Raport dla Orlenu o Sienkiewiczu. Mamy dokument za „blisko pół miliona złotych”

Raport dla Orlenu o Sienkiewiczu. Mamy dokument za „blisko pół miliona złotych”

Dotarliśmy do raportu przygotowanego dla Orlenu, a dotyczącego Bartłomieja Sienkiewicza, ministra w rządzie Donalda Tuska. Według tego dokumentu Sienkiewicz miał być w latach 2003-2013 „szarą eminencją” koncernu i zarobić na tym miliony złotych. Autorzy raportu, który miał kosztować „blisko pół miliona złotych”, formułują zarzuty pod adresem Sienkiewicza, ale piszą w nim także o jego „wystawnym” stylu życia, mieszkaniu i samochodach, a nawet o pradziadku i rodzinnym herbie. Detektyw i specjalista od wywiadu gospodarczego, któremu opisaliśmy dokument, nie pozostawia na nim suchej nitki. Raport trafił już do Prokuratury Krajowej.

Istnienie raportu ujawnił dwa tygodnie temu minister aktywów państwowych. – Mam ze sobą dokumenty, które mówią o tym, że w sposób, w mojej opinii, całkowicie nielegalny, w środku kampanii wyborczej w 2023 roku zlecono inwigilację

przez amerykańską firmę. Orlen zapłacił blisko pół miliona złotych za to, żeby sporządzić krótki raport na temat Bartłomieja Sienkiewicza – powiedział w TVN24 Borys Budka.

O dokumencie tym wspominał też w mediach społecznościowych były prezes

. 8 kwietnia zamieścił wpis na platformie X (dawniej Twitter): „Mija kolejny dzień, a raporty z rozliczenia środków od firm powiązanych z Bartłomiejem Sienkiewiczem, które otrzymały z ORLENU i PGNiG kilka milionów złotych – wciąż czekają na publikację. Polacy powinni znać prawdę”. 12 kwietnia Obajtek odpowiedział na tweeta jednego z dziennikarzy, pisząc: „Z tego powodu tak ważne jest, żeby raporty od firm powiązanych z Bartłomiejem Sienkiewiczem ujrzały światło dzienne. To, co próbuje się teraz wmówić, to nic innego jak szukanie tematów zastępczych.”

Redakcja poleca

Sienkiewicz jest posłem Koalicji Obywatelskiej, ministrem kultury i dziedzictwa narodowego. W poprzednim rządzie Donalda Tuska, w latach 2013-14 pełnił funkcje ministra spraw wewnętrznych i koordynatora służb specjalnych. Między rokiem 1990 a 2002 był funkcjonariuszem Urzędu Ochrony Państwa i jako oficer UOP dosłużył się stopnia pułkownika. Zakładał też Ośrodek Studiów Wschodnich, instytucję zajmującą się między innymi przygotowywaniem analiz dotyczących sytuacji politycznej i gospodarczej.

„Bezprecedensowe wynagrodzenie”

Dziennikarz Radia ZET Mariusz Gierszewski dotarł do wspomnianego raportu. To, że jest to dokument sporządzony dla Orlenu, potwierdziliśmy w źródle rządowym. Opracowanie zaczyna się rozdziałem podsumowującym ustalenia jego autorów, zatytułowanym „EXECUTIVE SUMMARY”. Zarzuty wobec Sienkiewicza formułowane są już od pierwszego akapitu.

„Przez okres dziesięciu lat (2003-2013) Bartłomiej Sienkiewicz nieprzerwanie współpracował z PKN Orlen, otrzymując w zamian bezprecedensowe wynagrodzenie. Po odejściu do polityki (2013) kontrakt z Orlenem kontynuowali jego dotychczasowi wspólnicy (wychowankowie z OSW), początkowo pod zmienionymi nazwami spółek, a następnie (od 2018 roku) w ramach nowoutworzonych podmiotów. Do dnia dzisiejszego wspólnicy Sienkiewicza, z którymi prowadził współpracę z ORLENEM od 2003 roku, pozostają stałymi kooperantami koncernu, świadcząc usługi, utrzymując stały kontakt z pracownikami spółki oraz czerpiąc za ich pośrednictwem wiedzę o sytuacji wewnętrznej ORLENU” – napisali autorzy raportu.

