พบงานศิลปะเลอค่าในการขุดค้นเมืองโบราณปอมเปอีครั้งล่าสุด

งานศิลปะอันน่าทึ่งถูกค้นพบในการขุดค้นครั้งใหม่ที่ปอมเปอี เมืองโรมันโบราณที่ถูกฝังกลบหลังภูเขาไฟวิสุเวียสปะทุขึ้นในปี ค.ศ. 79 นักโบราณคดีกล่าวว่านี่เป็นหนึ่งในจิตรกรรมฝาผนังที่ดีที่สุดที่ถูกค้นพบในซากปรักหักพังของโบราณสถาน

บุคคลในตำนานกรีกอย่างเฮเลนแห่งเมืองทรอย ปรากฏบนผนังสูงสีดำภายในห้องจัดเลี้ยงขนาดใหญ่ ขณะที่พื้นห้องปูด้วยกระเบื้องโมเสคสีขาวซึ่งอยู่ในสภาพค่อนข้างสมบูรณ์ จำนวนรวมกันกว่า 1 ล้านแผ่น

1 ใน 3 ของเมืองที่หายสาบสูญยังคงอยู่ภายใต้เศษซากของภูเขาไฟ การขุดค้นในปัจจุบันเป็นงานทางโบราณคดีที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของยุคนี้ก็ว่าได้ และมันจะเป็นช่องทางให้เราได้เห็นชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนรวมถึงวัฒนธรรมของจักรวรรดิโรมัน

ดร.กาเบรียล ซูคทรีเกิล ผู้อำนวยการอุทยานประวัติศาสตร์เมืองปอมเปอี เผยโฉม “ห้องดำ” ให้บีบีซีได้เยี่ยมชมเพียงรายเดียวเท่านั้น เมื่อวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา (11 เม.ย.)

ดูเหมือนว่าสีของผนังถูกเลือกมาเพื่อซ่อนเปลวควันจากตะเกียงที่ใช้ในงานบันเทิงหลังดวงอาทิตย์ตกดิน

“ท่ามกลางแสงระยิบระยับ มันทำให้ภาพวาดกับมีชีวิตขึ้นมา” เขาบอก

พบงานศิลปะเลอค่าในการขุดค้นเมืองโบราณปอมเปอีครั้งล่าสุด

พบภาพเทพเจ้าอพอลโลพยายามเกี้ยวพาราสีนักบวชหญิงที่มีชื่อว่ากัสซันดราเป็นภาพแรก จากคำบอกเล่าตามตำนานกล่าวว่า เมื่ออพอลโลถูกปฏิเสธ เขาสาปให้กัสซันดราเป็นผู้มองเห็นอนาคต แต่จะไม่มีใครเชื่อในคำพยากรณ์ของเธอ

โศกนาฏกรรมที่เกิดขึ้นต่อจากนั้นถูกบอกเล่าในภาพวาดที่ 2 ซึ่งแสดงให้เห็นว่าเจ้าชายปารีสได้พบกับเฮเลนผู้งดงาม กัสซันดราล่วงรู้ว่าการพบกันครั้งนี้จะนำมาซึ่งหายนะและไปจบที่สงครามกรุงทรอย

ภาพเทพเจ้าอพอลโลปรากฎอยู่บนจิตรกรรมฝาผนังชิ้นหนึ่ง ซึ่งกำลังสื่อว่าเขาพยายามเกี้ยวพาราสีนักบวชหญิงนามว่ากัสซันดราซึ่งเป็นชาวเมืองทรอย

ห้องดำเป็นขุมสมบัติอันล่าสุดที่ถูกค้นพบภายใต้งานขุดค้นที่ดำเนินมาได้ 12 เดือนแล้ว การสืบสวนทางโบราณคดีครั้งนี้จะนำเสนอผ่านซีรีส์สารคดีของบีบีซีและไลออนทีวี ในช่วงปลายเดือนเม.ย.นี้

หินภูเขาไฟและเถ้าถ่านที่ทับถมกันหลายเมตรกำลังถูกกำจัดออกจากบล็อกที่อยู่อาศัยและแหล่งการค้าอันกว้างใหญ่ ซึ่งรู้จักกันในชื่อว่า “ภูมิภาค 9” โดยเศษซากเหล่านี้หลงเหลือจากการปะทุของภูเขาวิสุเวียสเมื่อเกือบ 2,000 ปีก่อน

