Αδεια πατρότητας: Ενας «απαγορευμένος καρπός»

Εγκλωβισμένοι στα έμφυλα στερεότυπα, αλλά και δεσμώτες του φόβου για την εικόνα τους στο χώρο της εργασίας εμφανίζονται οι άνδρες όσον αφορά την προθυμία τους για λήψη άδειας πατρότητας.

Οι άδειες γονεϊκότητας για τους άνδρες είναι κάτι το μη σύνηθες, όπως προέκυψε από έρευνα του Women on Top. Πέραν των ποσοτικών στοιχείων, που κατέδειξαν ότι περίπου οι μισοί άνδρες (47%) στην Ελλάδα δεν έχουν κάνει καμία χρήση, τα ποιοτικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν πριν από μερικούς μήνες υπογραμμίζουν τους λόγους της απροθυμίας.

Η Δρ Ναυσικά Μοσχοβάκου, που είχε την επιστημονική επιμέλεια, δήλωσε στην Κ ότι οι άνδρες ανέφεραν στην έρευνα τις βασικές αιτίες που τους οδήγησαν στην απόφαση να μην λάβουν άδεια πατρότητας και κάποιες από αυτές συνδέονται με κοινωνικά στερεότυπα που τους “απαλλάσσουν” από την ενασχόληση με τη φροντίδα των παιδιών. Για παράδειγμα κάποιοι θεώρησαν ότι αφού έλαβαν άδειες οι γυναίκες σύντροφοί τους, δεν χρειαζόταν να το κάνουν και εκείνοι. Σε άλλες περιπτώσεις δήλωσαν ότι είχαν αυξημένες επαγγελματικές υποχρεώσεις και δεν μπορούσαν. Φαντάζεστε όμως εύκολα μια νέα μητέρα να επικαλείται κάτι τέτοιο; Πως θα αντιμετωπιζόταν; Φυσικά υπήρχαν και εκείνοι που δεν ήταν ενημερωμένοι για τα δικαιώματα τους. Ωστόσο, κάτι πολύ ενδιαφέρον που προέκυψε μέσα από τις συνεντεύξεις ήταν ο φόβος των συνεπειών σε επαγγελματικό επίπεδο. Θυμάμαι ότι ένας νέος άνδρας μάς ανέφερε ότι ο φόβος της απόλυσης ή η αίσθηση ότι στο επαγγελματικό περιβάλλον δεν είναι “ανεκτές” τέτοιες “απαιτήσεις”, λειτουργεί αποθαρρυντικά.

Υπήρξαν συνεντευξιαζόμενοι που σημείωσαν ότι δεν αιτήθηκαν άδεια για την φροντίδα του παιδιού τους εξαιτίας του φόβου περιθωριοποίησης τους στο εργασιακό τους περιβάλλον.

41χρονος άνδρας, που έλαβε μέρος στην έρευνα, ήταν εύγλωττος ως προς το πώς αντιμετωπίζεται η (μακρά) απουσία από την εργασία. Ολοι μπορούν να λείψουν από τη δουλειά τους. Αλλά το θέμα είναι τι εισπράττεις από την ευρύτερη ατμόσφαιρα.

Στο ίδιο μήκος κύματος κι ένας 34χρονος: Αμα κινδυνεύει η δουλειά σου ή εάν είσαι σε ένα περιβάλλον το οποίο δεν τα “σηκώνει” αυτά, σίγουρα θα αποθαρρυνθείς και θα προσπαθήσεις να προφυλαχθείς.

Δεν θα μου την έδιναν με χαρά, θα μου την έδιναν με γκρίνια και μουρμούρα και θα ήμουν το μαύρο πρόβατο, δήλωσε 38χρονος, ενώ 41χρονος εκτίμησε ότι αν το αποφάσιζε, θα ενοχλούσε την εργοδοσία.

Αυτήν την άδεια ήταν δύσκολο να τη ζητήσω

Γίνεται σαφές ότι η αρνητική εντύπωση από την πλευρά προϊσταμένων και συναδέλφων, ο φόβος απόλυσης ή μείωσης εισοδημάτων, αλλά και η δυσκολία προσαρμογής στην εργασία μετά τη χορήγηση της άδειας είναι μερικές από τις βασικές αιτίες για τη μη χρήση της άδειας πατρότητας.

