Pijany mistrz skoków pobił rekord i... szok. Żona: "on jest sparaliżowany!"

Upadek Ahonena z 2005 r. z Planicy

To był ostatni skok jego fantastycznego sezonu. Janne Ahonen, wielki mistrz skoków, wykazał się jednak wyjątkową nieodpowiedzialnością, bo przed konkursem pił do rana i był skacowany. Mimo to wykonał niesamowity skok, o którym mówi się do dzisiaj. Pobiłby wtedy rekord świata, gdyby ustał. Kiedy upadł, jego ukochana myślała, że jest sparaliżowany, a cała Finlandia zamarła. Jak legenda skoków dziś wspomina to, co stało się równe 18 lat temu?

• Reprezentanci Finlandii tuż przed konkursem byli tak pijani, że nie byli w stanie wykonać rozgrzewki. Jeden z nich, jak wspomina Ahonen, sapał i dyszał jak lokomotywa
• Po 100 metrach było cudownie, po 150 miałem orgazm, około dwusetnego zauważyłem, że jestem jeszcze jakieś osiem metrów nad ziemią — tak Ahonen wspomina po latach swój niezwykły skok
• Gdy podbiegły do niego służby, ledwo mógł się pozbierać — opowiada o upadku Ahonena po tamtym skoku Polak, który stał kilka metrów od całego zdarzenia
• Więcej ciekawych historii znajdziesz w Przeglądzie Sportowym Onet

Najpierw były piwa. Wiele piw. Risto Jussilaninen, kolega Janne Ahonena z reprezentacji Finlandii, był specyficznym człowiekiem. Kiedyś, gdy zawody Pucharu Świata odbywały się w Zakopanem, zamówił taksówkę i poprosił kierowcę, by zajechał na najbliższą stację benzynową. Po kilku minutach wrócił do auta z kilkoma torbami pełnymi słodyczy i poprosił taksówkarza, by woził go przez dwie godziny po mieście. Zjadł w tym czasie prawie wszystko. “Trener nam zabrania, to jedyna metoda” – tłumaczył kierowcy. Był 19 marca 2005 r., gdy ten sam Jussilainen kupił przy granicy słoweńsko-włoskiej 24 piwa. Plan był taki, że z Ahonenem i Mattim Hautamakim wypiją je dopiero kolejnego dnia, po niedzielnym, ostatnim konkursie sezonu, rozgrywanym w Planicy. Ale nie wyszło.

Otworzyli po jednym piwie, później sięgali po kolejne. Wtedy nie mieli pojęcia, że rozgrywany następnego dnia konkurs przejdzie do historii skoków narciarskich jako prawdopodobnie najlepsze zawody wszech czasów, choć nie każdy z jego bohaterów skakał wtedy na trzeźwo.

Sapał, bo był pijany

Finowie skończyli pić nad ranem, bo po opróżnieniu piw postanowili jeszcze odwiedzić niemal wszystkie lokale w Kranjskiej Gorze. Przed konkursem czuli się tak źle, że problemem była rozgrzewka, podczas której imitowali technikę odbicia. Trener reprezentacji Finlandii, Tommi Nikunen, usłyszał od skoczków, że poradzą sobie z tym sami i nie jest im potrzebny.

“Trenerowi w ogóle nie przyszłoby na myśl, że jesteśmy na tyle głupi, żeby pić przed konkursami na mamucie. Jussilainen próbował trochę potrenować odbicia. Sapał i dyszał jak lokomotywa. Zacząłem się zastanawiać, co z tego wyjdzie” – wspomina Ahonen w swojej biografii, napisanej z dziennikarzem Pekką Holopainenem.

W innym miejscu tej samej książki szczerze wyznaje: “Nie zrobiłbym jeszcze raz niczego równie głupiego. Z drugiej strony takie idiotyczne zachowanie obudziło we mnie ogromne poczucie winy, a bez niego nie skoczyłbym nigdy tak daleko. Wielokrotnie zauważyłem w różnych sytuacjach, że człowiek bierze się za siebie w inny sposób, jeśli zdarzyło mu się postępować nie tak, jak powinien”.

