เหตุใดการเกษียญอายุตอน 65 ปี จึงเป็นไปไม่ได้ หรือ 75 คือมาตรฐานใหม่

เหตุใดการเกษียญอายุตอน 65 ปี จึงเป็นไปไม่ได้ หรือ 75 คือมาตรฐานใหม่

ในยุคปัจจุบัน คนเรามีอายุยืนยาวมากขึ้น ชีวิตประจำวันก็มีค่าใช้จ่ายแพงขึ้นตามมา นี่อาจจะถึงเวลาที่เราจะต้องมาทบทวนเส้นทางการทำงานว่า เราจะเกษียณอายุเมื่อไหร่

ผู้คนในวัยทำงานจำนวนมากต่างก็ตั้งตารอกับสถานะ “ฉววรรษิกชน” หรือ sexagenarian (ซึ่งเป็นคำศัพท์การวิจัยทางประชากรและสังคมที่เรียกช่วงอายุคนในรอบสิบปี ซึ่งคำ ๆ นี้หมายถึงบุคคลที่มีอายุระหว่าง 60-69 ปี) ซึ่งในตอนนี้อาจจะหมายถึงผู้ที่มีอายุ 65 ปี เพราะถือเป็นประตูสำคัญในการก้าวสู่วัยเกษียณ

แต่ที่น่าสนใจคือ แนวความคิดที่ว่าคนจะออกจากตลาดแรงงานในช่วงวัย 60 ปี ดูเหมือนจะไม่เป็นจริง หรือดูจะเป็นเรื่องไร้เหตุผลสำหรับใครหลายคนโดยเฉพาะในยุคปัจจุบัน บุคคลสำคัญด้านการเงินชื่อดังหลายคนต่างก็เห็นด้วย

ในเดือน มี.ค. ที่ผ่านมา แบล็กร็อก บริษัทด้านการจัดการการลงทุนได้เผยแพร่จดหมายประจำปีส่งไปยังบรรดานักลงทุนของบริษัท โดยเนื้อหาส่วนหนึ่ง แลร์รี ฟิงก์ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร ระบุถึงคำเตือนสำหรับพนักงานที่หวังว่าจะเกษียณการทำงานอย่างสบายใจและมั่นใจในสถานภาพทางการเงินในวัย 60 ปีของพวกเขา ท่ามกลางสภาวะที่อายุขัยของคนทั่วโลกขยายมากขึ้น มาตรการให้ความช่วยเหลือทางสังคมแก่ประชาชนอยู่ในสภาพชำรุดทรุดโทรม ส่วนค่าครองชีพก็พุ่งสูงขึ้น

ฟิงก์จึงออกมาเตือนว่า การเกษียณอายุในวัย 65 ปี อาจจะเป็นไปไม่ได้สำหรับใครหลายคน แม้กระทั่งกับส่วนใหญ่ด้วย

“[การกำหนดวัยเกษียณอายุการทำงาน] เป็นจุดที่ยากลำบากมากเมื่อเทียบกับเมื่อ 30 ปีที่ผ่านมา และยิ่งจะยากลำบากขึ้นไปในอีก 30 ปีจากนี้ไป” ฟิงก์ระบุในจดหมายดังกล่าว

นับจากปี 2000 ถึง 2019 อายุขัยของคนทั่วโลกได้ขยายขึ้นจาก 67 ปี มาอยู่ที่ 73 ปี ภายในปี 2050 องค์การสหประชาชาติคาดการณ์ว่า หนึ่งจากหกคนทั่วโลกจะมีอายุ 65 ปีหรือแก่กว่านั้น ในขณะที่ประชากรกำลังเข้าสู่ช่วงสูงวัย หลายประเทศก็กำลังเดินทางเข้าสู่จุดที่คนจำนวนมากกำลังไหลออกจากตลาดแรงงานมากกว่าที่จะไหลเข้า อย่างในสหราชอาณาจักรคาดว่า จะเข้าสู่จุดดังกล่าวภายในปี 2029 ส่วนในบราซิลคาดว่าจะเกิดขึ้นภายในปี 2035 ตามมาด้วยอินเดีย ภายในปี 2048 และสหรัฐอเมริกา ภายในปี 2053

“อายุขัยกำลังเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่กลางทศวรรษที่ 1850 ในสหราชอาณาจักร” รีเบคกา เซีย ศาสตราจารย์ด้านสุขภาพและประชากรจากโรงเรียนสอนด้านสุขศึกษาและการแพทย์เขตร้อนกรุงลอนดอน กล่าว

