EMEKLİLERİN İKİNCİ TAZMİNAT HAKKI VAR

EMEKLİLERİN İKİNCİ TAZMİNAT HAKKI VAR

Emekli olarak çalışmaya devam edenler açısından ikinci kıdem tazminatı mümkün. Ancak bunun için kritik bir detay var. Emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmayacak, farklı bir işyerine gidecek, emekli maaşını almayacak.

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi hayata geçeli bir yıla yakın süre oldu. 3 Mart 2023 tarihinde devreye giren EYT düzenlemesi ile nisan ayından itibaren EYT’lilerin emeklilik talepleri alınmaya ve emekli aylıkları bağlanmaya başlanmıştı. Bu çerçevede 2023 Nisan ile 2023 Ekim ayı arasında yaklaşık 2 milyon kişi emekli oldu. Bu kişilerin önemli bir bölümünün EYT’li olduğu düşünülüyor. EYT’lilerin önemli bir bölümü ise çalışmaya devam ediyor. Hem EYT’den önce emekli olan hem de EYT’li emekli olarak çalışmaya devam edenler açısından ikinci kıdem tazminatı mümkün ancak bunun için kritik bir detay var. Farklı işyerinde çalışmak…

TAZMİNAT KIDEMİ SIFIRLAR

EYT düzenlemesi hayata geçtiğinde SSK’lı işçiler işyerlerinden aylık bağlatmak için istifa etti ve SGK’dan aylık talebinde bulundu. Emekli aylığı bağlatmak için istifa eden işçisine kıdem tazminatını eksiksiz ödeyen işveren, işçinin emeklilik öncesi kıdemini sıfırlamış oldu. Ayrıca işçinin emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı talep etme hakkı da bu işveren özelinde kalmadı. Dolayısıyla emekli olmak için istifa edip kıdem tazminatını alan ve aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçiler, ister Emeklilikten Sonra Tekrar Çalışma’ya (SGDP) ister tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışsın, emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı alma hakkını tüketti.

SGDP’Lİ ÇALIŞMA

EYT’den yararlanıp emekli olanlar ilk kez 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalılıkları nedeniyle SGDP ödeyerek emekli olduktan sonra çalışmaya devam edebiliyor. Yani hem emekli aylıklarını hem de işyerlerinden ücretlerini alabiliyor. SGDP’li olarak çalışan emeklinin emekli aylığından herhangi bir kesinti yapılmıyor. Hatta aynı işyerinde çalışmaya devam eden EYT’lilerin SGDP’nin işçi payının daha düşük olması nedeniyle ücrette indirime gidilmemişse ellerine geçen net ücretin artması da söz konusu oluyor. Diğer yandan SGDP’li çalışan işçinin emekli aylığında bir artış olmuyor. Tüm sigorta kollarına tabi şekilde çalışan işçinin ise emekli aylığı durduruluyor ancak çalışmayı bıraktığında emekli aylığı yeniden hesaplanıyor.

SGDP ödeyerek çalışmaya devam eden kişiler, işverenin işten çıkarması halinde ve bazı istisnai durumlarda kıdem tazminatı alabilir. Ancak, emekli aylığı bağlatmak nedeniyle istifa edip kıdem tazminatı alamaz.

FARKLI İŞYERİ DETAYI

İşveren işçiye emekli olmadan önceki döneme dair kıdem tazminatını ödemişse bu süre sıfırlanıyor ve işçi de emekli aylığı bağlatmak için istifa ederek kıdem tazminatına hak kazanma hakkını kullanmış oluyor. İşçinin bu hakkı bir kez daha aynı işyerinde kullanması mümkün değil. Yani işçi emekli olarak çalıştığı sürenin sonuna doğru SGDP yerine tüm sigorta kollarına tabi olup yeniden aylık bağlatmak gerekçesiyle istifa ederek kıdem tazminatı alamıyor. Ancak işçi emekli aylığı bağlatmak için istifa ettiği işyeri dışında bu hakkını tekrar kullanabiliyor. Örneğin işçi, A işyerinde 10 yıl çalıştı ve Mart 2023’te emekli aylığı bağlatmak için istifa ederek kıdem tazminatını aldı. Daha sonra Nisan 2023’te B işyerinde emekli şekilde yani SGDP’ye tabi çalışmaya başladı ve Şubat 2024’te yani bu ay içerisinde işverene dilekçe ile başvurarak SGDP’li olmak yerine tüm sigorta kollarına tabi şekilde çalışmak istediğini belirtti. Yani emekli aylığını kestirip tüm sigorta kollarına tabi çalışmaya başladı. Bu işçi Nisan 2024’te tekrar emekli aylığı bağlatmak için B işyerinden istifa ederek bir yıllık süre için kıdem tazminatı talebinde bulunabilir.

KÂR#8211;ZARAR DURUMU

Emekli olmak için istifa edip kıdem tazminatını aldıktan sonra farklı bir işyerinde tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başlayan bir işçi, bir yıl bu işyerinde çalıştıktan sonra kıdem tazminatına hak kazanacak. Dolayısıyla bir yıl boyunca emekli aylığından mahrum kalacak. En düşük emekli aylığı üzerinden hesap yapıldığında kişinin kaybı 120 bin lira olacak. Kişinin kıdem tazminatına esas ücretinin en az 120 bin lira olması halinde bu kayıp telafi edilebilir. Dolayısıyla doğrudan tüm sigorta kollarına tabi olarak başlamak yerine istifadan bir ya da iki ay öncesinden SGDP’ten tüm sigorta kollarına geçip daha sonra istifa etmenin işçi açısından faydalı olması söz konusu. Bu arada 1 Ekim 2008 sonrası ilk kez sigortalı olanlar, aylıklarını kestirmeden çalışma hakkına sahip değiller. Dolayısıyla bu durum onlar için geçerli değil.