เจ้าหน้าที่ต่างรีบเคลื่อนย้ายสิ่งเหล่านี้ไปไว้ยังห้องเก็บของ เพื่อปกป้องสิ่งที่เพิ่งถูกค้นพบใหม่

กาวปูนปลาสเตอร์ถูกฉีดเข้าทางด้านหลังของจิตรกรรมฝาผนัง เพื่อตรึงให้มันอยู่ในตำแหน่งเดิม ขณะที่คนงานกำลังขึ้นนั่งร้านเพื่อก่ออิฐและสร้างหลังคาชั่วคราวไว้ด้านบน

ต้องฉีดกาวปูนปลาสเตอร์ด้านหลังจิตรกรรมฝาผนัง มิฉะนั้นมันจะหลุดออกมา

ดร.โรเบอร์ตา พริสโก หัวหน้างานฝ่ายบูรณะ ใช้เวลาช่วงวันอังคารของสัปดาห์นี้ เพื่อหยุดยั้งการพังถล่มของซุ้มประตู

“นี่เป็นความรับผิดชอบที่ยิ่งใหญ่มาก ดูที่ฉันสิ” เธอพูดราวกับจะบ่งบอกว่า ความเครียดกำลังส่งผลกระทบต่อรูปลักษณ์เธออย่างเห็นได้ชัด

“เรามีความหลงใหลและความรักอย่างลึกซึ้งต่อสิ่งที่เรากำลังทำ เพราะสิ่งที่เรากำลังค้นพบและพยายามปกป้องอยู่นี้ มันคือความสุขของคนรุ่นหลังพวกเราด้วย”

เมืองปอมเปอี ภูมิภาค 9 กำลังเป็นงานสืบสวนอันท้าทายของนักโบราณคดี

การขุดค้นในช่วงปลายทศวรรษที่ 19 ได้ค้นพบส่วนซักรีดในมุมหนึ่งของเมือง ล่าสุดการขุดค้นยังเผยให้เห็นโรงอบขนมปังตั้งอยู่ติดกัน รวมถึงบ้านพักขนาดใหญ่ที่มีห้องสีดำ

ซากปรักหักพังภายในโถงต้อนรับชี้ให้เห็นว่า เจ้าของทรัพย์สินกำลังปรับปรุงบ้าน ขณะเกิดเหตุภูเขาไฟปะทุ

ทีมงานมั่นใจว่าพื้นที่ทั้ง 3 ส่วนนี้เชื่อมต่อกันผ่านท่อประปาและทางเดินเฉพาะ รวมถึงในแง่ของความเป็นเจ้าของด้วย

ตัวตนของบุคคลเหล่านี้ถูกบอกใบ้ในจารึกจำนวนมากที่มีชื่อย่อว่า “AVR” ซึ่งปรากฏบนผนังและโม่หินของร้านขนมปังด้วย

“เรารู้ว่าใครคือ AVR เขาคือ ออลัส รุสทิอุส เวอรุส” ดร.โซฟี เฮย์ นักโบราณคดีประจำอุทยานประวัติศาสตร์ปอมเปอีอธิบายกับบีบีซี “เรารู้จักเขาผ่านการโฆษณาชวนเชื่อทางการเมืองอื่น ๆ ในปอมเปอี เขาเป็นนักการเมืองและรวยมาก เราคิดว่าเขาอาจจะเป็นเจ้าของบ้านหรูหลังโรงขนมปังและโรงซักรีด”

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่เห็นได้ชัดเจนคือที่ดินทั้งหมดอยู่ระหว่างการปรับปรุงขณะที่เกิดเหตุปะทุของภูเขาไฟขึ้น

คนงานที่พยายามหลบหนีภัยพิบัติได้ทิ้งกระเบื้องปูหลังคาที่เรียงซ้อนกันไว้อย่างเรียบร้อย ปูนขาวยังคงอยู่เต็มหม้อและรอการถูกนำไปใช้ เกรียงและพลั่วก็ยังอยู่ แม้ด้ามไม้ของมันผุพังไปนานแล้ว