Ο χορός των έμφυλων στερεοτύπων καλά κρατεί. Και ποια είναι αυτά; Οι άνδρες που κάνουν χρήση γονικών αδειών δεν είναι αρκετά αφοσιωμένοι στην καριέρα τους, οι άνδρες δεν μπορούν να φροντίσουν καλά τα παιδιά και ενδιαφέρονται για την καριέρα τους περισσότερο από τις γυναίκες, σημειώνει η Στέλλα Κάσδαγλη, συνιδρύτρια του Women On Top.

Σε σχέση με τη χρήση μακροπρόθεσμων αδειών -πάνω από 14 ημέρες-, οι περισσότεροι εξέφρασαν την πεποίθηση ότι δεν μπορούν να λείψουν για τόσο μεγάλο διάστημα από την εργασία τους, επειδή θα θεωρηθούν λιγότερο αφοσιωμένοι, ενώ κάποιοι δεν μπόρεσαν με σαφήνεια να δικαιολογήσουν τους λόγους για τους οποίους δεν προχωρούν σε χρήση τέτοιων αδειών.

αδεια πατρότητας: ενας «απαγορευμένος καρπός»

Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση 41χρονου πατέρα που κλήθηκε να εξηγήσει για ποιον λόγο δεν μπορεί να αιτηθεί γονικής άδειας: Η σύζυγος πήγε να μου βάλει το δίλημμα, αλλά ναι, αυτήν την άδεια ήταν δύσκολο να τη ζητήσω. Να πω ότι θα πάρω άδεια 3 μήνες; Είναι κάπως δύσκολο να τη ζητήσω [γελάει]. Δεν ξέρω γιατί. Κάτι με ζορίζει.

Στην ερώτηση ποιος από τους παρακάτω λόγους ήταν ο κύριος που σας οδήγησε στην απόφαση να πάρετε την άδεια;, που απευθυνόταν σε όσους έχουν λάβει την άδεια πατρότητας, οι περισσότεροι συμμετέχοντες (58%) ανέφεραν ότι έκαναν χρήση για να υποστηρίξουν τη σύζυγο/συντρόφό τους.

Ενας 38χρονος σημείωσε: Αυτή η άδεια είναι για να βοηθήσεις την μητέρα, εγώ δεν ήμουν έτοιμος να αναλάβω, αν μου έδινες το παιδί και έφευγες δεν θα ήξερα τι να κάνω. Κι ένας 41χρονος, υπερθεμάτισε: Το πρώτο διάστημα πρέπει να είναι και ο πατέρας στο σπίτι για να φροντίζει και τους δύο, αλλά μετά η πλειοψηφία των ανδρών δεν θέλει να συμμετάσχει και πολύ. Θεωρούν πως όσο πιο μακριά τόσο καλύτερα. Θέλουν να συνεχίσουν τη ζωή τους.

Οι αρνητικές συνέπειες σε προσωπικό επίπεδο από τη χρήση άδειας (για παράδειγμα εκνευρισμός από τις πολλές ώρες στο σπίτι, μη δυνατότητα έκφρασης ως ενήλικας και κούραση από τη συνεχή ενασχόληση με το παιδί) εμφανίζονται μειωμένες, ειδικά για τους άνδρες, πιθανά λόγω της μικρής διάρκειας των αδειών που συνηθίζουν να παίρνουν, αλλά και της μικρότερης συμμετοχής τους στη φροντίδα των παιδιών.

αδεια πατρότητας: ενας «απαγορευμένος καρπός»

Τα ευρήματα που σοκάρουν

Πρέπει να συνδράμουμε ως άτομα, αλλά και ως εργοδότες και πολιτεία για την εξάλειψη των στερεοτύπων. Να γίνει πιο εύκολη υπόθεση η χορήγηση αδειών, να μην στιγματίζονται άνδρες και γυναίκες, λέει, μιλώντας στην Κ, η Στέλλα Κάσδαγλη, επισημαίνοντας ότι το ποσοστό των πατέρων που δηλώνουν ότι δεν έχουν πάρει ούτε μια ημέρα άδεια πατρότητας, είναι μεγάλο.

