Pascal ontving 15.000 euro te veel van het UWV: moet hij dit terugbetalen?

Beeld ter illustratie.

De 28-jarige Pascal heeft een psychische beperking en ontvangt daarom een Wajong-uitkering. Als hij met een opleiding begon of een bijbaantje had, gaf hij dat door aan zijn werkcoach bij het UWV. Geregeld dus, dachten hij en zijn ouders. Maar toen viel er ineens een brief op de mat: Pascal had drie jaar lang ongevraagd te veel geld ontvangen en moest bijna 15.000 euro terugbetalen.

Is dat terecht? Vandaag doet de rechter uitspraak in zijn zaak.

UWV aan de lijn

Twee keer per jaar werd Pascal gebeld door zijn werkcoach van het UWV, vertelt zijn vader Richard aan RTL Nieuws. “Mijn vrouw voerde die gesprekken meestal. Ze vertelde dan hoe het met onze zoon ging en wat hij aan het doen was. Dat hij een nieuwe opleiding was gaan doen bijvoorbeeld, of een bijbaan had.”

Dat is voor het UWV belangrijk om te weten, want studiefinanciering of inkomen uit een bijbaan hebben invloed op de hoogte van de uitkering. Richard en zijn vrouw waren in de veronderstelling dat het UWV die doorgegeven wijzigingen verwerkte, maar dat was niet het geval. “Wij dachten altijd dat we hét UWV aan de lijn hadden, maar dat bleek het werkbedrijf te zijn. De verschillende afdelingen werkten langs elkaar heen.”

Pas na drie jaar, in 2019, ontdekt het UWV dat Richards zoon al die tijd een te hoge uitkering heeft ontvangen, een bedrag dat in die tijd is opgelopen tot 14.403,66 euro. Geld dat er niet meer was. “Pascal had niet door dat hij te veel ontving en heeft het uitgegeven. Hij had geen overzicht. Mijn zoon is geen gewone uitkeringsgerechtigde, maar een jongen met PDD-NOS en ADHD die extra begeleiding nodig heeft. Een Wajong-uitkering krijg je natuurlijk niet voor niets.”

Bezwaar

Richard maakte bezwaar tegen de terugvordering en stapte naar de rechter. Die stelde in 2021 het UWV in het gelijk. Omdat Richards zoon al eerder een opleiding had gevolgd en had gewerkt, had hem volgens de rechtbank duidelijk moeten zijn dat hij een te hoge uitkering ontving.

“Ik praat mijn zoon niet schoon. Als hij niet zo eigenwijs was geweest en ons als ouders volledige inzage had gegeven in zijn inkomen, dan hadden wij wel ontdekt dat het niet klopte”, zegt Richard. “Maar ik vond die uitspraak niet acceptabel omdat het UWV zelf de boel niet op orde had en pas na drie jaar aan de bel trok. Toen was het bedrag al zo hoog dat het voor mijn zoon niet meer te overzien is wanneer die schuld opgelost zal zijn.”

Richard ging in hoger beroep bij de Centrale Raad van Beroep (CRvB). De CRvB vroeg advies aan advocaat-generaal Ruth de Bock over hoe zwaar de beleidsregels nou moeten wegen in een zaak als deze. Haar conclusie is dat het UWV onvoldoende rekening houdt met de eigen nalatigheid. Ook vindt ze dat er beter gekeken moet worden of de gevolgen voor de mensen die te veel ontvangen geld terug moeten betalen wel in verhouding staan met het doel.

Toeslagenaffaire

Sander Taconis van Juridix, die Richard juridisch bijstaat, merkt dat zowel de rechtbank als instanties als het UWV sinds de toeslagenaffaire meer oog hebben voor de gevolgen van wet- en regelgeving op de levens van mensen. “Bij de tweede zitting in het hoger beroep was een lid van de raad van bestuur van het UWV aanwezig en ook twee medewerkers van het ministerie van Sociale Zaken. Daarmee geven ze toch wel aan dat ze het serieus nemen en vinden dat het anders moet.”

Richard heeft dat gevoel ook. Hij hoopt dat deze zaak ervoor zal zorgen dat het UWV mensen als zijn zoon de begeleiding biedt die ze nodig hebben. “Ze moeten een coach krijgen die met ze meekijkt en tijdig aan de bel trekt als er iets niet klopt. Anders kom je van de regen in de drup. Er moet naar de mens achter de uitkering gekeken worden.”

Hoop op goede afloop

Vandaag doet de CRvB uitspraak in de zaak. Taconis is hoopvol over de uitkomst, die mogelijk ook voor andere mensen in Pascals situatie goed nieuws is. “Mijn verwachting is dat de vordering van bijna 15.000 euro in ieder geval gematigd zal worden”, zegt hij. Ook Richard is positief. “Ik hoop dat hij weinig terug hoeft te betalen. Het liefst helemaal niets, zodat hij met een schone lei weer kan beginnen.”