Dalej czytamy: „Świadczone w ramach umów sowicie opłacane usługi sprowadzały się do dostarczania cyklicznych (tygodniowych) raportów tematycznych oraz incydentalnych analiz, na zapotrzebowanie uprawnionych członków zarządu koncernu. Wysokość wygórowanego wynagrodzenia była oderwana od realnych kosztów wytworzenia opracowań, które stanowiły jej niewielki odsetek. Stanowiła wielokrotność cen rynkowych za podobne usługi”.

Sienkiewicz jako „szara eminencja”

Autorzy dokumentu twierdzą między innymi, że „unikatowa pozycja ‘szarej eminencji’ opierała się i opiera nadal na złożonej sieci kontaktów personalnych”, dzięki którym Sienkiewicz „pozyskuje potrzebną wiedzę o procesach zachodzących w koncernie”, „zabezpiecza swoje interesy”, „może oddziaływać zarówno na decyzje koncernu jak i opinię publiczną”, „zachowuje zdolność kreowania dyskursu publicznego (…) oraz na decyzje państwa poprzez służby”.

W kolejnych rozdziałach autorzy dokumentu przedstawiają przebieg kariery Sienkiewicza. Rozdziały noszą tytuły: „Bartłomiej Sienkiewicz jako człowiek Służb Specjalnych”, „Współtwórca UOP”, „Sienkiewicz i Grupa Krakowska w latach 1991-2002”, „Ośrodek Studiów Wschodnich”. Pada w nich między innymi stwierdzenie, że „wpływowi członkowie Grupy Krakowskiej w kierownictwie UOP (którzy pozostali na stanowiskach pomimo wyjścia z rządu ich protektorów) nawiązali bezpośredni kontakt z osobami z Kancelarii Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego – bez wiedzy i zgody ówczesnego szefa UOP Zbigniewa Nowka. W efekcie tej zmowy nielegalnie dostarczali Aleksandrowi Kwaśniewskiemu, niejawne opracowania i informacje poza oficjalnym obiegiem”. W dokumencie brak jest jednak dowodów na potwierdzenie tego zarzutu. Nie zostały przytoczone żadne fakty ani wypowiedzi, które miałyby go uwiarygodnić.

Dalej w rozdziale „Biznesowa relacja Bartłomieja Sienkiewicza z Orlenem – historia budowy wehikułu biznesowego Sienkiewicza za pieniądze Orlenu” przedstawiono powstanie i działalność spółek: ASBS OTHAGO, Sienkiewicz i Wspólnicy, SALVOR. Omówiono również, jak Sienkiewicz miał zmieniać swoje udziały w powyższych podmiotach, a następnie wycofać się z nich w styczniu 2013 roku, kiedy planowana była jego nominacja na ministra spraw wewnętrznych. Wspólnikami spółki SALVOR, która dalej pracowała dla Orlenu, stali się – według autorów raportu – współpracownicy Sienkiewicza z Ośrodka Studiów Wschodnich.

W dokumencie padają konkretne kwoty. „Spółka SALVOR główne swoje przychody czerpała ze współpracy z ORLENEM (tak jak wcześniej OTHAGO). Przykładowo w roku 2017 spółka wykazuje przychody w wysokości 792 tys. złotych, z czego na współpracę z Orlenem przypada 600 tys. zł, czyli 76%. Po rozwiązaniu umowy z Orlenem w 2018 [decyzją Obajtka – przyp. aut.] obie spółki SALVOR (z o.o. i komandytowa) zostały rozwiązane. Ale w ich miejsce powstały nowe dwie spółki, założone przez tych samych wspólników, (…) które kontynuują niektóre z kontraktów SALVOR, w tym również z ORLENEM”.