“อย่างไรก็ตาม อายุเกษียณกลับไม่ค่อยเปลี่ยนแปลงมากนัก” เธอบอก

ขณะที่ภูมิทัศน์ด้านสาธารณสุขและเศรษฐกิจเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก แล้วอายุการเกษียณที่ 65 ปี ยังคงจะเป็นเป้าหมายที่สะท้อนความเป็นจริงในโลกสมัยใหม่หรือไม่

มาตรฐานตามใจชอบหรือไม่

กัล เวตต์สตีน นักเศรษฐศาสตร์วิจัยอาวุโสจากศูนย์วิจัยการเกษียณแห่งมหาวิทยาลัยบอสตัน ระบุว่า ไม่เพียงอายุเป้าหมายของการเกษียณที่ยังไม่เปลี่ยนแปลงให้เข้ากับสภาพความทันสมัย แต่ยังไม่มีความชัดเจนว่า เพราะเหตุใด คนในวัยช่วงกึ่งกลางระหว่าง 60-69 ปี คือ ช่วงเวลาสำคัญสำหรับการเกษียณอายุ

ในหลายแง่มุม นี่คือเป็นการตัดสินโดยไม่ละเอียด ที่ตั้งใจให้คนออกจากระบบแรงงานในช่วงเวลาบั้นปลายสุดท้ายของชีวิตของพวกเขา

พนักงานที่มีอายุการทำงานในช่วงปลายพยายามแสวงหาโอกาสในการทำงานต่อไปหลังจากมีอายุได้ 65 ปี เพื่อที่จะรักษาสถานภาพทางการเงินเอาไว้

ทว่า หลายโครงการของรัฐบาลยังคงยึดแนวทางนี้เป็นมาตรฐานหนึ่ง อย่างใน สหรัฐฯ เมดิแคร์ (Medicare) ซึ่งเป็นโครงการประกันสุขภาพโดยรัฐบาลกลาง ที่ปัจจุบันให้บริการเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุในวัยตั้งแต่ 65 ปี ขึ้นไป (ยกเว้นกลุ่มคนหนุ่มสาวที่พิการทางร่างกาย) ชาวอเมริกันจะมีสิทธิในการรับผลประโยชน์ตามระบบประกันสังคมเต็มรูปแบบก็ต่อเมื่อมีอายุครบ 67 ปี เช่นเดียวกันกับพลเมืองของสหราชอาณาจักรที่สามารถใช้สิทธิรับเบี้ยบำนาญหรือเงินสงเคราะห์ถ้วนหน้าจากรัฐบาลได้เมื่ออายุครบ 67 ปีเช่นกัน

ในช่วงกลางศตวรรษที่ 20 ตอนที่หลายโครงการมีผลบังคับใช้ตามกฎหมาย อายุขัยของคนสมัยนั้นสั้นกว่าปัจจุบันมาก อย่างในสหราชอาณาจักร อายุขัยเฉลี่ยในผู้ชายอยู่ราว ๆ 66 ปี และในผู้หญิงอยู่ที่ 71 ปี

“หากคุณคุ้นเคย [พลเมืองชาวสหราชอาณาจักรจะต้อง] จ่ายเพียง 8% หรือ 10% จากรายได้ทั้งหมดให้กับกองทุนบำนาญ” คริส แพร์รี รองศาสตราจารย์ด้านการเงินจากมหาวิทยาลัยคาร์ดิฟเมโทรโพลิแทน

อย่างไรก็ตาม ขณะนี้ “ชีวิตของเรายืนยาวมากขึ้น พวกเรามีสุขภาพแข็งแรงมากขึ้นในช่วงวัยกลางคนตอนปลายถึงวัยชราตอนต้น” เขาอธิบาย

“มีคนอีกจำนวนมากมายที่กำลังสับสนในตอนนี้ถึงชีวิตของพวกเขาเมื่อย่างเข้าสู่ช่วงวัย 80 ปีตอนต้นและตอนกลาง เมื่อพวกเขายังคงมีสุขภาพจิตและร่างกายแข็งแรงและยังคงสนุกสนานกับการใช้ชีวิตอย่างคล่องแคล่ว”

รูปแบบความมั่งคั่งกำลังเปลี่ยนแปลง

เงินอุดหนุนของรัฐบาลไม่ได้รับการออกแบบมาสนับสนุนประชาชนที่มีอายุในช่วง 80-89 และ 90-99 ปี และปัจจุบันก็ยังไม่ได้รับการปรับเปลี่ยนให้เป็นเช่นนั้น แนวนโยบายต่าง ๆ ที่ครั้งหนึ่งเคยคิดขึ้นเพื่อสนับสนุนกลุ่มผู้เกษียณจากการทำงานเพื่อใช้ในช่วงเวลาชีวิตที่เหลือไม่ได้เป็นมาตรฐานอีกต่อไปในสถานการณ์ปัจจุบัน

