Ongefundeerde aanvallen en plaspauzes voor de senioren: het aankomende tv-debat tussen Trump en Biden

Oud-president Trump op links, huidig president Biden op rechts

Komende nacht staan Joe Biden en Donald Trump tegenover elkaar in het eerste verkiezingsdebat in 2024. De 81-jarige president en zijn 78-jarige tegenstander namen het vier jaar geleden ook al tegen elkaar op. Het kan wel eens een fel gevecht worden. We stelden zes vragen aan Amerika-correspondent Erik Mouthaan.

1. Voor wie staat er het meest op het spel? 

"Voor Biden. Hij moet het goed doen. Veel Amerikanen vinden hem namelijk te oud voor de baan. Biden staat in landelijke peilingen nek-aan-nek met Trump, maar in de staten die de doorslag geven ligt Trump voor. Dat gaat Biden proberen te doorbreken met een krachtig optreden in het debat, waarmee hij twijfel wegneemt over zijn mentale toestand."

2. De verkiezingen zijn pas in november, waarom debatteren ze dan al in juni?

"Het is heel ongebruikelijk. Normaal is het eerste debat pas half september. Maar: het hele verkiezingscircus wordt steeds langer. En steeds meer mensen stemmen vroeg in de VS, dat kan in sommige staten al zes weken van tevoren.

Bij de verkiezingen in 2020, te midden van de pandemie, stemde de helft van de kiezers voorafgaand aan de verkiezingsdag. Dus het gevoel bij de campagnes was dat de debatten te laat werden gehouden. En omdat allang duidelijk was dat het dit jaar weer Trump versus Biden zou worden, en de voorverkiezingen in maart effectief voorbij waren, vonden de kandidaten het tijd om nu in debat te gaan."

3. Wat is er anders dan bij vorige debatten?

"De regels zijn aangescherpt. Als de ene kandidaat aan het woord is, wordt de microfoon van de ander uitgezet. Dat is het directe gevolg van Trumps intimiderende optreden tijdens het eerste debat in 2020, waar hij Biden constant in de rede viel en van zijn stuk probeerde te brengen met tegenwerpingen. Het leidde ertoe dat Biden verzuchtte: “Will you shut up, man” (“kun je eindelijk eens je mond houden?”).

Daarnaast zijn er voor het eerst in decennia reclameblokken tijdens het debat, omdat het niet langer wordt georganiseerd door een onafhankelijke commissie maar door een commerciële zender, CNN. De commercial breaks zijn een goed moment voor de oudere heren om een plaspauze in te lassen, maar ze mogen die tijd niet gebruiken voor overleg met campagne-adviseurs."

4. Wat worden de spannendste onderwerpen?

"Biden moet zijn economische beleid verdedigen. Er zijn banen zat, de lonen stijgen, de economie groeit in de VS veel harder dan in Europa, maar Amerikanen hebben het moeilijk door hoge woonkosten en prijzen in de supermarkt die in een paar jaar tijd met 30 procent omhoog gingen. Trump zal hem daar hard op aanvallen.

Maar ook is er bezorgdheid in het land over de instroom van miljoenen asielzoekers die de grens overkwamen zonder de juiste papieren en van Biden hun procedure in de VS mogen afwachten.

De zittend president wil vooral aan kiezers de vraag voorleggen of ze echt terug willen naar Trump, een veroordeeld crimineel die probeerde de verkiezingsuitslag van de vorige keer ongedaan te maken, en wiens beleid leidde tot het afschaffen van het nationaal recht op abortus."

5. Hoe fel wordt het?

"Als we afgaan op de afgelopen weken, kan het vuurwerk worden. Trump roept al tijden dat Biden seniel is, 'een half mens', 'hij weet niet eens waar hij is', 'hij kan geen twee zinnen achter elkaar uitspreken'. Maar die karakterisering kan averechts werken als de kijker een normaal functionerende Biden ziet, en daarom roept Trump nu zonder enig bewijs dat de democraat aan de cocaïne zit, of 'een injectie in zijn reet krijgt' zodat hij meer energie kan vertonen. Ook belooft Trump de presentatoren van het debat flink aan te vallen, die hij 'mijn andere opponenten' noemt."

6. Maakt zo'n debat nou nog iets uit?

"Ja. Ongelooflijk veel mensen kijken er normaal gesproken naar, in 2020 zelfs 73 miljoen Amerikanen. En fragmentjes ervan gaan natuurlijk meteen rond op sociale media. Biden hoopt dat mensen hem in een beter daglicht zien, en Trump hoopt dat Biden een verward moment heeft. We zullen zien of er door het debat ook iets verandert in de peilingen."

Het debat vindt plaats in de nacht van donderdag op vrijdag, om 3 uur. Niet lang daarna zul je een samenvatting op deze site vinden.