Ενα από τα πιο σοκαριστικά ευρήματα είναι ότι μία από τις επικρατέστερες απαντήσεις που δίνουν οι άνδρες στην ερώτηση γιατί δεν έκαναν χρήση άδειας, είναι ότι “έκανε χρήση η σύντροφός μου”. Η απάντηση αυτή αναδεικνύει ότι το ζητούμενο εδώ είναι κάποιος να φροντίζει το παιδί. Αν κάποιος φροντίζει το παιδί, εγώ δεν χρειάζεται να εμπλακώ περισσότερο. Αυτό σημαίνει ότι οι άνδρες δεν βλέπουν τον εαυτό τους ως ενεργούς πρωταγωνιστές στη διαδικασία της φροντίδας, αλλά μόνον επικουρικά, προσθέτει η κ. Κάσδαγλη.

Ειδικότερα, στην ερώτηση Ποιος από τους παρακάτω λόγους ήταν ο κύριος που σας οδήγησε στην απόφαση να μην πάρετε την άδεια πατρότητας;, οι άνδρες που δεν την χρησιμοποίησαν αναφέρουν κυρίως τις παρακάτω αιτίες:

  • Εκανε χρήση άδειας η σύντροφός μου: 31%
  • Είχα αυξημένες υποχρεώσεις στην εργασία μου: 28%
  • Δεν γνώριζα ότι υπήρχε αυτή η δυνατότητα: 23%
  • Θα κρινόμουν αρνητικά από τους/τις προϊστάμενους/ες μου: 20%
  • Φοβόμουν ότι θα απολυθώ ή θα υποβιβαστώ στην εργασία μου: 19%
  • Θα μειωνόταν ο μισθός/θα έχανα εισοδήματα: 15%

Η κ. Μοσχοβάκου επισημαίνει το χάσμα που υπάρχει από την ενημέρωση μέχρι τη χρήση της άδειας πατρότητας, καθώς αυτό συνδέεται με μία σειρά στερεοτύπων. Πολλοί άνδρες φοβούνται ότι θα στιγματιστούν στο επαγγελματικό περιβάλλον ή ότι αυτή η άδεια είναι ασύμβατη με τον παραδοσιακό ρόλο τους εντός του οικογενειακού πλαισίου. Τα εμπόδια που συνδέονται με τα έμφυλα στερεότυπα πρέπει να ξεπεραστούν για να εφαρμοστεί το νέο θεσμικό πλαίσιο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι άνδρες που συμμετείχαν στην έρευνα σημείωσαν ως πιο σημαντικό μέτρο την καθιέρωση της υποχρεωτικότητας στη χρήση γονικής άδειας και από τον πατέρα. Αυτό, προφανώς, θα τους απελευθέρωνε από τον στιγματισμό από τον οποίο θεωρούν ότι κινδυνεύουν.

Η κ. Μοσχοβάκου εξέφρασε την έκπληξή της για ένα ακόμα εύρημα: Ενώ αναμέναμε στα νεότερα ζευγάρια ότι τα έμφυλα στερεότυπα θα έχουν φθίνει, εντοπίσαμε ότι αυτά “καλά κρατούν” και σε κάποιες περιπτώσεις οι νεότεροι κατέγραψαν αντιλήψεις πιο συντηρητικές από άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.

Η Στέλλα Κάσδαγλη υπογράμμισε ότι οι άνδρες αποφεύγουν τις άδειες πατρότητας και για οικονομικούς λόγους, καθώς ακόμα υπάρχει έμφυλο χάσμα στις αμοιβές, άρα είναι πιο εύκολο για μια οικογένεια να χάσει για κάποιους μήνες ένα μέρος από το εισόδημα της γυναίκας, παρά του άνδρα.

Για παράδειγμα, στην άποψη ότι οι άνδρες πρέπει να συντηρούν την οικογένεια και οι γυναίκες να δουλεύουν για να συμπληρώνουν το οικογενειακό εισόδημα, στάση συμφωνίας εκφράζει το 26% των γυναικών και το 33% των ανδρών.