Zarzuty, kwoty, brak szczegółów

Autorzy raportu przedstawili dalej tytuły 54 analiz dostarczanych dla członków zarządu Orlenu przez spółki Sienkiewicza. To między innymi analiza pod tytułem „Konsekwencje aresztowania Chodorkowskiego” zamówiona przez prezesa Zbigniewa Wróbla czy „Analiza uwarunkowań rynkowych i politycznych koncernów rosyjskich” powstała dla prezesa Igora Chalupca. Największa pula zamówionych analiz dotyczy Federacji Rosyjskiej i Czech.

W dokumencie, do którego dotarło Radio ZET, wskazano również na rzekome nieprawidłowości we współpracy ze spółkami powiązanymi z Sienkiewiczem. „Na podstawie faktur wystawionych przez podmioty należące do Sienkiewicza oraz analizy usług, jakie w zamian dostarczał i porównując je z ofertami rynkowymi, doszliśmy do wniosku, że koszty ponoszone przez ORLEN były cztero-pięciokrotnie wyższe od cen rynkowych. W naszych szacunkach uwzględniliśmy czynnik inflacyjny i realia rynku tego rodzaju usług w owym czasie. Jednocześnie nieracjonalnym z punktu widzenia interesów koncernu był skokowy progres wynagrodzenia za usługi Bartłomieja Sienkiewicza. Wynagrodzenie ryczałtowe wzrosło z 20.000 do 55.000 zł miesięcznie na przestrzeni lat 2003-2006” – piszą autorzy opracowania. Nie podają jednak szczegółów dotyczących analiz usług ani nie precyzują, do jakich przykładowych ofert porównano ofertę firm opisywanych w dokumencie.

Przedstawiono za to kwoty, jakie miały płynąć do wspomnianych podmiotów. Autorzy raportu twierdzą, że spółki ASBS OTHAGO i SALVOR zarobiły w latach 2003-2018 na współpracy z Orlenem 10.176.464 złotych. Autorzy snują również rozważania, czy możliwe jest pociągnięcie kogokolwiek do odpowiedzialności karnej ze względu na – ich zdaniem – zawyżenie wartości świadczonych usług. Powołują się na artykuł 296 Kodeksu karnego mówiący o nadużyciu uprawnień i niedopełnienie obowiązku oraz fakt, że jeżeli spółka złożyłaby zawiadomienie w 2023 roku, przestępstwo nie byłoby jeszcze przedawnione. Zaznaczają jednak, że w tej sytuacji mogłoby chodzić wyłącznie o przestępstwo popełnione przez osobę działającą w imieniu spółki, a nie przez usługodawcę.

Artykuł 296 Kodeksu karnego. „Wyrządzenie szkody w obrocie gospodarczym”:

§ 1. Kto, bД™dД…c obowiД…zany na podstawie przepisu ustawy, decyzji wЕ‚aЕ›ciwego organu lub umowy do zajmowania siД™ sprawami majД…tkowymi lub dziaЕ‚alnoЕ›ciД… gospodarczД… osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej niemajД…cej osobowoЕ›ci prawnej, przez naduЕјycie udzielonych mu uprawnieЕ„ lub niedopeЕ‚nienie ciД…ЕјД…cego na nim obowiД…zku, wyrzД…dza jej znacznД… szkodД™ majД…tkowД…, podlega karze pozbawienia wolnoЕ›ci od 3 miesiД™cy do lat 5.

§ 1a. JeЕјeli sprawca, o ktГіrym mowa w В§ 1, przez naduЕјycie udzielonych mu uprawnieЕ„ lub niedopeЕ‚nienie ciД…ЕјД…cego na nim obowiД…zku, sprowadza bezpoЕ›rednie niebezpieczeЕ„stwo wyrzД…dzenia znacznej szkody majД…tkowej, podlega karze pozbawienia wolnoЕ›ci do lat 3.

