Tarihi aydınlatmak için geldi, Anadolu mirasını Berlin’e kaçırdı

Tarihi aydınlatmak için geldi, Anadolu mirasını Berlin’e kaçırdı

Sivas’ın Şarkışla ilçesinde 1940 yılında yapılan arkeolojik kazıda Hitit dönemine ait tören baltası bulundu. Kazı başkanı Alman Arkeolog Kurt Bittel tarafından Almanya’ya kaçırıldığı düşünülen Hitit Tören Baltası, Berlin Önasya Müzesi’nde ortaya çıktı.

1940 yılında Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Döllük köyünde yapılan kazıda eşine az rastlanır bir eser bulundu. Alman arkeolog Kurt Bittel tarafından bulunan Hitit Tören Baltası, o dönem arkeoloji camiasını heyecanlandırmıştı. Sivas’ta bulunan tarihi eser, yıllar sonra Berlin’de bulunan Önasya Müzesi’nde ortaya çıktı. Eserin bulunmasına öncülük eden Şarkışla Âşık Veysel Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Deniz Karakurt, Hitit Tören Baltası’na ilişkin bilgiler verdi.

Berlin Önasya Müzesi’nde sergileniyor

Hitit Tören Baltası’nın Şarkışla yakınlarındaki Döllük köyünde bulunduğunu ifade eden Öğretim Üyesi Deniz Karakurt, “Kazıdan sonra bu yurt dışına götürülüyor. Ancak götürüldükten sonra öğreniliyor ki bu parça hiçbir zaman Türkiye’de bunun varlığına dair bir sergileme veya başka bir şey yapılmamış. Yabancı üniversitelerde özellikle İngiltere’de, Amerika’da buna dair kayıtlar var. Biz bu kayıtlara ulaşmıştık. Daha önceki senelerde yerel basınımız tarafından yapılan bir haberle bu tekrar gündeme geldi. Ankara’da yaşayan Şarkışlalı araştırmacı yazar Mahsuni Gül bu haberi görüyor ve peşine düşüyor. Almanya’daki arkadaşlarından rica ediyor, içlerinden özellikle bir tanesi olayın peşine düşüyor. Berlin’in Önasya Müzesi’ne gidiyor. Fakat müze tadilata girmiş. Tadilat nedeniyle kendisine bu eserin gösterilemeyeceği söyleniyor. Gösteremeyeceklerini söylemişler fakat araştırıp kendisine bilgi vereceklerini iletmişler. 1960’lı yıllara dair bir el yazısıyla yazılmış envanter kaydı çıkıyor. Envanter kaydının numarasına kadar bulduk” dedi.

Bittel tarafından Berlin’e götürüldü

Hitit Tören Baltası’nın yanı sıra birçok eserin Almanya’ya götürüldüğünü ifade eden Deniz Karakurt, “Bunun üzerine ben envanter kaydını bulduktan sonra başka bir şey dikkatimi çekti. Bu Hitit Tören Baltasının yanı sıra Almanca el yazısıyla yazılmış 4-5 sayfa eser gördüm. Her bir sayfada 10’ar tane kayıt bulunsa 4-5 sayfa kadar Şarkışla’dan gitmiş eserlere dair envanter kaydı var. Yani şu anda Almanya’da Berlin’de Şarkışla’dan gitmiş eserler bulunuyor. El yazısıyla yazılmış. Müze açıldıktan sonra da gelip görülebilir demişler. Yani burada gizli saklı bir bilgi yok. Envanter kayıtlarında nereden geldiğine kadar yazıyor. Bu kazıyı yürüten Alman arkeolog Kurt Bittel, adı geçiyor orada görünüyor zaten. Kendisinin bulduğu bilinen bir gerçek. Kurt Bittel, dürüst bir insan olarak, bulduğu eserleri Türk devletine teslim eden bir kişi olarak biliniyor. Şahsi fikrimi söylüyorum, doğru bulunmayabilir. Kurt Bittel ile ilgili benim görüşlerimde biraz değişiklik oldu, fikirlerim değişti. Sanki bazı eserleri devlete teslim ederek üzerinde kuşku uyandırmamak adına bunu yapmış. Fakat bazılarını ya kendi götürmüş, ya da bir başkasına vererek götürtmüş. Bazı eserlerin yurt dışına çıkarılmasına kendisi bizzat neden olmuş gibi gözüküyor. Yani Kurt Bittel dürüst adamdır efsanesinde belki bir değişiklik meydana gelecek. Yapılması gereken şey şu. Kültür Bakanlığına bir dilekçeyle eserlerin orada bulunduğunu, izninin bulunduğunu bu PDF formatındaki envanter kaydını Kültür Bakanlığına yazıp iletecek. Ondan sonra devletimiz ne yapar? Nasıl bir girişimde bulunur? Sonuç elde edilir mi? Onu tabii ki biz bilmiyoruz” şeklinde konuştu.

(RM-GF-