Ile czasu i pieniędzy kosztuje zdobycie tabletki "dzień po"? Sprawdziłam

Próbowałam kupić tabletkę po

W Polsce tabletka “dzień po” sprzedawana jest jedynie na receptę, a do tego wiele aptek nie ma jej w swoim asortymencie. Czy w związku z tym skorzystanie z antykoncepcji awaryjnej zahacza w naszym kraju o coś niemożliwego? Sprawdziłam to na własnej skórze, licząc czas i pieniądze potrzebne do zdobycia i zrealizowania recepty. Okazuje się, że schody zaczynają się gdzie indziej, niż powszechnie myślimy.

• – Tabletka “dzień po” to rodzaj antykoncepcji awaryjnej. Na rynku występują jej dwa rodzaje: Escapelle i ellaOne. Najlepiej jest je zażyć w ciągu 24 godzin od niezabezpieczonego stosunku seksualnego
• – Receptę na antykoncepcję awaryjną może wystawić każdy lekarz bez względu na specjalizację, czyli zarówno ginekolog, jak i stomatolog lub okulista
• – Czy zdobycie recepty to trudne i czasochłonne zadanie, czy może jednak istnieją sposoby, dzięki którym da się ją załatwić “od ręki”? Postanowiłam to sprawdzić
• – W jednym miejscu otrzymałam receptę w ekspresowym tempie, w innym musiałam czekać prawie dobę
• – Więcej tekstów znajdziesz na stronie głównej Onetu

Tabletka “dzień po” to rodzaj antykoncepcji awaryjnej. Na rynku występują jej dwa rodzaje: Escapelle, którą należy zażyć w ciągu 72 godzin od niezabezpieczonego stosunku i ellaOne, którą trzeba przyjąć do 120 godzin. Najlepiej jednak zażyć jedną z wersji tabletki w pierwszej dobie od współżycia, ponieważ w tym czasie jest najbardziej skuteczna.

W Polsce antykoncepcja awaryjna sprzedawana jest tylko na receptę, co utrudnia nie tylko jej zdobycie, ale także skraca czas, w którym należy ją przyjąć. Jak długo trwa uzyskanie recepty na tabletkę “dzień po”? Czy jest to trudne i czasochłonne zadanie, czy może jednak istnieją sposoby, dzięki którym da się ją załatwić “od ręki”? Postanowiłam to sprawdzić na własnej skórze, licząc czas i pieniądze.

Jak zdobyć receptę na tabletkę “dzień po”?

W pierwszej kolejności zaczęłam szukać informacji w internecie. Po wpisaniu w wyszukiwarkę Google frazy “recepta na tabletkę dzień po” wyskoczyła mi masa stron, które oferują za opłatą błyskawiczne wystawianie recept online. Ale ze względu na to, że do wydania recepty potrzebne są nasze wrażliwe dane (nr. PESEL) uznałam, że nie chcę korzystać ze stron, których bezpieczeństwa nie jestem pewna. Dlatego postawiłam na najbardziej wiarygodne dla mnie źródło informacji w tej sprawie, czyli Fundację na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny FEDERA. Na stronie organizacji widnieje instrukcja, jak otrzymać receptę na antykoncepcję awaryjną (link). Lista obejmuje wizytę w “gabinecie bez klauzuli sumienia”, kontakt z lekarzami, którzy wystawiają receptę online czy z fundacją pośredniczącą w ich wystawianiu. By zobaczyć, która z dróg jest najszybsza i najtańsza, wypróbowałam je wszystkie.

Próbę zdobycia recepty i zrealizowania jej podjęłam we wtorek 23 stycznia od godz. 11. Dałam sobie na to zadanie 24 godziny.

Wizyta u lekarza

Według Europejskiej Agencji Leków tabletka “dzień po” jest na tyle bezpieczna, że nie ma potrzeby konsultacji lekarskiej przed jej zażyciem. Mimo to postanowiłam spróbować umówić się do lekarza na wizytę stacjonarną.

Receptę na antykoncepcję awaryjną może wystawić każdy lekarz bez względu na specjalizację, czyli nie tylko ginekolog, lecz także stomatolog czy okulista. Organizacje prokobiece zalecają jednak kontakt z podstawową opieką medyczną z uwagi na krótszy czas oczekiwania niż w przypadku lekarzy specjalistów, w związku z czym — poza wizytą u ginekologa — obrałam sobie za cel konsultację u internisty.

