Matura 2024. Język polski — poziom podstawowy [ARKUSZE I ODPOWIEDZI]

Matura 2024. Pierwszy dzień egzaminu z IX Liceum Ogólnokształcącym w Łodzi

Matura 2024 ruszyła! O godz. 13 zakończył się egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym. Trwał 240 minut i składał się z trzech części: języka polskiego w użyciu, testu historycznoliterackiego oraz wypracowania. Arkusz został już udostępniony przez Centralną Komisję Egzaminacyjną (CKE). Nasze ekspertki rozwiązały egzamin, dzięki czemu mamy przykłady prawidłowych odpowiedzi.

• CKE zdyskwalifikowała jednego z maturzystów. Powodem była publikacja zdjęć arkusza w sieci
• Pani Ewa Ziejewska i pani Katarzyna Polak ze szkół INFOTECH w Białymstoku rozwiązały egzamin. Poniżej przykładowe rozwiązania zadań
• Tematy wypracowania to “bunt i konsekwencje dla człowieka” oraz “jak relacja z drugą osobą kształtuje człowieka”
• Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Onetu

Egzamin jest prowadzony w dwóch formułach: formule 2023 oraz formule 2015. Obowiązują one ze względu na zmiany, jakie zaszły w ostatnich latach w systemie edukacji. Formuła 2015 jest przeznaczona dla uczniów, którzy uczyli się jeszcze w gimnazjum, natomiast formuła 2023 dla uczniów, którzy chodzili już do czteroletniego liceum albo pięcioletniego technikum. Większość maturzystów podchodzi do egzaminu w formule 2023.

Matura 2024. Arkusz maturalny z języka polskiego — poziom podstawowy

Poniżej prezentujemy arkusz maturalny z egzaminu języka polskiego na poziomie podstawowym. Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikowała arkusz o godz. 14.

Wcześniej Centralna Komisja Egzaminacyjna poinformowała, że zdyskwalifikowała jednego z maturzystów. Powodem była publikacja zdjęć arkusza w sieci. — Zdający sfotografował arkusz razem ze swoim numerem PESEL. Jego egzamin jest już unieważniony — powiedział szef CKE Marcin Smolik.

Maturzyści musieli odpowiedzieć na pytania związane m.in. z “Mitologią” Jana Parandowskiego oraz “Trenem X” Jana Kochanowskiego. Pojawił się także fragment “Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, “Potopu” Henryka Sienkiewicza”, “Wesela” Stanisława Wyspiańskiego oraz plakat do przedstawienia “Kordiana” według Juliusza Słowackiego.

Matura z języka polskiego — przykładowe odpowiedzi

Nasze ekspertki — pani Ewa Ziejewska i pani Katarzyna Polak ze szkoły INFOTECH w Białymstoku — rozwiązały egzamin. Poniżej przykładowe rozwiązania zadań maturalnych z języka polskiego na poziomie podstawowym.

Zad. 1. Odpowiedź:

F, F

Zad. 2. Przykładowa odpowiedź:

Paradoks ludzkich starań o spowolnienie upływu czasu, opisany przez Richarda Lueckego, polega na tym, że mimo rozwoju technologii mających zaoszczędzić czas, ludzie często odczuwają, że czasu mają coraz mniej. Technologie te, takie jak szybkie komputery czy kuchenki mikrofalowe, miały zwiększyć ilość wolnego czasu, lecz w praktyce często prowadzą do zwiększenia tempa życia. Ironią jest, że dużo czasu poświęcamy na zarabianie pieniędzy, by móc sobie pozwolić na te oszczędzające czas urządzenia. W rezultacie, zamiast cieszyć się dodatkowym czasem, ludzie czują się bardziej zabiegani i pod presją, co utrzymuje ich w ciągłym poczuciu braku czasu.

Zad. 3. Przykładowa odpowiedź:

W tekście Hanny Gadomskiej opisane są dwa główne uwarunkowania wpływające na sposób, w jaki ludzie postrzegają czas:

• Wiek – z tekstu wynika, że percepcja czasu zmienia się wraz z wiekiem. W dzieciństwie, gdy świat jest pełen nowości, czas wydaje się płynąć wolniej. Z kolei w miarę starzenia, gdy codzienne doświadczenia stają się bardziej rutynowe i mniej stymulujące, czas zdaje się przyspieszać
• Nowe doświadczenia – gdy ludzie doświadczają czegoś nowego lub przebywają w nieznanym środowisku, czas wydaje się zwalniać. To wynika z większej ilości informacji, które mózg musi przetworzyć, co sprawia, że mamy wrażenie, iż upłynęło więcej czasu, niż w rzeczywistości

Zad. 4. Przykładowa odpowiedź:

Nie jest to ten sam sposób kontrolowania czasu. W tekście Hanny Gadomskiej rola uważności w kontrolowaniu czasu polega na zwiększeniu świadomości chwili obecnej, co pozwala lepiej postrzegać i przeżywać upływający czas. Uważność oznacza intensywne skupienie na bieżących doświadczeniach, zmysłach i emocjach, zamiast na myślach czy troskach, co sprawia, że czas wydaje się płynąć wolniej. Praktyka ta zwiększa ilość informacji, które przetwarzamy w danej chwili, co prowadzi do głębszego przeżycia czasu i wrażenia, że mamy nad nim większą kontrolę.