ขณะเดียวกัน แม้จะมีกลุ่มคนบางกลุ่มที่ใช้เครื่องมือการลงทุนสำหรับการเก็บออมตอนเกษียณมาสนับสนุนเงินจากภาครัฐ แต่คนจำนวนมากที่ออกจากงานไม่ได้เงินสนับสนุนตัวเองมากพอ มิหนำซ้ำ ค่าครองชีพก็เพิ่มสูงขึ้นในยุคเศรษฐกิจเงินเฟ้อ เงินสะสมต่าง ๆ ก็ไม่สามารถงอกเงยขึ้นมาได้

นอกจากนี้ ความมั่งคั่งจากคนรุ่นหนึ่งไปสู่อีกรุ่นหนึ่ง ซึ่งเคยสร้างความมั่นใจให้กับกลุ่มคนรุ่นใหม่ในฐานะกันชนทางการเงิน (financial cushion) ในเวลาต่อมา ก็กลับกลายเป็นแค่เรื่องหนึ่งในอดีต

“ทรัพยากรที่ถ่ายทอดจากรุ่นหนึ่งไปสู่คนอีกรุ่นหนึ่ง เช่น จากรุ่นปู่ย่าตายาย มายังรุ่นพ่อแม่และรุ่นลูก ในตอนนี้ พวกเรากำลังจะนำทรัพยากรเหล่านั้นย้อนกลับไปให้คนรุ่นที่ผ่านมาแทน” เซียอธิบาย

“นี่ถือเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ของมนุษย์ ที่จะเห็นการเคลื่อนย้ายความมั่งคั่งจากรุ่นพ่อแม่กลับไปยังรุ่นปู่ย่าตายาย”

ภาวะที่โครงข่ายความปลอดภัยทางสังคมแบบดั้งเดิมมีอยู่อย่างไม่เพียงพอ แรงงานจำนวนมากทั่วโลกจำเป็นต้องอยู่ในอาชีพการงานต่อไปโดยมีอายุมากกว่า 65 ปี เพื่อที่จะหาเงินออมไว้ใช้ในช่วงเกษียณอายุการทำงาน ข้อมูลเมื่อเดือน มิ.ย. 2023 จาก บริษัท นอร์ธเวสเทิร์น มูชวล ซึ่งเป็นบริษัทประกันชีวิตสัญชาติอเมริกัน ระบุว่า คนงานชาวสหรัฐฯ เชื่อว่า ยอดเงินออมที่เหมาะสมสำหรับใช้ในวัยเกษียณ หรือที่เรียกว่า “เมจิกนัมเบอร์” คือ เกือบ 1.3 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 47.2 ล้านบาท ซึ่งถือเป็นความมั่งคั่งที่คนส่วนใหญ่ไม่สามารถหาเงินสะสมได้ภายในอายุตัวเลขหลักหก และเม็ดเงินช่วยเหลือของรัฐก็ไม่ใกล้เคียงกับตัวเลขดังกล่าว

สำหรับฟิงก์ผู้บริหารจากแบล็กร็อก การตอบโจทย์การเกษียณยุคใหม่แบบสบาย ๆ คือ การเริ่มลงทุนเชิงรุกตั้งแต่อายุยังหนุ่มยังสาว บวกกับการทำงานไปจนเลยวัย 65 ปี ขณะที่รัฐบาลบางประเทศได้ยอมรับว่า วัยเกษียณที่อายุ 65 ปี เป็นเป้าหมายที่ล้าสมัยแล้ว อย่างในสหราชอาณาจักรได้ปรับอายุบุคคลที่จะมีสิทธิรับเบี้ยบำนาญจากเดิม 66 ปี ขึ้นเป็น 67 ปี โดยมีผลบังคับใช้ระหว่างเดือน พ.ย. 2026 – มี.ค. 2028 และจะปรับเพิ่มเป็น 68 ปี หลังจากปี 2044

ผู้เชี่ยวชาญบางคน รวมทั้ง แพร์รี ต่างเห็นด้วยว่า การเกษียณในอายุราว 60-69 ปี ในตอนนี้กลายเป็นความฝันมากกว่าความเป็นจริงแล้ว

เมื่อถามว่า เราควรเกษียณอายุตอนไหน “ผมคิดว่า อายุที่ 75 ปี คือ [อายุเกษียณ] ใหม่ของ 65 ปี” เขากล่าวทิ้งท้าย