„Arystokratyczny styl życia”

Osobny rozdział opracowania przygotowanego dla Orlenu poświęcono sytuacji majątkowej Bartłomieja Sienkiewicza. „Nawiązana przez Sienkiewicza w 2003 roku współpraca z ORLENEM przyniosła mu w latach 2004-2013 blisko 7,5 mln zł dochodu, a współpraca założonej przez niego spółki Sienkiewicz i Wspólnicy z innymi spółkami skarbu państwa przyniosła w latach 2009-2012 ponad 2,1 mln zł zysku netto” – napisali autorzy raportu.

Stwierdzili również, że majątek Sienkiewicza w ostatnim czasie uległ zmniejszeniu. „Jego wystawny arystokratyczny styl życia (drogie restauracje, drogie buty i garnitury, markowe alkohole) do jakiego zdążył przywyknąć, spowodowały szybkie zużycie zgromadzonych oszczędności, a w kolejnych latach konieczność wyprzedaży zgromadzonych dóbr. Jego przodkowie, zwłaszcza pradziadek Henryk, pisarz, laureat Nagrody Nobla, jest często wskazywany przez niego w wypowiedziach. Pojawia się w nich również czasami informacja, iż jego rodzina należy do herbu Oszyk. „W 2018 roku Sienkiewicz sprzedał Zakładowi Narodowemu im. Ossolińskich we Wrocławiu rękopisy swojego pradziadka, noblisty Henryka Sienkiewicza za kwotę 300 tys. zł”.

Jak podsumowano, na koniec 2022 roku Sienkiewicz posiadał jedno mieszkanie w Warszawie, 210 tysięcy złotych oszczędności i 12-letni samochód Alfa Romeo. Autorzy dodali, że mieszkanie obecnego ministra, które ma składać się z trzech pokoi, kuchni, łazienki i garderoby, znajduje się kilkaset metrów od siedziby Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Nie rozwijają jednak tego spostrzeżenia.

Bartłomiej Sienkiewicz nie chce odnosić się do dokumentu. Jak nam mówi, nie zna jego treści. – Pan Obajtek zrobił sobie ze spółki prywatną firmę detektywistyczną i to w czasie kampanii wyborczej. Mam nadzieję, że państwo zadziała normalnie i wszystko wyjaśni prokuratura – komentuje w rozmowie z reporterem Radia ZET Mariuszem Gierszewskim.

O raport zapytaliśmy również Daniela Obajtka, ale do czasu publikacji artykułu nie uzyskaliśmy odpowiedzi. Tydzień temu na nasze pytania dotyczące szwajcarskiej zależnej spółki Orlenu – Orlen Trading Switzerland – odsyłał nas właśnie do raportu dotyczącego Sienkiewicza. „Jeśli chodzi o OTS – niech Pan Redaktor zada pytanie Ministrowi Sienkiewiczowi, czy i kiedy opublikuje raporty, o których pisałem kilka dni temu choćby na X. Wtedy się Pan dowie i opinia publiczna również, dlaczego spółka traderska została założona i komu ona przeszkadzała” – odpisał były prezes Orlenu.

Również Orlen nie odpowiedział na pytania Radia ZET dotyczące raportu.

Ekspert i detektyw z jednej z wywiadowni gospodarczych, któremu opisaliśmy dokument, uznał, że jest to on „zupełnie nieprofesjonalny”. – To jest raczej czarny PR. Nie ma wyglądu profesjonalnego raportu audytowego czy consultingowo-detektywistycznego. Nie zawiera wielu elementów, które takie raporty mają. Profesjonalna firma nigdy nie napisałaby, że ktoś jest „szarą eminencją”, bo to jest nie do obrony w sądzie – mówi, prosząc o zachowanie anonimowości.

Przygotowany dla Orlenu raport i doniesienie w tej sprawie trafiły już do Prokuratury Krajowej. Jak wynika z naszych nieoficjalnych informacji, śledczy mają je analizować pod kątem możliwości prowadzenia działalności politycznej za pieniądze spółki Skarbu Państwa.

Źródło: Radio ZET

Nie przegap