Kletsnatte april was zacht en somber

02/05/2024

April was een kletsnatte maand met gemiddeld over het land 93 mm regen tegen 42 normaal. Daarmee is het de natste aprilmaand sinds het begin van de metingen samen met 1932. Het was ook zacht met 10,8 graden tegen 9,7 normaal en met 167 zonuren tegen 200 normaal was april somber.

De vierde maand van het jaar is normaalgesproken de droogste maand van het jaar met gemiddeld over het land 42 mm neerslag. Dit jaar telden we met 93 mm ruim tweemaal zoveel regen. Ook in 1932 viel 93 mm en dat betekent dat deze maand op een gedeelde eerste plaats staat sinds 1906. In 1998 viel gemiddeld over het land 92 mm. Vorig jaar verliep april ook kletsnat met 79 mm.

Het natst was het in het midden van het land met in delen van Utrecht, Gelderland en Flevoland meer dan 110 mm. Het natst was het in het Utrechtse Woudenberg met 141 mm. In Biddinghuizen viel 134, in Soest 132 en in Voorthuizen 131 mm. De droogste delen van het land waren het zuidoosten van Brabant en in Limburg, maar overal was het dan duidelijk natter dan gebruikelijk.

Jaar tot dusver natste ooit

Het jaar 2024 is op de kletsnatte tour. Het is al de derde maand die natter verloopt dan normaal. Alleen maart was iets droger dan gebruikelijk. Gemiddeld valt in de eerste vier maanden van het jaar 239 mm. Dit jaar staat de teller op 344 mm en daarmee zijn de eerste vier maanden van het jaar de natste ooit. In 1988 viel van 1 januari tot en met 30 april 340 mm en in 1995 viel 338 mm.

Opnieuw een zachte maand

Na een recordzachte februari en recordzachte maart, was ook april zachter dan gebruikelijk. De gemiddelde temperatuur in De Bilt komt uit op 10,7 graden tegen 9,7 normaal. De laatste drie jaar was april kouder dan normaal. In 2021 was het gemiddeld 6,7 graden, in 2022 9,3 en vorig jaar 8,7 graden.

In de klimaatperiode 1971-2000 was de gemiddelde apriltemperatuur nog 8,3 graden en in de periode 1981-2010 was dit gestegen naar 9,2 graden. In de klimaatperiode 1991-2020 was de gemiddelde temperatuur in april gestegen naar 9,9 graden, maar door de koudere aprilmaanden van de laatste jaren is dit gemiddelde weer wat gedaald. Volgens het lopende klimaatgemiddelde 1994-2023 is de gemiddelde apriltemperatuur 9,7 graden.

Datum-warmterecord

Op zaterdag 6 april werden zowel de eerste lokale als de eerste officiële warme dag van het jaar genoteerd. In het zuiden van het land werd zelfs op vier stations, bijzonder vroeg, de eerste lokale zomerse dag met 25 graden en meer genoteerd. In Gilze-Rijen werd het 25,0, in Twente en Eindhoven 25,4 en in Arcen 25,7 graden. De eerste lokale zomerse dag was niet recordvroeg, want op 29 maart 1968 werd het in Venlo en Gemert 25,6 graden.

Zaterdag 6 april was ook gelijk de dag met de hoogste temperaturen van deze maand. In De Bilt werd het op 6 april 24,1 graden. Ook op 7, 12, 13 april steeg de temperatuur in De Bilt naar 20 graden en meer. Met een warme slotdag van april in het verschiet is het aantal warme dagen op het hoofdstation vijf tegen vier gebruikelijk.

Landelijk kwamen deze maand één tot zeven warme dagen voor. De meeste warme dagen waren voor het zuiden van het land.

Op 6 april was het zeer warm. Foto: Henk Voermans

Vrij koude tweede maandhelft

In de tweede helft van de maand was het vrij koud en op 17 april daalde de temperatuur in Twente voor het eerste deze maand tot onder nul. Het koelde af naar -0,4 graden. Aan de grond kwam het op meerdere plaatsen tot lichte vorst. Een dag later werd op meerdere plaatsen lichte vorst genoteerd. In Eelde daalde het kwik naar -2,3 graden. Aan de grond vroor het op veel plaatsen enkele graden en in Eelde daalde de temperatuur bij de grassprietjes naar -5,7 graden.

Ook van 21 tot en met 23 april kwam het tijdens de nachten regionaal tot vorst en op 23 april kwam het zelfs op uitgebreide schaal tot vorst. In de duinen bij Wijk aan Zee daalde de temperatuur naar -3,5 graden. In Eelde werd het -3,4 en in Twente -3,3 graden. Aan de grond vroor het matig met in Eelde -7,1 graden.

Ook in De Bilt kwam het tot vorst met -1,9 graden op 23 april. Dat was de enige vorstdag deze maand tegen vier vorstdagen normaal. In maart kwam het helemaal niet tot vorst op het hoofdstation en de laatste vorst dateerde van 28 februari.

In Twente, Eelde, Deelen, Wijk aan Zee en in Woensdrecht kwamen deze maand drie vorstdagen voor tegen drie tot zes normaal. Tijdens vorst moesten fruittelers in actie komen om de vroegbloeiende fruitbomen te beschermen tegen vorstschade.

Lees ook: Zo voorkomen telers dat knoppen van fruitbomen kapotvriezen.

De fruitbloesem moest worden beregend. Foto: Cynthia Leusden

Eerst aprilhelft recordzacht

De eerste helft van de maand verliep recordzacht met een gemiddelde temperatuur van 13,0 graden tegen 8,8 graden normaal. Het hoge gemiddelde kwam niet alleen door zachte middagen, maar vooral ook door de zachte nachten.

Mede door het koude weer in de tweede maandhelft ging de gemiddelde temperatuur rap omlaag. Van 16 tot en met 30 april was de gemiddelde temperatuur 8,5 graden tegen 10,9 normaal. In het geheel is de maand een volle graad te zacht met 10,8 graden tegen 9,7 normaal.

Sombere maand

De maand was niet alleen zacht en nat, maar was ook iets te somber. De zon scheen gemiddeld over het land 167 uur tegen 200 normaal. Net als vorig jaar bleef het aantal zonuren onder de 200 uur. In de jaren daarvoor, de periode 2019 tot en met 2022, scheen de zon in april gemiddeld over het land duidelijk meer dan gebruikelijk. April 2020 was recordzonnig met 287 zonuren.

De meeste zonuren deze maand waren voor de kustgebieden met 180-185 uur. In het oosten en zuidoosten liet de zon het duidelijk afweten met slechts 135-150 zonuren. De zon scheen overal minder vaak dan gebruikelijk.

Geen neerslagtekort

Het groeiseizoen loopt van 1 april tot en met 30 september en door de kletsnatte start van het jaar is momenteel geen sprake van droogte. Het neerslagtekort dat vanaf 1 april wordt bijgehouden is nul. Net als vorig jaar is eind april geen sprake van droogte.

Dat was twee jaar geleden wel anders, want toen stond het neerslagtekort eind april al op 54 mm. In het recordjaar 1976 stond de teller eind april al op 61 mm.