Mieszkam w Warszawie. Poza ubezpieczeniem w NFZ mam także prywatny pakiet medyczny w Luxmedzie. W pierwszej kolejności próbowałam umówić się do internisty lub ginekologa na NFZ w przychodni. Pierwszy telefon wykonałam po godzinie 11. W placówce najbliższej mojego domu dowiedziałam się od recepcjonistki, że wolny termin do internisty jest dopiero za tydzień, a ginekologa nie ma w ogóle. Zadzwoniłam więc do innej przychodni w okolicy, gdzie usłyszałam, że mogę się umówić do ginekologa za 20 dni. Spróbowałam jeszcze dodzwonić się do najbliższego szpitala, ale bez powodzenia.

W przypadku Luxmedu ginekolog był dostępny następnego dnia, a internista za dwa.

Z racji tego, że nie miałam szans na wizytę tego samego dnia, w którym podjęłam próbę umówienia się, zrezygnowałam z tej opcji.

Konsultacja telefoniczna

Chociaż nie wyszło mi ze stacjonarną wizytą, spróbowałam umówić się na konsultację telefoniczną w ramach pakietu w Luxmedzie — zegarek wskazywał godzinę 13.07. Niestety i w tym przypadku czas nie był po mojej stronie — konsultacja z ginekologiem (dodam, że baza obejmuje lekarzy z całej Polski zakontraktowanych przez Luxmed) była dostępna za dwa dni. Jeśli chodzi o internistę, udało mi się zapisać na konsultację tego samego dnia, ale o godz. 16. W międzyczasie sprawdziłam opcje online, które wypunktowała na swojej stronie FEDERA.

Klinika Dla Kobiet

FEDERA poleca m.in. kontakt z Kliniką Dla Kobiet. Klinika oferuje na swojej stronie internetowej konsultacje online w celu wystawienia recepty na antykoncepcję awaryjną (link). Konsultacja opiera się na krótkiej ankiecie, w której padają pytania m.in. o wiek, kiedy miał miejsce stosunek seksualny bez zabezpieczenia, czy był robiony test ciążowy, o przyczynę zakupu tabletki i o regularność miesiączki. Wypełnienie ankiety zajmuje mi kilka minut. W następnym etapie musiałam opłacić wystawienie recepty; standardowa cena to 60 zł, ale z kodem rabatowym zapłaciłam 30 zł. Konsultację rozpoczęłam o 11.40, a o godzinie 12.17 dostałam receptę na mój numer telefonu.

Recepta od konkretnego lekarza

FEDERA w celu zdobycia recepty na tabletkę “dzień po” poleca także kontakt z lekarzem Jarosławem Górnickim poprzez jego stronę internetową (link). W tym przypadku umówiłam się na wizytę online, zaznaczając, że chodzi mi o wystawienie e-recepty na ellaOne. Po wybraniu godziny konsultacji, wypełnieniu danych potrzebnych do wystawienia recepty (tym razem nie było żadnych pytań o powody, dla których zależy mi na recepcie) i zapłaceniu 10 zł za e-wizytę miałam czekać na kod do recepty. Co ważne, konsultacja nie miała miejsca — umówienie się na nią jest jedynie formalnością, sygnałem dla lekarza, że ma wystawić receptę.

Wystawienie recepty opłaciłam o godzinie 11.52. O 14.54 dostałam maila z kodem potrzebnym do jej realizacji.

Fundacja Jeszcze

Trzecią opcją, którą rekomenduje FEDERA jest Fundacja Jeszcze (link). Według instrukcji należy skontaktować się z fundacją mailowo; w wiadomości musiałam napisać, że proszę o wysłanie kodu, który sfinansuje mi wystawienie recepty online na stronie receptaulekarza.pl (koszt recepty to 79 zł). Wiadomość wysłałam o godzinie 11.56, ale odpowiedź otrzymałam dopiero następnego dnia o 8.21. Ponadto zostałam przekierowana na stronę Jarosława Górnickiego, a nie do receptomatu online.

Dalsza część tekstu pod wideo

Głośne westchnięcie

Po wykorzystaniu tych trzech opcji zostało mi tylko czekanie na konsultację telefoniczną z Luxmedu. Lekarka, chociaż miała odezwać się do mnie o godzinie 16, zadzwoniła kilkanaście minut później. Na pytanie o to, w jakiej sprawie dzwonię, odpowiedziałam, że chciałabym otrzymać receptę na antykoncepcję awaryjną. Wtedy usłyszałam głośne, przeciągłe westchnięcie i (moim zdaniem) wymuszone “dobrze”. Ta reakcja sprawiła, że poczułam się niekomfortowo, jakbym prosiła o coś nielegalnego. Lekarka wystawiła mi receptę, ale czułam, że nie zrobiła tego z przyjemnością. Kilka sekund po tym, jak poinformowała mnie, że kod powinnam dostać właśnie SMS-em, rozłączyła się. Nie oznacza to oczywiście, że każda konsultacja telefoniczna z lekarzem w tej placówce wygląda podobnie — opisuję wyłącznie moje odczucia.