Σε αυτήν τη δήλωση είναι αξιοσημείωτο ότι ο βαθμός συμφωνίας μειώνεται αναλογικά με την ηλικία του δείγματος, δείχνοντας ότι οι στερεότυπες αντιλήψεις σχετικά με τους έμφυλους ρόλους είναι εξαιρετικά δημοφιλείς σε άτομα νεότερης ηλικίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι περισσότερα από 4 στα 10 άτομα ηλικίας από 18-24 ετών που συμμετείχαν στην έρευνα, συμφωνούν ή μάλλον συμφωνούν με την παραπάνω άποψη.

αδεια πατρότητας: ενας «απαγορευμένος καρπός»

Αγκάθι το έλλειμμα ενημέρωσης

Η Δρ Ναυσικά Μοσχοβάκου σημείωσε ότι διαπιστώθηκε σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης από τους γονείς. Υπήρχε μερική γνώση σχετικά με την ύπαρξη αδειών – ειδικά οι γονείς που σκοπεύουν να αποκτήσουν παιδί είχαν εξαιρετικά ελλιπή ενημέρωση.

Ορισμένα ζευγάρια -εργαζόμενοι- που ερωτήθηκαν, είχαν λάβει κάποια ενημέρωση από την εταιρεία τους, στην οποία όμως δεν έδωσαν ιδιαίτερη σημασία, είπε, συμπληρώνοντας ότι η βασική πηγή ενημέρωσης είναι το ζωντανό παράδειγμα: ένας συνάδελφος που έχει κάνει χρήση άδειας πατρότητας.

Μεγάλο ποσοστό ανδρών που έχει πάρει σχετική άδεια, την έλαβε πριν από το 2021, όταν ήταν μόλις δύο ημέρες. Η άδεια πατρότητας τώρα είναι 14 εργάσιμες ημέρες, ενώ η άδεια ανατροφής ανέρχεται σε 4 μήνες.

Τα πλεονεκτήματα της άδειας πατρότητας

Η έρευνα εντόπισε και τα θετικά αποτελέσματα από τη λήψη των αδειών πατρότητας.

Ειδικότερα:

  • Η λήψη αδειών πατρότητας από τους άνδρες ενισχύει και το παιδί και την οικογένεια, το ζευγάρι και την έμφυλη ισότητα γενικότερα
  • Οι άνδρες που έχουν κάνει χρήση αδείας επιστρέφουν στην εργασία τους με καλύτερη διάθεση

Η έμφυλη ισότητα δεν έχει να κάνει μόνο με την ενδυνάμωση των γυναικών αλλά τη συμμετοχή των ανδρών, και εκτός εργασιακού χώρου, στα θέματα φροντίδας. Αν οι άνδρες δεν εμπλακούν πιο ενεργά και ισότιμα στην ευθύνη φροντίδας, ό,τι δράση κι αν κάνουμε για την επαγγελματική ενδυνάμωση των γυναικών, κάπου θα σταματάμε, καταλήγει η συνιδρύτριατου Women On Top.

Τα στατιστικά της έρευνας

  • Το 47% των ερωτώμενων πατέρων απάντησαν ότι δεν έχουν κάνει χρήση καμίας γονικής άδειας.
  • Το επίπεδο γνώσης σε ό,τι αφορά το σύνολο των αδειών γονεϊκότητας για τους άνδρες εμφανίζεται χαμηλό σε όλες τις κατηγορίες ερωτώμενων. Παρατηρείται έλλειμμα πληροφόρησης/ενημέρωσης για τις άδειες, με το χαμηλότερο επίπεδο γνώσης να αφορά τη γονική άδεια.
  • Το 38% των γυναικών και το 58% των ανδρών θεωρούν ότι η αγορά εργασίας τιμωρεί τους άνδρες που κάνουν χρήση γονικών αδειών.
  • Περίπου το 25% των γυναικών και το 32% των ανδρών πιστεύουν ότι οι άνδρες πρέπει να συντηρούν την οικογένεια και οι γυναίκες να συμπληρώνουν το οικογενειακό εισόδημα, καθώς και ότι είναι υποχρέωση των γυναικών να προσαρμόζουν τη ζωή τους στις ανάγκες της οικογένειας.
  • Οι δύο πιο σημαντικοί παράγοντες για την ενθάρρυνση της λήψης αδειών γονεϊκότητας από τους άνδρες είναι α) η υποχρεωτικότητα της γονικής άδειας για τους πατέρες και β) η ευκολία λήψης της από τον εργοδότη.

