Αναδρομικά συνταξιούχων: Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο αποφασίζει για την επιστροφή των δώρων

Αναδρομικά συνταξιούχων: Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο αποφασίζει για την επιστροφή των δώρων

Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ)  συνεδριάζει σήμερα για να κρίνει, αν είναι συνταγματική ή όχι κατάργηση των τριών δώρων-επιδομάτων (Χριστουγέννων, Πάσχα και θερινής άδειας) στις επικουρικές μόνο συντάξεις του ιδιωτικού τομέα για το 11μηνο από 11.6.2015 έως 11.5.2016, που έγιναν με το «νόμο Κατρούγκαλου».

Ο ‘Αρειος Πάγος παρέπεμψε προς οριστική κρίση το το θέμα στο ΑΕΔ, καθώς εξέδωσε απόφαση η οποία έκρινε αντίθετα με μια σειρά αποφάσεων της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας στο συνταξιοδοτικό καθεστώς της κατάργησης των δώρων. Ετσι, μετά τη διχογνωμία ΣτΕ και Αρείου Πάγου, ο… κλήρος πέφτει στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο για να αποφανθεί επί του θέματος που αφορά χιλιάδες συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα.

Αναλυτικότερα, εννέα χρόνια μετά την απόφαση της Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία κατά πλειοψηφικά (14 υπέρ έναντι 11 κατά) έχει κρίνει αντισυνταγματικές και αντίθετες στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) τις περικοπές και των τριών δώρων των επικουρικών συντάξεων που έγιναν το 2012, έρχεται ο Άρειος Πάγος να κρίνει ότι η κατάργηση των τριών δώρων που έγιναν με το μνημονιακό νόμο 4093/2012 είναι συνταγματικές και σύμφωνες με την ΕΣΔΑ, καθώς «η θέσπισή τους εξυπηρετούσε σκοπούς δημοσίου συμφέροντος» και όχι μόνο.

Υπενθυμίζεται, ότι η περικοπή των επιδομάτων Χριστουγέννων, Πάσχα και θερινής άδειας, επιβλήθηκε με το άρθρο πρώτο παρ. ΙΑ υποπαράγραφος ΙΑ.6 περίπτωση 3 του νόμου 4093/2012 η οποία έγινε λόγω του Μνημονίου Συνεννόησης.

Το Β2 Εργατικό Τμήμα του Αρείου Πάγου, με πρόεδρο τον αντιπρόεδρο Νικόλαο Πιπιλίγκα και εισηγήτρια την αρεοπαγίτη Κωνσταντίνα Νάκου, διατυπώνει ομόφωνα αντίθετη νομική άποψη από αυτή της Ολομέλειας του ΣτΕ, αντικρούοντας με δικούς του εκτενείς νομικούς συλλογισμούς την υπ΄ αριθμ. 2287/2015 (και άλλες) απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ.

Σύμφωνα με τους αρεοπαγίτες, δεν είναι συνταγματικά αναγκαία η σύνταξη αναλογιστικής μελέτης επιπτώσεων πριν γίνει η κατάργηση των επιδομάτων, όπως έχει κρίνει η Ολομέλεια του ΣτΕ, αλλά είναι και πάγια η νομολογία της στο θέμα αυτό.

Η αρεοπαγητική απόφαση σημειώνει ότι σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές, για το κύρος της επίμαχης νομοθετικής ρύθμισης δεν απαιτείται «προηγούμενη εκπόνηση μελέτης επιπτώσεων των ρυθμίσεων (κατάργησης δώρων) στο βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων, κατόπιν συνυπολογισμού και των λοιπών οικονομικών επιβαρύνσεων αυτών».

Έτσι, λόγω αντίθετων αποφάσεων μεταξύ του ΣτΕ και του Αρείου Πάγου, οι εργατοδίκες του Β2 Τμήματος παρέπεμψαν το θέμα της συνταγματικότητας ή μη της κατάργησης των επικουρικών συντάξεων για το επίμαχο 11μηνο στο ΑΕΔ προς οριστική κρίση.