“Miałem orgazm”

Skok na 240 m, który przeszedł do historii, Ahonen oddał w drugiej serii niedzielnego konkursu. Finowie byli wyluzowani. “Zaraz skoczy Anioł Śmierci!” — krzyczał w stronę kolegów z kadry Jussilainen, gdy udawał się na swoją drugą próbę. Ahonen miał świadomość, że może polecieć bardzo daleko. Rozbieg ustawiony był tak, że na progu osiągnął prędkość 103,9 km/h. To, co działo się w locie, tak opisał w swojej biografii: “Po 100 metrach było cudownie, po 150 miałem orgazm, około dwusetnego zauważyłem, że jestem jeszcze jakieś osiem metrów nad ziemią. Zacząłem lądować, ale było już za późno. Nigdy bym nie uwierzył, że mogę tyle skoczyć i być może właśnie dlatego tyle skoczyłem”.

Ahonen, który w tamtym sezonie 2004/05 wywalczył Kryształową Kulę, wygrał Turniej Czterech Skoczni i sięgnął po trzy medale mistrzostw świata, postanowił zaryzykować i osiągnął odległość, która byłaby wtedy rekordem świata, ale nie ustał skoku. Najpierw uderzył o zeskok kością ogonową, a później głową. Siła była tak wielka, że odpadły mu gogle. To, co stało się po lądowaniu, przypominało sobotni skok Stefana Krafta na 249 m podczas serii próbnej w Vikersund. Ahonen najpierw leżał, trzymając się za biodro. Wyglądało to bardzo źle. To właśnie wtedy Jukka Harkonen, dbający o jego interesy, błyskawicznie wykonał telefon do Tii, żony Janne.

— On jest sparaliżowany! — wrzeszczała przerażona małżonka.

— Nie jest. Porusza się, patrz sama.

Rzeczywiście, Ahonen opuszczał co prawda skocznię na noszach, ale był w stanie machać kibicom, którzy skandowali jego nazwisko. Z kilku metrów całe zdarzenie obserwował też Rafał Kot. To był pierwszy sezon jego pracy w roli fizjoterapeuty w kadrze polskich skoczków. Kot był ciekawy, jak wygląda lądowanie na tak wielkim obiekcie, dlatego celowo stanął przy bandach w okolicach 230. metra.

— Janne rąbnął mocno o zeskok. Gdy podbiegły do niego służby, ledwo mógł się pozbierać – opowiadał Kot kilka miesięcy temu na naszych łamach.

Janne Ahonen w sezonie 2004/2005 wygrał Puchar Świata

Płacz pielęgniarki

Ahonen nie dał się jednak zawieźć do szpitala. Bał się, że badania błyskawicznie wykażą obecność alkoholu we krwi i dojdzie do skandalu. Harkonen nie mógł w to uwierzyć, był przerażony. “Ten wariat nie pojechał od razu do szpitala. Po takim uderzeniu mógł przecież dostać krwiaka mózgu. Przyszedł mi od razu na myśl Tapio Rautavaara” – opowiada Harkonen w biografii Ahonena. Rautavaara to fiński mistrz olimpijski w rzucie oszczepem, który był później aktorem i przewrócił się podczas sesji zdjęciowej. W szpitalu zbagatelizowano jego wypadek, a on zmarł po kilku kolejnych godzinach.

Rezonans magnetyczny głowy skoczek miał wykonany dopiero w Helsinkach, po powrocie do kraju. Jak czytamy w biografii Ahonena, w recepcji szpitala czekała na niego starsza kobieta. Gdy go zobaczyła, doszło do rozmowy:

— Czy to ty jesteś Janne?

— Tak, to ja.

— Anioł Stróż miał cię wczoraj w opiece. Az się z tego wszystkiego rozpłakałam!

Ahonen, w wywiadzie, którego udzielił nam 27 grudnia ubiegłego roku, tak wypowiada się o zdarzeniach z Planicy: “To jedno z moich gorszych wspomnień. Zrobiłem wtedy coś, czego po latach żałuję. Wtedy pojawiła się akurat szansa na rekord świata. To był trudny dzień, ale sam byłem sobie winien, że tamten skok tak źle się skończył”.

“Gdy dziś myślę o Ahonenie, kojarzy mi się właśnie z tą historią i tamtym skokiem. Nigdy jej nie zapomnę, bo ona idealnie obrazuje jego szaleństwo – mówił nam natomiast Holopainen, współautor biografii Ahonena, który jak mało kto ze świata mediów zdążył poznać słynnego skoczka.

