Prof. Dr. Toros'tan, toz taşınımı değerlendirmesi: Bir nevi gökyüzünden gübre yağıyor diyebiliriz

Prof. Dr. Hüseyin Toros, çöl tozlarındaki zengin mineral içeriklerin karada bitkiler, denizlerde de canlılar için aslında son derece besleyici olduğuna işaret ederek, “Bir nevi gökyüzünden gübre yağıyor diyebiliriz.” ifadesini kullandı.

Prof. Dr. Toros’tan, toz taşınımı değerlendirmesi: Bir nevi gökyüzünden gübre yağıyor diyebiliriz

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Toros, Türkiye’de birçok ili etkisi altına alan Kuzey Afrika kaynaklı toz taşınımına ilişkin AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Türkiye’de, konumu itibarıyla özellikle bahar aylarında, güneyde havaların ısınmasıyla çöl kaynaklı toz taşınımlarının görüldüğünü ifade etti.

Şu anda da var olan sistemin, Afrika’daki çöl tozlarını Türkiye’ye getirdiğini ve hafta sonu dahil olmak üzere ülkeyi etkisi altına alacağını belirten Toros, şöyle konuştu:

“Peki bu çöl tozlarının içeriğinde ne var? O bölgedeki zengin mineraller var. Mesela bitkiler için son derece önemli fosfor ve demir içeriği var. Bu içerikler yani o çöl tozlarındaki zengin mineral içerikleri, karada bitkiler için denizlerde de diğer canlılar için aslında son derece besleyici. Bir nevi gökyüzünden gübre yağıyor diyebiliriz.”

Toros, bahar aylarının bitkilerin filizlendiği ve toprağın bol minerale ihtiyaç duyduğu bir dönem olduğuna işaret ederek, “Bahar aylarında gelen çöl tozu aslında ülkemizde çiftçinin dostudur, bitkilerin gelişimine son derece katkı sağlar.” dedi.

Toz taşınımlarının toprağa faydasına ilişkin Amazon Ormanları’ndan örnek veren Toros, “Burada sürekli yağmur yağıyor, toprak sürekli yıkanıyor ancak bu bitkiler bu kadar yağmur ve toprağın yıkanmasına rağmen gıdayı nereden alıyor? Yapılan çalışmalar gösterdi ki bu bitkilere aslında Afrika’dan taşınan tozlar besin kaynağı oluyor.” diye konuştu.

Tozlar dezavantajlı gruplar ve solunum zorluğu çeken hastaları olumsuz etkiliyor

Toros, toz taşınımının, dezavantajlı grupların ve solunum zorluğu çeken hastaların hayat kalitelerini olumsuz etkileyebileceğini söyledi.

Çöl tozlarının Türkiye’nin güney bölgelerinde daha etkin olmak üzere batı bölgelerinde zaman zaman görüldüğüne dikkati çeken Toros, şunları kaydetti:

“Geçtiğimiz günlerde de geldi bir hafta kaldı. Yani bu geçmişte de görüldü, bundan sonra hep görülecektir. Bu çöl tozları çoğu zaman aslında yukarı seviyelerdedir. Yağmur yağdığı zaman bu tozu araçların yüzeyinde çok net görürsünüz, yağmur olmadığı zamanda da toz yavaş yavaş atmosferde seyrelerek gidiyor ve bir kısmı da yavaş yavaş yeryüzüne çöküyor. Şu anda yer seviyesindeki değerler, hassas grupların biraz daha dikkatli olmalarını gerektiriyor.”