Ολομέλεια του ΣτΕ

Το ΣτΕ, με μια σειρά αποφάσεων της Ολομέλειας του (2287- 2290/2015) έχει κρίνει ότι οι περικοπές των συντάξεων που έγιναν το 2012 προσκρούουν σε συνταγματικές αρχές, όπως είναι της αναλογικότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη και σε άλλες επιταγές άρθρων του Συντάγματος, όπως είναι τα άρθρα 2, 4, 22, 25, 106, κλπ.

Σύμφωνα με την Ολομέλεια του ΣτΕ, το Σύνταγμα επιβάλει στο κράτος, όταν λαμβάνονται μέτρα περικοπής των συντάξεων, να προβαίνει «σε ειδική και εμπεριστατωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη, από την οποία να προκύπτει εφ΄ ενός μεν ότι τα συγκεκριμένα μέτρα (σσ: περικοπή συντάξεων) είναι πράγματι πρόσφορα αλλά και αναγκαία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της βιωσιμότητας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης εν όψει των παραγόντων που το προκάλεσαν, έτσι ώστε η λήψη των μέτρων αυτών να είναι σύμφωνη με τις συνταγματικές αρχές της αναλογικότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη, αφ΄ ετέρου δε ότι οι επιπτώσεις από τα μέτρα αυτά στο βιοτικό επίπεδο των πληττομένων προσώπων, συνδυαζόμενες με άλλα τυχόν ληφθέντα μέτρα (φορολογικά κά), αλλά και με το σύνολο των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών της δεδομένης συγκυρίας, δεν έχουν αθροιστικά αποτέλεσμα τέτοιο που να οδηγεί σε ανεπίτρεπτη, παραβίαση του πυρήνα του συνταγματικού δικαιώματος σε κοινωνική ασφάλιση».

Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια έκρινε ότι πριν τις περικοπές που έγιναν το 2012 δεν προηγήθηκε επιστημονική μελέτη για τις επιπτώσεις που θα υπάρχουν στο βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων από τις περικοπές των συντάξεων, αλλά και την αναγκαιότητα των περικοπών αυτών.

Το Β2 Εργατικό Τμήμα του Α.Π. 

Ανώνυμη Τραπεζική Εταιρεία, από 1-1-2013 έπαυσε να καταβάλλει τα επιδόματα εορτών και αδείας στους τραπεζοϋπάλληλους της και κάποιοι εξ αυτών των εργαζομένων προσέφυγαν στα δικαστήρια. Στο Πρωτοδικείο οι εργαζόμενοι κέρδισαν, αλλά το Εφετείο είχε αντίθετη άποψη. Έτσι, οι συνταξιούχοι τραπεζοϋπάλληλοι προσέφυγαν στον Άρειο Πάγο ζητώντας να αναιρεθεί η εφετειακή απόφαση.

Αναλυτικότερα, οι εργατοδίκες του Β2 Τμήματος του ΑΠ, αναφέρουν:

