"Spróbuję wylądować". Katastrofa Tu-154 w Rosji [Historia]

Tu-154

18 stycznia 1988 roku w Moskwie Tu-154 z Aszchabadzkiej Zjednoczonej Eskadry Lotniczej z 9 członkami załogi zabrał na pokład 137 pasażerów i rozpoczął lot na trasie Domodiedowo — Krasnowodsk — Aszchabad.

Start z lotniska Domodiedowo i lot wzdłuż trasy tej nocy przebiegły bez zakłóceń. Przygotowując się do lądowania w Krasnowodsku, drugi pilot poprosił dowódcę o pozwolenie na samodzielne lądowanie. W kokpicie miał miejsce następujący dialog:

[object Promise]

— Spróbuj… Po prostu przejedź ze mną drugie okrążenie, a ja spróbuję później!

Dowódca zdecydował się przychylić do prośby drugiego pilota z oczywistych powodów: tydzień wcześniej drugi pilot ukończył program szkolenia lotniczego dla dowódcy, ale nie był w stanie pomyślnie przejść kontroli….. Ponadto dzień wcześniej, podczas podejścia do Domodiedowa, drugi pilot nie zastosował się do parametrów podejścia, przez co samolot został wysłany na drugi krąg. Należało dać mu szansę na poprawę.

Początkowe podejście było normalne, z dobrymi warunkami pogodowymi na lotnisku Krasnowodsk. Po otrzymaniu zgody na lądowanie od dyspozytora, drugi pilot zaczął odchodzić od parametrów podejścia. Im bliżej znajdowała się ziemia, tym bardziej samolot schodził poniżej ustalonej trajektorii zniżania i bardziej zbaczał z kursu lądowania. Powyżej pasa krótkiego zasięgu odchylenia od ścieżki schodzenia i kursu osiągnęły wartości graniczne. Ale dowódca, zamiast przejąć kontrolę, próbował wskazać pilotowi odchylenia słowami:

[object Promise]

Reakcja była niestety nieadekwatna do sytuacji: znajdując się pod ścieżką schodzenia, drugi pilot jeszcze bardziej odchylił wolant, zwiększając tym samym i tak już wysoką prędkość pionową zniżania. Interwencja dowódcy w celu skorygowania sytuacji na niskiej wysokości (zaledwie 20-25 metrów) 2,5 sekundy przed przyziemieniem nie uratowała sytuacji.

Samolot uderzył jednocześnie wszystkimi rozpórkami podwozia w początek pasa startowego. Samolot rozpadł się na trzy części z powodu dużego przeciążenia, przekraczającego kilkakrotnie maksymalne dopuszczalne przeciążenie. 11 pasażerów siedzących w miejscach pęknięcia kadłuba zginęło, spadając na beton pasa startowego, 16 osób zostało poważnie rannych, a 7 innych odniosło lekkie obrażenia. Na szczęście podczas upadku samolotu nie wybuchł pożar, w przeciwnym razie liczba ofiar mogłaby być większa.

Jak ustaliła później komisja śledcza, wypadku można było uniknąć już na etapie przygotowań pilota do objęcia stanowiska dowódcy. Wcześniej (15 stycznia) drugi pilot wykonał już dwa lądowania i w obu przypadkach “kucnął” pod ścieżką schodzenia. Jednak w nocy 18 stycznia czynności te wykonał na niższej wysokości i z większą intensywnością. Taki był jego sposób pilotowania. Ponadto dowódca był tego świadomy, ale mimo to nie był przygotowany do skorygowania błędów w technice pilotażu drugiego pilota.

Przyczyny katastrofy zostały uznane przez komisję za: wysoką prędkość pionowego zniżania, błędy pilotażu drugiego pilota, niewystarczające przygotowanie do lądowania na lotnisku w Krasnovodsku (stroma ścieżka schodzenia, specyfika urządzeń sygnalizacji świetlnej, przeciwne nachylenie pasa startowego), nieterminowe korygowanie błędów przez dowódcę i słaba współpraca w załodze.