ดร.ลีอา ทราเปนี จัดระเบียบสิ่งของทุกอย่างที่ถูกขุดขึ้นมาได้ เธอเอื้อมมือไปหยิบสิ่งประดิษฐ์ชิ้นหนึ่งที่ถูกเก็บไว้ในกล่องนับพันภายในห้องเก็บของ มันมีลักษณะเป็นกรวยสีฟ้าน้ำทะเลอันเล็กม่อต้อ “มันคือลูกตะกั่วถ่วงน้ำหนัก” ซึ่งคนงานชาวโรมันใช้มันเพื่อจัดแนวพื้นผิวแนวตั้ง เช่นเดียวกับช่างก่อสร้างในปัจจุบัน

เธอจับมันไว้และชี้ให้สังเกตว่า “ถ้าคุณมองใกล้ ๆ จะเห็นเชือกโรมันชิ้นเล็ก ๆ ยังคงติดอยู่”

ดร.อเลสซานโดร รุสโซ เป็นนักโบราณคดีอีกคนหนึ่งที่ร่วมการขุดค้นครั้งนี้ เขาต้องการแสดงภาพจิตรกรรมบนเพดานที่ถูกกู้คืนกลับมาได้ ชิ้นส่วนของงานศิลปะที่แตกหักจากการปะทุของภูเขาไฟ ถูกนำมาวางต่อกันเป็นจิ๊กซอว์บนโต๊ะขนาดใหญ่

เขาพ่นละอองน้ำลงบนก้อนปูนปลาสเตอร์ ทำให้รายละเอียดและสีสันอันสดใสฟื้นคืนกลับมา จนคุณสามารถเห็นทิวทัศน์ที่มีตัวอักษรอียิปต์ อาหารและดอกไม้ รวมถึงนักแสดงละครหน้ากากอันโอ่อ่า

“นี่เป็นการค้นพบที่ผมชอบมากที่สุดในการขุดค้นครั้งนี้ เพราะว่ามันเป็นงานที่มีความซับซ้อนและหาได้ยาก มันเป็นงานที่มีคุณภาพสูงมากและมีไว้สำหรับคนชนชั้นสูงเท่านั้น” เขาอธิบาย

หากจิตรกรรมประดับเพดานเหล่านี้กำลังอธิบายถึงความยิ่งใหญ่ของผู้ถือครอง ในอีกด้านหนึ่ง มันก็เผยให้เห็นแง่มุมอันโหดร้ายของชีวิตชาวโรมัน ที่เราได้เรียนรู้จากโรงอบขนมปังที่ตั้งอยู่ข้างกัน นั่นคือชีวิตการเป็นทาส

เห็นได้ชัดว่าคนที่ทำงานอยู่ในร้านขนมปังนี้ถูกขังให้อยู่ในสภาพที่เลวร้าย โดยต้องอาศัยอยู่กับลาที่คอยหมุนเครื่องโม่แป้งที่ทำจากหิน และดูเหมือนว่าจะมีหน้าต่างเพียงบานเดียวเท่านั้น ซึ่งติดลูกกรงเหล็กเพื่อป้องกันการหลบหนีไว้ด้วย

นอกจากนี้ ยังขุดพบโครงกระดูกมนุษย์ภายในโรงอบขนมปังด้วย เป็นผู้ใหญ่ 2 คน และเด็กอีก 1 คน ซึ่งถูกหินที่ตกลงมาทับไว้ ชี้ให้เห็นว่าพวกเขาอาจเป็นทาสที่ติดอยู่ภายในห้องและไม่สามารถหนีการปะทุของภูเขาไฟได้ แต่มันเป็นเพียงการคาดเดาเท่านั้น

“ยิ่งเราขุดลึกไปมากเท่าไร ก็ยิ่งสงสัยว่าเรากำลังดูอะไรอยู่” ดร.เกนนาโร โลวิโน นักโบราณคดีที่ร่วมนำการขุดค้นครั้งนี้ บอกกับบีบีซี

“มันเหมือนกับละครเวที มีทั้งทิวทัศน์ ฉากหลัง และผู้ร้ายซึ่งก็คือภูเขาไฟวิสุเวียส นักโบราณคดีต้องเก่งมาก ๆ ในการเติมเต็มช่องว่าง เพื่อบอกเล่าเรื่องราวของตัวละครที่หายไป ซึ่งก็คือครอบครัวและเด็ก ๆ รวมถึงผู้คนที่ไม่ได้อยู่ที่นั่นอีกต่อไปแล้ว”

รายงานเพิ่มเติมโดย โทนี โจลิฟเฟ