«О— ОµПЂОЇОјО±П‡О· ОґО№О¬П„О±ОѕО· (ПѓПѓ: ОіО№О± П„О·ОЅ ОєО±П„О¬ПЃОіО·ПѓО· П„П‰ОЅ П„ПЃО№ПЋОЅ ОґПЋПЃП‰ОЅ) ОґОµОЅ О±ОЅП„ОЇОєОµО№П„О±О№ ПѓП„Ої О¬ПЃОёПЃОї 22 ПЂО±ПЃ. 5 П„ОїП… ОЈП…ОЅП„О¬ОіОјО±П„ОїП‚, ОґОµОЅ ПЂО±ПЃО±ОІО№О¬О¶ОµО№ П„О· ОґОЇОєО±О№О· О№ПѓОїПЃПЃОїПЂОЇО± ОјОµП„О±ОѕПЌ П„П‰ОЅ О±ПЂО±О№П„О®ПѓОµП‰ОЅ П„ОїП… ОіОµОЅО№ОєОїПЌ ПѓП…ОјП†О­ПЃОїОЅП„ОїП‚ ОєО±О№ П„О·П‚ ПЂПЃОїПѓП„О±ПѓОЇО±П‚ П„П‰ОЅ ОґО№ОєО±О№П‰ОјО¬П„П‰ОЅ П„ОїП… О±ОЅО±О№ПЃОµПѓОµОЇОїОЅП„ОїП‚ ОєО±О№, ОµПЂОїОјО­ОЅП‰П‚ О±П…П„О® ОґОµОЅ О±ОЅП„ОЇОєОµО№П„О±О№ ПѓП„О·ОЅ ОєО±П„ОїП‡П…ПЃП‰ОјО­ОЅО· О±ПЂПЊ П„Ої О¬ПЃОёПЃОї 25 ПЂО±ПЃ. 1 П„ОїП… ОЈП…ОЅП„О¬ОіОјО±П„ОїП‚ О±ПЃП‡О® П„О·П‚ О±ОЅО±О»ОїОіО№ОєПЊП„О·П„О±П‚, ОїПЌП„Оµ ПѓП„Ої О¬ПЃОёПЃОї 1 П„ОїП… О ПЃПЋП„ОїП… О ПЃПЊПѓОёОµП„ОїП… О ПЃП‰П„ОїОєПЊО»О»ОїП… П„О·П‚ О•ОЈО”О‘, ОјОµ П„Ої ОїПЂОїОЇОї, ОµОѕО¬О»О»ОїП…, ОґОµОЅ ОєО±П„ОїП‡П…ПЃПЋОЅОµП„О±О№ ОґО№ОєО±ОЇП‰ОјО± ПѓОµ ОґО№О±ПЃОєО® О»О®П€О· О±ПЂОїОґОїП‡ПЋОЅ ОєО±О№ ПѓП…ОЅП„О¬ОѕОµП‰ОЅ ПѓП…ОіОєОµОєПЃО№ОјО­ОЅОїП… ПЌП€ОїП…П‚, ОµОєП„ПЊП‚ О±ОЅ ПѓП…ОЅП„ПЃО­П‡ОµО№ ПЂОµПЃОЇПЂП„П‰ПѓО· ОґО№О±ОєО№ОЅОґПЌОЅОµП…ПѓО·П‚ П„О·П‚ О±ОѕО№ОїПЂПЃОµПЂОїПЌП‚ ОґО№О±ОІОЇП‰ПѓО·П‚ П„П‰ОЅ ОµОЅОґО№О±П†ОµПЃОїОјО­ОЅП‰ОЅ, ПЂОїП…, ПЊПЂП‰П‚ О­ОіО№ОЅОµ ОґОµОєП„ПЊ ОґОµОЅ ПѓП…ОЅП„ПЃО­П‡ОµО№ ОµОЅ ПЂПЃОїОєОµО№ОјО­ОЅП‰.

Επιπρόσθετα, συνεχίζουν οι αρεοπαγίτες:

«О— ОєО±П„О¬ПЃОіО·ПѓО· О±ПЂПЊ 1-1-2013 П„П‰ОЅ П„ПЃО№ПЋОЅ ОµПЂО№ОґОїОјО¬П„П‰ОЅ ПѓП„ОїП…П‚ ПѓП…ОЅП„О±ОѕО№ОїПЌП‡ОїП…П‚ П„П‰ОЅ О±ОЅО±П†ОµПЃОїОјО­ОЅП‰ОЅ П†ОїПЃО­П‰ОЅ ОєО±О№ П„ОїОјО­П‰ОЅ ОєПЌПЃО№О±П‚ ОєО±О№ ОµПЂО№ОєОїП…ПЃО№ОєО®П‚ О±ПѓП†О¬О»О№ПѓО·П‚, ОµОЅП„О¬ПѓПѓОµП„О±О№ ПѓОµ О­ОЅО± ПЂО»О­ОіОјО± ПЃП…ОёОјОЇПѓОµП‰ОЅ ОјОµ П„О№П‚ ОїПЂОїОЇОµП‚ Ої ОЅОїОјОїОёО­П„О·П‚, О±ОЅП„О№ОјО­П„П‰ПЂОїП‚ ОјОµ П„О·ОЅ ОїО№ОєОїОЅОїОјО№ОєО® ОєО±П„О¬ПЃПЃОµП…ПѓО· П„О·П‚ П‡ПЋПЃО±П‚ ОєО±О№ О±ОґП…ОЅО±П„ПЋОЅП„О±П‚ ОЅО± П‡ПЃО·ОјО±П„ОїОґОїП„ОµОЇ П„ОїП…П‚ ОїПЃОіО±ОЅО№ПѓОјОїПЌП‚ ОєОїО№ОЅП‰ОЅО№ОєО®П‚ О±ПѓП†О¬О»О№ПѓО·П‚ ПѓП„ОїОЅ ОЇОґО№Ої ОІО±ОёОјПЊ ОјОµ П„Ої ПЂО±ПЃОµО»ОёПЊОЅ, ОµОіОєО±ОёОЇОґПЃП…ПѓОµ ОЅО­Ої ПѓПЌПѓП„О·ОјО± ОєОїО№ОЅП‰ОЅО№ОєО®П‚ О±ПѓП†О¬О»О№ПѓО·П‚, П„О· ОІО№П‰ПѓО№ОјПЊП„О·П„О± П„ОїП… ОїПЂОїОЇОїП… ПѓП„О·ПЃОЇО¶ОїП…ОЅ ПЂО±ПЃО¬О»О»О·О»О± ОјОµ П„ОїП…П‚ ОґО№О±П„О№ОёО­ОјОµОЅОїП…П‚ ПЂПЃОїП‚ П„ОїПЌП„Ої, ОјОµО№П‰ОјО­ОЅОїП…П‚, ОєПЃО±П„О№ОєОїПЌП‚ ПЂПЊПЃОїП…П‚, ОєО±О№ ПѓП…ОіОєОµОєПЃО№ОјО­ОЅОµП‚ ОєО±П„О·ОіОїПЃОЇОµП‚ ПѓП…ОЅП„О±ОѕО№ОїПЌП‡П‰ОЅ ОјОµ П„О± ПЂПЃОїОµОєП„ОµОёО­ОЅП„О± П‡О±ПЃО±ОєП„О·ПЃО№ПѓП„О№ОєО¬В».

Επομένως, συνεχίζει το Εργατικό Τμήμα του Αρείου Πάγου, «η επίμαχη με κατάργηση των επιδομάτων εορτών και αδείας, ευρίσκει έρεισμα στο νόμο, και εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα, αφενός, για την αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας της χώρας και, αφετέρου, σύμφωνα με την επιταγή του άρθρου 22 παρ. 5 του Συντάγματος, για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, χάριν της βιωσιμότητάς του.

Συνεπώς, η θέσπισή τους εξυπηρετεί σκοπούς δημοσίου συμφέροντος και όχι, απλώς, ταμειακό συμφέρον του Δημοσίου ή των λοιπών φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, καθ’ όσον τα ποσά που περικόπτονται παραμένουν στην περιουσία των ως άνω οργανισμών προς ενίσχυση της βιωσιμότητας αυτών και συνακόλουθα την εξυπηρέτηση των συνταξιούχων στο σύνολό τους».

Τέλος, αναμένεται η πρόεδρος του ΣτΕ και πρόεδρος του ΑΕΔ Ευαγγελία Νίκα, να προσδιορίσει την ημερομηνία της δικασίμου της επίμαχης υπόθεσης.