Finał

Udało mi się zdobyć trzy recepty tego samego dnia. Po wyjściu z pracy, około godziny 16.30, poszłam do apteki. Wcześniej na stronie gdziepolek.pl sprawdziłam, gdzie najbliżej mojego domu będę mogła ją nabyć. Chociaż w okolicy mam kilka aptek, tylko w jednej tabletka była na stanie. Poraziły mnie również ceny; według informacji gdziepolek.pl cena za elleOne waha się między 60 a 199 zł, a za Escapelle od 35 do 199 zł. W aptece, którą odwiedziłam ellaOne kosztowała 138 zł — Escapelle była znacznie tańsza, bo za niecałe 70 zł.

Tabletkę próbowałam kupić w tygodniu w środku dnia, kiedy większość aptek jest otwarta. W stolicy — według danych z 2022 r. — działa niecałe 600 aptek. W ponad 100 można zakupić antykoncepcję awaryjną. Ale gdybym potrzebowała jej w weekend i to w nocy, miałabym do wyboru jedynie sześć aptek.

Zdaję sobie jednak sprawę z tego, że Warszawa w porównaniu do innych mniejszych miast daje znacznie większe możliwości, jeśli chodzi o zakup antykoncepcji awaryjnej. W mojej rodzinnej miejscowości działa kilka aptek, ale żadna z nich nie ma w swoim asortymencie tabletki “dzień po”. Gdybym więc jej potrzebowała, musiałabym jechać do większego miasta. A w tym mieście, które liczy sobie ponad 100 tys. mieszkańców, na 49 aptek jedynie w ośmiu mogłabym ją zakupić i żadna z nich nie działa przez całą dobę. W trochę większym mieście (prawie 200 tys. mieszkańców), w którym znajduje się ponad 80 aptek, tylko w 13 można zrealizować receptę na tabletkę (żadna nie jest otwarta w nocy). Z kolei w mieście wojewódzkim, liczącym sobie ponad 350 tys. osób i 138 aptek, jedynie w 20 dostępna jest antykoncepcja awaryjna i ponownie – bez szans na zakup jej w ciągu nocy.

Podsumowanie

Podsumowując: najszybciej tabletkę “dzień po” mogłam zdobyć poprzez Klinikę Dla Kobiet, ale tańszą opcją jest e-recepta od Jarosława Górnickiego. Fundacja Jeszcze odesłała mnie do wspomnianego wyżej lekarza i to prawie po dobie, więc moim zdaniem nie ma sensu się z nią kontaktować. Umawianie się na wizytę stacjonarną uważam za stratę czasu, który w przypadku antykoncepcji awaryjnej jest na wagę złota (warto jednak pamiętać, że podczas wizyty stacjonarnej lekarz wystawia receptę za darmo). Najdroższa opcja wyniosłaby mnie — wraz z opłatą za wystawienie recepty i zakup tabletki — 168 zł, a najtańsza — niecałe 70 zł, czyli sam koszt tabletki (opcja telekonsultacji z Luxmedu). Oczywiście w innych aptekach tabletka może być i tańsza, i droższa — niestety nie da się podejrzeć ceny na stronie gdziepolek.pl, więc zostaje obchód po aptekach, by sprawdzić, gdzie kosztuje najmniej.

Czy trudno mi było zdobyć receptę na tabletkę “dzień po”? Nie, ale to kwestia tego, że wiedziałam, gdzie szukać, miałam środki, by opłacić wystawienie recepty online oraz mieszkam w dużym mieście, gdzie wiele aptek ma antykoncepcję awaryjną w swoim asortymencie. Moim zdaniem problemem nie jest zdobycie samej recepty, lecz jej zrealizowanie; receptę możemy uzyskać online bez względu na miejsce zamieszkania, ale co z tego, skoro poza dużymi miastami liczba aptek, które mają na stanie tabletkę “dzień po” jest bardzo ograniczona. Biorąc to pod uwagę, najlepszym rozwiązaniem jest zaopatrzenie się w taką tabletkę na “czarną godzinę”, by w chwili, gdy będzie nam potrzebna, nie być ograniczonym czasem ani miejscem.