VS door aanval op Houthi's betrokken bij gewapend conflict: 'Precies wat Iran wil'

Met de aanvallen op Houthi-doelen in Jemen, komt het Westen en dan vooral de Verenigde Staten opnieuw tegenover Iran te staan. Waar de VS direct betrokken is, is Iran dat vooral op de achtergrond. Waarom bemoeit Iran zich met zoveel conflicten? “In Iran denken ze juist: waarom bemoeit de VS zich overal mee?”

Dat Iran tegenover het Westen staat, is niet nieuw. Zo leverde Iran al drones aan Rusland die worden ingezet in de oorlog tegen Oekraïne. En in de eigen regio, het Midden-Oosten, steunt Iran meerdere gewapende groepen die in veel westerse landen worden aangemerkt als terreurorganisaties. Zo steunt Iran Hezbollah in Libanon, Hamas in Gaza, de Houthi-rebellen in Jemen, en nog veel andere, kleinere organisaties.

Iran steunt die groepen om verschillende redenen, maar wel met één helder doel: zoveel mogelijk macht vergaren in de regio, en de stabiliteit van de tegenstander ondermijnen.

‘Chantage’

Dat de Verenigde Staten in Jemen nu direct betrokken raken bij een gewapend conflict is dan ook precies wat Iran wil, denkt Midden-Oosten-verslaggever Pepijn Nagtzaam. “Met de aanvallen op schepen in de Rode Zee, dwing je Amerika om te reageren.”

Niets doen was voor de Amerikanen geen optie, want door de aanvallen komt de wereldwijde handel in gevaar. “Het is een soort chantage. De VS heeft lang getwijfeld of en hoe ze moesten ingrijpen. Nu raken ze eigenlijk tegen hun zin in betrokken.”

Demissionair premier Mark Rutte vertelde vanochtend waarom Nederland betrokken is bij de actie:

En dat is in het voordeel van Iran. “De bombardementen in Jemen voeden het anti-Amerika-sentiment in de regio alleen maar meer”, zegt Nagtzaam. “Dat was de afgelopen tijd al flink versterkt.”

‘Hypocriete’ vredesstichter

Voorheen profileerde het Westen, en dan vooral de Verenigde Staten, zich graag als ‘vredesstichter’ in het Midden-Oosten. Maar zo wordt de VS daar al lang niet meer gezien. En sinds de oorlog in Gaza al helemaal niet meer. Veel landen in het Midden-Oosten staan pal achter de Palestijnen, waar de VS juist Israël steunt. De bommenregen op Gaza rijmt volgens hen niet met het idee van vrede stichten. “Dat vinden ze hypocriet”, zegt Nagtzaam.

Voor de aanvallen in Jemen geldt hetzelfde. De afgelopen tijd werden regelmatig schepen in de Rode Zee bestookt door Houthi-rebellen. De VS sloeg afgelopen nacht terug om de situatie te ‘de-escaleren’.

Maar dat komt in de regio toch heel anders over, zegt Nagtzaam. “Zij zien kruisraketten afvuren niet als de-escaleren, en gaan alleen maar slechter denken over Amerika. En daar heeft Iran voordeel bij.”

Saudi-Arabië

Dat Iran de Houthi-rebellen steunt, komt omdat het nog een andere ‘vijand’ heeft in de regio: Saudi-Arabië. Enerzijds omdat Iran en Saudi-Arabië de twee grootste landen in het Midden-Oosten zijn, anderzijds omdat ze verschillende stromingen binnen de islam aanhangen: het soennisme (Saudi-Arabië), en het sjiisme (Iran).

De strijd tussen Saudi-Arabië en Iran uit zich bijvoorbeeld in Jemen, via een zogeheten proxy-oorlog. Dat wil zeggen dat de landen niet direct betrokken zijn, maar geld en wapens leveren aan de strijdende partijen. Saudi-Arabië steunt daarbij de soennitische regering van Jemen, en Iran de sjiitische Houthi-rebellen.

“Het zijn grote landen die graag het meeste macht in hun regio willen”, zegt Nagtzaam. “Dat zie je in meer delen van de wereld. Je kunt het vergelijken met de invloed die Rusland in Oost-Europa wil hebben en die de Verenigde Staten in heel Amerika proberen uit te oefenen.”

Bemoeienis VS

Om die reden steunt Iran ook Hezbollah, een sjiitische organisatie in Libanon, en Hamas in Gaza. “Ze delen een gemeenschappelijke vijand”, zegt Nagtzaam. “Israël, dat onder de invloedsferen van de Amerikanen valt.”

Het zijn groeperingen die in het Westen als terreurorganisaties worden aangemerkt. “Ze hebben ook terreurdaden gepleegd”, zegt Nagtzaam. “Daar is geen twijfel over. Maar Iran, en ook andere landen in het Midden-Oosten zeggen: het zijn juist Amerika en Israël die terreurdaden plegen.”

Ook het idee dat Iran zich overal mee bemoeit, is vooral een westers perspectief. “En het is ook wel waar, hoor”, zegt Nagtzaam. “Maar Iran zegt: waarom bemoeit de VS zich overal mee? Zo ver van hun eigen land?”