W tekście Richarda Lueckego nie ma mowy o uważności jako metodzie kontrolowania czasu. Luecke koncentruje się na technologicznych i organizacyjnych sposobach oszczędzania czasu, takich jak użycie nowoczesnych urządzeń czy efektywniejsze zarządzanie zadaniami. Chociaż obaj autorzy rozważają sposoby zarządzania czasem, to jednak robią to z dwóch różnych perspektyw: Gadomska z perspektywy psychologicznej i emocjonalnej poprzez uważność, a Luecke poprzez praktyczne narzędzia i techniki zarządzania czasem.

Zad. 5. Odpowiedź:

P, P

Zad. 6. Przykładowa odpowiedź:

Oba teksty podejmują problem postrzegania czasu przez człowieka. Richard Luecke opisuje go jako zasób, którym można efektywnie zarządzać poprzez nowoczesne technologie, lecz zwraca uwagę na paradoks zwiększonego tempa życia mimo oszczędzania czasu. Hanna Gadomska skupia się na subiektywnym postrzeganiu czasu, które można modyfikować poprzez uważność i nowe doświadczenia. Stanowiska obu autorów różnią się: Luecke koncentruje się na technologicznych aspektach zarządzania czasem, a Gadomska na jego psychologicznym i emocjonalnym doświadczeniu.

Zad. 7. Przykładowa odpowiedź:

Powyższy obraz jest zgodny z wymową Księgi Koheleta. W obu tekstach kultury pojawia się motyw przemijania, marności (vanitas). Obraz przedstawia szkielet stojący na przedmiotach symbolizujących wartości doczesne, materialne (globus, korona, papieska tiara i laska, księgi i inne). Wskazuje on na napis In ictu oculi (W mgnieniu oka) odnoszący się do przemijania ludzkiego życia i ulotności dóbr doczesnych. Podobne przesłanie znajdziemy w Księdze Koheleta, zwracającej uwagę na krótkotrwałość ludzkiej egzystencji i marność materialnego wymiaru życia.

Zad. 8. Przykładowe odpowiedzi:

Tak, postawa podmiotu lirycznego w Trenie X Jana Kochanowskiego jest podobna do postawy Demeter we fragmencie Mitologii Jana Parandowskiego. Zrozpaczony ojciec poszukuje swojej zmarłej córki między innymi w Hadesie (Czy cię przez tęskliwe Charon jeziora wiezie), również w Hadesie znajduje się córka Demeter, porwana przez Hadesa, której to szuka matka. W obu fragmentach bohaterowie nie otrzymali odpowiedzi na stawiane pytania o miejsce przebywania córek.

Nie, postawa podmiotu lirycznego w Trenie X Jana Kochanowskiego różni się od postawy Demeter we fragmencie Mitologii Jana Parandowskiego. Ojciec poszukuje swojego dziecka w różnych miejscach, np. w raju, czyśćcu, idealnym miejscu, na Wyspach Szczęśliwych. W rozpaczy podważa nawet nieśmiertelnej duszy Urszulki (Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest). Demeter szuka córki, która nie umarła. Trafiła do Hadesu, ponieważ została porwana przez władcę podziemi.

Zad. 9. Odpowiedź:

F, P

Zad. 10. Przykładowa odpowiedź:

Koncept w wierszu Niestatek Jana Andrzeja Morsztyna polega na uwypukleniu kontrastu w sposobie postrzegania kobiety w zależności od emocjonalnego nastawienia do niej. Gdy podmiot liryczny żyje z nią w zgodzie, wydaje mu się piękna, wylicza jej kobiece atrybuty, piękno oczu, ust, włosów, zębów i porównuje do różnych zjawisk. Jednak po kłótni te same atrybuty wydają mu się odrzucające, brzydkie. Wiersz podkreśla paradoks, że uroda kobiety jest względna i zależy od tego, jak postrzega ją mężczyzna. Poeta uzyskuje ten efekt, stosując różnorodne środki poetyckie, takie jak: hiperbole, wyliczenia, metafory.

Zad. 11.1. Przykładowa odpowiedź:

Dziady cz. III zawierają elementy wizji proroczych (profetycznych). Jedną z nich jest scena Widzenia Księdza Piotra, w której widzi on przyszłość Polski. Profetyczny charakter wizji podkreślają nawiązania biblijne. Mickiewicz ukazuje ideę mesjanistyczną i przewiduje, że Polacy — niczym zmartwychwstały Chrystus, odrodzą się, dając nadzieję cierpiącemu narodowi.

