretten per dag aan fijnstof is voor het kabinet oké, voor gemeenten niet

Met de komst van Picnic’s elektrische bezorgautootjes, nieuwe bakfietsen, Biro’s en Carvers worden onze steden langzaam schoner. Maar echt schoon is de binnenstad nog lang niet. De gemiddelde Amsterdammer inhaleert dagelijks nog steeds zes sigaretten aan fijnstof. Als het aan het nieuwe kabinet ligt, blijft dat voorlopig zo. Gemeenten denken daar heel anders over, schrijft columnist Nancy Kabalt.

Net zoals roken uit cafés is verbannen, moeten vieze voertuigen de binnenstad uit, vinden 29 gemeenten. Het instellen van Zero Emissie Zones (ZEZ) is volgens hen de aangewezen weg. Alles wat de zone in komt, moet vrij zijn van uitstoot. Een helder plan. Toch wil het kabinet de transitie naar ZEZ uitstellen. Dat past blijkbaar bij ‘hoop, lef en trots’. Reden om de boel uit te stellen, is dat het kabinet zorgen heeft over de economische impact op kleine ondernemers en de initiële kosten van de overgang naar emissievrije voertuigen. Ook zouden door uitstel uitzonderingen landelijk kunnen worden geregeld.

Onduidelijk

VNG, RAI, BOVAG en TLN riepen ondanks al op om de boel niet uit te stellen. Onduidelijkheid helpt ondernemers niet, stellen deze organisaties. “Uitstel betekent voor ondernemers onduidelijkheid, oneerlijke concurrentie en mogelijke faillissementen, aldus VNG”. Nog los van het feit dat bedrijven meer dan zes jaar de tijd hebben gehad om zich voor te bereiden, voeg ik daaraan toe.

Gelukkig zijn gemeenten in de lead, zij bepalen. Ja, er zijn uitdagingen, zoals netcongestie. Maar de wil is er bij gemeenten om door te pakken. Logisch, want de voordelen van emissie-vrije zones zijn evident: het geeft schonere lucht, stillere straten en een gezonder leefmilieu. Dat kunnen we leren uit het buitenland. In steden waar ZEZ’s al zijn ingevoerd, zoals Londen en Oslo, zijn de niveaus van schadelijke stoffen zoals stikstofoxiden en fijnstof drastisch gedaald. Dit betekent niet alleen schonere lucht voor iedereen, maar ook minder gezondheidsproblemen zoals astma en andere luchtwegaandoeningen.

Nederlandse oplossingen

Daarnaast stimuleren ZEZ’s de innovatie in de mobiliteitssector. Bedrijven worden aangespoord om sneller over te stappen op de productie van elektrische voertuigen. Dit leidt tot meer investeringen in groene technologieën en nieuwe voertuigen en fietsen, zoals Picnic en consorten op dit moment introduceren. Mooie, puur Nederlandse oplossingen, die nieuwe banen creëren en bijdragen aan economische groei. Ook in het buitenland.

Waar het kabinet gelukkig helder over is, is het mandaat. Dat ligt bij de gemeenten zelf. En die laten zich niet afleiden door datzelfde kabinet. Daarbij hebben gemeenten een-op-een contact met de ondernemers uit hun omgeving. Ze zijn in staat hen actief te helpen in de transitie. Zuur is wel dat het nieuwe kabinet juist de aanschafsubsidie – die het gat in de aanschafprijs tussen fossiel en elektrisch voertuig kan overbruggen – afschaft en de overstap daarmee juist moeilijker maakt in plaats van makkelijker.

Misschien is de boodschap van hoop, lef en trots vooral bedoeld voor iedereen die bij de overheid werkt en niet achter de kabinetsplannen staat. Namelijk dat zij doorgaan met het scheppen van een betere, schonere wereld en het lef hebben om hiermee vooral mee door te gaan.