Książka pamięci Ahonena

Według oficjalnych danych Ahonen nie ustał wtedy skoku na odległość 240 m. Jednak bardzo możliwe, że tamten pomiar był błędny. Skoczek do dziś jest przekonany, że uzyskał wtedy mniej więcej 244 m. Mikko Virmavirta, poważany w środowisku naukowiec, zajmujący się skokami narciarskimi, wyliczył w swoim laboratorium, że Ahonen leciał tak wysoko, że mógł lądować nawet dopiero na 254 m. To również dzisiaj, po tylu latach, byłby rekord świata (obecny Stefana Krafta wynosi 253,5 m).

Co na to Ahonen? Skomentował to krótko: “Jeśli lądowałbym tak daleko, prawdopodobnie książka byłaby poświęcona pamięci Janne Ahonena” – powiedział z uśmiechem.

Wiele osób uważa dziś te zawody za konkurs wszech czasów w skokach narciarskich. Najwięcej mówiło się co prawda o niezwykłym skoku Ahonena i jego upadku, ale podczas tamtej rywalizacji aż cztery razy zawodnik leciał dalej, niż wynosił poprzedni rekord świata w długości skoku. Przed konkursem najlepszy rezultat należał do Mattiego Hautamakiego (231 m) i został ustanowiony dwa lata wcześniej, ale podczas serii próbnej wyrównał go Tommy Ingebrigtsen, a chwilę później Bjoern Einar Romoeren uzyskał aż 234,5 m.

Poza granicami pojmowania

Rozpoczął się konkurs i w pierwszej serii tylko metr bliżej od aktualnego rekordu lądował Ahonen. Jednak to, co najlepsze, miało dziać się w drugiej kolejce. Hautamaki po pierwszym skoku zajmował ósmą pozycję, ale w drugim przeskoczył skocznię. “Ależ skok! Ustał!” — krzyczał po jego próbie na 235,5 m Włodzimierz Szaranowicz, komentujący zmagania dla TVP. A asystujący mu Apoloniusz Tajner dodawał: “To skok poza granicami mojego trenerskiego pojmowania. Przecież tam zaczyna się już wypłaszczać. On to ustał na półwyprostowanych nogach. Gdyby doprowadził to zgięcia kolan, wgniotłoby go, bo tutaj działa niebywała siła odśrodkowa”.

Romoeren miał szansę na odpowiedź, bo po pierwszej kolejce był czwarty. Choć to wydawało się nie do uwierzenia, przeskoczył Hautamakiego aż o 3,5 m. Nie miał szans na lądowanie telemarkiem, ale fakt, że ustał skok na 239 m, był czymś niezwykłym. — To najlepszy moment w moim życiu – mówił kilkadziesiąt minut później mediom. “Sprzyjało mu trochę szczęście, bo na jego skok pojawiło się słońce, a wiatr był bardzo silny pod narty” – komentował Tajner. Pozostało trzech skoczków. Najpierw trzeci po pierwszej kolejce Ingebrigtsen – jeden z najlepszych lotników tamtych czasów. Też postanowił zaryzykować – osiągnął 236 m, co byłoby w tamtym momencie drugą odległością w historii, ale podparł swój skok.

Trener odwrócił wzrok

Gdy po chwili na belce siadał skacowany, jak się później okazało, Ahonen, Szaranowicz stwierdził, że Fin, kończący właśnie wyjątkowy dla siebie sezon, może polecieć nawet na 240 m. “To dość ciężki zawodnik. Mam pewne obawy, jak przy bardzo dużej odległości poradzi sobie z wylądowaniem” – stwierdził Tajner. Obaj widzieli, że wiatr pod narty jest bardzo silny, na dole miał prędkość ok. 3 m/s.

Trener Finów, Nikunen, miał świadomość niebezpieczeństwa. Machnął Ahonenowi chorągiewką, a później odwrócił się do tego wszystkiego plecami. Chwilę później Szaranowicz i Tajner okazali się prorokami. Holopainen pisze w swojej książce, że to był prawdopodobnie najlepszy, ale jednocześnie najbardziej nieodpowiedzialnie przeprowadzony konkurs skoków w historii.

Prowadzący po pierwszej kolejce inny Norweg, Roar Ljoekelsoey, miał świadomość, że przed jego skokiem doszło do dwóch upadków. Postanowił skoczyć dość bezpiecznie, nie ryzykować. Odległość 224 m sprawiła, że w konkursie, o którym mówi się do dzisiaj, zajął drugie miejsce. Z najlepszymi nie był wówczas w stanie rywalizować Adam Małysz. Nasz legendarny skoczek zakończył rywalizację na 15. pozycji, a po konkursie narzekał na przemęczenie, ciesząc się jednocześnie, że już niebawem wreszcie uda się na zasłużony urlop.