"Ani sel riski büyük ve iller hazır değil"

“Ani sel riski büyük ve iller hazır değil”

Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, Türkiye Su Enstitüsü tarafından hazırlanan Büyükşehir Su ve Kanalizasyon İdareleri arasında Mukayeseli Performans Değerlendirmesi Haziran 2022 Raporunu değerlendirdi. Raporun, Türkiyede birçok büyükşehrin altyapı olarak ani sellerdeki risklere hazır olmadığını ortaya koyduğunu söyledi.

Rapora göre iklim değişikliği sonucunda değişen yağış rejimi özellikle çarpık gelişen kentlerimizde ani sel riskini arttırdı. Kısa süreli kuvvetli ve bölgesel sağanak geçişli yağışların artan şiddeti ve sıklığı kentlerdeki altyapı sorunlarını da ortaya çıkardı.

“Ani sel riski büyük ve iller hazır değil”

24 BÜYÜKŞEHRİN VERİLERİ ANALİZ EDİLDİ

Su politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, raporu şöyle değerlendirdi: “Kentlerin altyapısında atık su ve yağmur suyu sistemlerinin durumu hakkında bilgi veren en önemli veri o kentin ayrık sistem yüzdesidir. Bu kapsamda Türkiye Su Enstitüsü tarafından hazırlanan Büyükşehir Su ve Kanalizasyon İdareleri arasında Mukayeseli Performans Değerlendirmesi çalışmasında ayrık ve birleşik sistem yüzdeleri sorgulanmıştır. Birleşik sistemler kanalizasyon suyu ve yağmur suyunu aynı sistem içinde toplayıp uzaklaştırmaya çalışan sistemlerdir. Ayrık sistem ise kanalizasyon sisteminin yanına bir de ayrık olarak yağmur suyunu toplama ve uzaklaştırma sisteminin olmasıdır.

Bu çalışmada 24 büyükşehrin su ve kanalizasyon idareleri tarafından paylaşılan verileri analiz edildiğinde nüfusun yüzde 65inin yaşadığı kentlerde ortalama ayrık sistem yüzdesinin yüzde 53 olduğu belirlenmiştir.”

“ACİL ÖNLEM ALINMALI”

Bu çalışmaya veri sağlayan 7 büyükşehrin idaresi yüzde 100 oranında ayrık sisteme sahip olduğunu beyan etmiştir. Ancak geçmiş yılların verileri ile kıyaslandığında bu alanda önemli bir ilerlemenin kaydedilmediği gözlenmektedir. Bu durum Türkiyenin kentlerinde ayrık yağmursuyu sistemi altyapısı için acil önlemler alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu kapsamda ayrık yağmursularını toplama ve uzaklaştırma sistemi ile toplanan sular uygun bir yerde biriktirilip bir ön arıtma ile çim sulama veya tarımsal sulama amaçlı kullanılabilir. Bu durumda hem kentlerde oluşan ani sel riskinin azaltılması mümkün olur ve aynı zamanda yağmur suyu kullanılarak kentte su kullanım verimliliği de artar. Ancak daha önceki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi özellikle büyükşehirlerde yağmursuyu sistemlerinin inşasının hangi idarenin (Büyükşehir su ve kanalizasyon idaresi veya ilçe belediyeleri) yetki ve sorumluluğunda olduğu konusunda yerel mevzuatın daha açık hale getirilmesi gereklidir. Bunun yanı sıra bu altyapının finansman ihtiyacının da bütçe hesaplarına dahil edilmesi ve veya en uygun finansman modelinin açıklanması büyük önem taşımaktadır. Önümüzdeki yerel yönetim seçimlerinde kentli seçmenlerden oy isteyecek olan belediye başkan adaylarının bu konuda uygulanabilir projelerini ve finansman modellerini açıklamaları bu konudaki eksiklikleri tamamlamaya yönelik önemli bir adım olacaktır.”

Fotoğraflar: İHA