Η έρευνα

Το Women On Top πραγματοποίησε την έρευνα Άδειες Πατρότητας & Γονεϊκότητας – Όψεις του έμφυλου χάσματος στη (μη αμειβόμενη) φροντίδα, με την υποστήριξη του Konrad Adenauer Stiftung Ελλάδας και Κύπρου.

Στην ποιοτική έρευνα έλαβαν μέρος 12 άτομα, 6 ετεροφυλόφιλα ζευγάρια, γονείς με παιδιά έως 12 ετών, αλλά και άτομα με πρόθεση απόκτησης παιδιού στα επόμενα 1-4 χρόνια. Και οι 12 εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα.

News Related

OTHER NEWS

Οκτώ νεκροί από την "καταιγίδα του αιώνα" που πλήττει Ρωσία, Ουκρανία και Μολδαβία

Οκτώ νεκροί από την “καταιγίδα του αιώνα” που πλήττει Ρωσία, Ουκρανία και Μολδαβία Οκτώ άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στη Ρωσία, την προσαρτημένη χερσόνησο της Κριμαίας, σε άλλες κατεχόμενες ... Read more »

Κίνητρα για να επιστρέψουν στην αγορά 900.000 ακίνητα

Με εκπτώσεις φόρου αλλά και επιδοτήσεις, η κυβέρνηση θέτει στόχο να επισκευαστούν και να μπουν στην αγορά όσο το δυνατόν περισσότερα από τα 900.000 κλειστά ακίνητα. Ζητούμενο να αυξηθεί η ... Read more »

Πώς θα είναι η υπογειοποιημένη λεωφόρος Ποσειδώνος στο Ελληνικό (pics + vid)

To 2025 αναμένεται να ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο έργο υποδομών του Ελληνικού που δεν είναι άλλο από την υπογειοποίηση της Λεωφόρου Ποσειδώνος. Σε αυτή τη φάση, με βάση τα στοιχεία από ... Read more »

Άγριο ξύλο οπαδών Παρί και Νιούκαστλ σε μπαρ στο Παρίσι-Δείτε βίντεο

Άγριο ξύλο οπαδών Παρί και Νιούκαστλ σε μπαρ στο Παρίσι-Δείτε βίντεο Έγινε… american bar το Παρίσι το βράδυ της Δευτέρας μετά από άγριες συμπλοκές οπαδών της Παρί και της Νιούκαστλ, ... Read more »

Γρίπη των χοίρων: Συμπτώματα - Πώς μεταδίδεται στον άνθρωπο

Γρίπη των χοίρων: Συμπτώματα – Πώς μεταδίδεται στον άνθρωπο Η γρίπη H1N1 είναι επίσης γνωστή ως γρίπη των χοίρων. Ονομάζεται γρίπη των χοίρων γιατί στο παρελθόν οι άνθρωποι που ασθένησαν ... Read more »

«Science»: Το βακτήριο E. coli μπορεί να γίνει ανθεκτικό στα κοινά αντιβιοτικά

«ScienceВ»: О¤Ої ОІО±ОєП„О®ПЃО№Ої E. coli ОјПЂОїПЃОµОЇ ОЅО± ОіОЇОЅОµО№ О±ОЅОёОµОєП„О№ОєПЊ ПѓП„О± ОєОїО№ОЅО¬ О±ОЅП„О№ОІО№ОїП„О№ОєО¬ Το βακτήριο E. coli μπορεί να αναπτύξει υψηλή αντοχή στα αντιβιοτικά, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο ... Read more »

Nicole Kidman και Antonio Banderas μαζί σε εναλλακτικό ερωτικό θρίλερ

Nicole Kidman και Antonio Banderas μαζί σε εναλλακτικό ερωτικό θρίλερ Η επιβεβαίωση της επερχόμενης ταινίας Babygirl έχει προκαλέσει αναστάτωση στον κόσμο του κινηματογράφου. Σε παραγωγή της A24 και σκηνοθεσία της Halina ... Read more »
Top List in the World