Zad. 11.2. Odpowiedź:

P, P

Zad. 12. Przykładowe odpowiedzi:

Europa (na globusie) – odnosi się do etapu podróży Kordiana po Europie, w czasie których odwiedza Londyn, Włochy, Watykan i weryfikuje młodzieńcze idealistyczne założenia, poznając gorzką prawdę o zasadach rządzących społeczeństwem.

Jedna postać na plakacie – może oznaczać Kordiana, decydującego się na samotną misję zabicia cara, która kończy się niepowodzeniem i omdleniem bohatera pod drzwiami komnaty władcy.

Glob – Kordian dźwigający na barkach świat; motyw przytłoczenia myślami depresyjnymi (zakończonymi próbą samobójczą), zmagań młodego, wrażliwego człowieka z problemami egzystencjalnymi.

Zad. 13. Odpowiedź:

F (fragment nie odnosi się do przeciwstawiania się najazdowi Szwedów), P

Zad. 14. Przykładowa odpowiedź:

Złoty róg jest symbolem impulsu do rozpoczęcia zrywu narodowego jednoczącego różne grupy społeczne w walce o wolność (niepodległość); myśli przewodniej narodu i powodzenia w walce o wolność Polski. Na Gospodarzu, któremu powierzono róg, ciąży obowiązek zjednoczenia narodu polskiego i dania sygnału rozpoczęcia powstania. Niestety ten wykazuje się brakiem odpowiedzialności powierzając róg Jaśkowi, który go gubi.

Zad. 15. Przykładowa odpowiedź:

Ocena sytuacji Polski tuż po odzyskaniu niepodległości ukazana we fragmencie Na probostwie w Wyszkowie znajduje potwierdzenie w Przedwiośniu, gdy Cezary przyjeżdża do Polski i zamiast zapowiadanych przez ojca szklanych domów, widzi kraj szary, brudny, zabłocony, wymagający pilnych napraw. Polska ukazana jest jako miejsce ścierania się różnych koncepcji odbudowy nowego państwa: Szymon Gajowiec roztacza przed nim wizję powolnych reform rolnych, społecznych, ekonomicznych, zaś Antoni Lulek jest zwolennikiem szybkich przemian, wprowadzenia ideałów komunistycznych przez przewrót i rewolucję. Cezary czuje się zagubiony i nie popiera żadnego z tych rozwiązań. W trakcie spotkania komunistów krytykuje kolejne postulaty, zrywa też współpracę z Szymonem Gajowcem, poszukując swojej drogi.

Zad. 16. Przykładowa odpowiedź:

Wciąż żywe w Edelmanie wspomnienie wydarzeń wojennych (wydarzenia na Umschlagplatzu) ma decydujące znaczenia na jego powojenne działania i decyzję o zostaniu lekarzem. Fragment opisujący wspomnienie pracy w szpitalu, gdy stał pod palmą, odnosi się do refleksji dotyczącej ludzkiego życia i misji ocalenia jak największej liczby ludzi. Prowadzi swoistą rywalizację z Bogiem, próbując uratować lub przedłużyć życie swoim pacjentom i twierdzi, że wyrównuje porachunki z Bogiem, który pozwolił iść na śmierć 400 tys. Żydów na Umschlagplatz, do czego nawiązuje tytuł utworu.

Matura 2024. Arkusz maturalny z języka polskiego — tematy wypracowania

Tematy wypracowania to “bunt i konsekwencje dla człowieka” oraz “jak relacja z drugą osobą kształtuje człowieka”. W obu przypadkach należało odwołać się do lektury obowiązkowej, innego utworu literackiego lub wybranych kontekstów.

Matura 2024. Wymagania

Każdy z maturzystów w 2024 r. musi przystąpić do trzech obowiązkowych egzaminów pisemnych: z języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego. Obowiązkowe są również dwa egzaminy ustne: z języka polskiego i z języka obcego.

Dodatkowo abiturienci muszą przystąpić do jednego pisemnego egzaminu na poziomie rozszerzonym z wybranego przedmiotu dodatkowego. Maksymalnie zdecydować się mogą na sześć egzaminów na poziomie rozszerzonym.

Matura 2024. Warunki zdania matury

Żeby zdać maturę podstawową z języka polskiego, uczeń musi przekroczyć próg 30 proc. punktów możliwych do zdobycia. W przypadku formuły 2015 do zdobycia jest 70 pkt, zaś w formule 2023 — 60 pkt.

Dodatkowa sesja maturalna (dla tych, którzy z przyczyn zdrowotnych lub losowych nie przystąpią do egzaminów w terminie głównym), zaplanowana jest na dni od 3 do 17 czerwca (egzaminy pisemne – 3-17 czerwca, egzaminy ustne – 10-12 czerwca).

Sesja egzaminów poprawkowych zaplanowana jest na dni 20-21 sierpnia (20 sierpnia egzaminy pisemne, a 21 sierpnia egzaminy ustne). Ich wyniki maturzyści poznają 10 września.