Mimo ostrzeżeń ABW biznesmen z Bahrajnu został prezesem w Orlenie

PKN Orlen CEO Daniel Obajtek is seen in Gdansk, Poland on 15 July 2020 Opposition and local Authorities do not agree for Lotos refinery takeover by the Polish government related PKN Orlen company. They organized press conference in this case in front of Lotos offices. The conference was disturbed by the PKN Orlen CEO Daniel Obajtek (Photo by Michal Fludra/NurPhoto via Getty Images)

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) ostrzegała Daniela Obajtka, prezesa Orlenu, przed zatrudnieniem pochodzącego z Bliskiego Wschodu Samera A, którego podejrzewała o arabski ekstremizm. Przeciwko niemu toczyło się także śledztwo o oszustwa w podatku VAT w Polsce. Mimo to został prezesem szwajcarskiej spółki Orlenu.

“Rzeczpospolita” ujawniła, że ABW w 2022 r. próbowała zablokować powołanie Samera A. na stanowisko prezesa spółki Orlen Trading Switzerland (OTS). Mieszkający Bahrajnie na Bliskim Wschodzie biznesmen z polskim obywatelstwem, miał być podejrzewany o związki z arabskim ekstremizmem.

Informacje na ten temat pochodziły od amerykańskich służb wywiadowczych rozpracowujących grupy terrorystyczne i badających ich przepływy finansowe. Według ustaleń “Rzeczpospolitej” także polska ABW miała ustalenia w tym zakresie. Władze Orlenu zignorowały jednak te ostrzeżenia.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Apel Dudy do przywódców. Ekspert: nikt na świecie o tym nie mówi

Został zatrzymany, ale wpłacił poręczenie. Nie zabrano mu też paszportu

Przypomnijmy, OTS wpłacił 1,6 mld zł zaliczek bez zastosowania zabezpieczeń podmiotom, z którymi płocki koncern nigdy wcześniej nie współpracował. Dziś już wiadomo, że wpłacone przez tę spółkę na zakup ropy zaliczki za kontrakt wartości 400 mln dolarów (1,6 mld zł) nie zostały zrealizowane.

Kilka dni temu Radio Zet ujawniło, że Samer A. został zatrzymany pod koniec lutego przez Centralne Biuro Śledcze Policji, usłyszał wówczas zarzuty udziału w grupie wyłudzającej VAT (w latach 2008-13). Został zatrzymany i przesłuchany w tym roku. Po wpłacie 250 tys. zł poręczenia pozostał na wolności. Nie zabrano mu jednak ani paszportu, ani nie nałożono zakazu opuszczania kraju. Według “Rzeczpospolitej” najprawdopodobniej nie ma go już w Polsce.

Orlen wprowadził prokuraturę w błąd

Okazuje się, że Orlen powołał Samera A. na prezesa spółki, w momencie, gdy w kraju już toczyło się wobec niego śledztwo, zarejestrowano je w Prokuraturze Okręgowej w Bydgoszczy w 2018 r. Z ustaleń “Rzeczpospolitej” wynika, że dotyczyło one zorganizowanej grupy przestępczej grupy (Samar A. był jednym z jej członków), która wyłudzała podatek VAT w obrocie m.in. stalą. Zarzuty usłyszało 55 osób, a wobec 45 akt oskarżenia skierowano w grudniu 2022 r. – a więc w czasie, kiedy A. zaczął pracę w Orlenie. Materiały wobec niego wyłączono do odrębnego postępowania, bo nie było go w Polsce.

Co ciekawe, z informacji “Rzeczpospolitej” wynika także, że bydgoski prokurator prowadzący sprawę VAT i podejrzanego Samera A., napisał w tej sprawie oficjalne pismo do Orlenu, czy osoba taka jest zatrudniona w spółce. Odpisano mu, że nikt o takim imieniu i nazwisku w spółce Orlen nie pracuje – informuje gazeta.

Zobacz także:

Takie kontrakty wymagają zabezpieczenia

Z nieoficjalnych informacji, pozyskanych przez money.pl, wynika, że ropa zmówiona przez OTS miała pochodzić z kilku kierunków (Bahrajn, Emiraty Arabskie, Wenezuela i Sudan Południowy), a przedpłaty, o których mowa, mogły obejmować nie jeden, a kilka kontraktów. Nie udało nam się jednak uzyskać oficjalnego potwierdzenia tych informacji.

– Wszystko wskazuje na to, że handel odbywał się tam z podmiotem, który nie został zweryfikowany. Nie mówimy tu o jakimś pokątnym handlu na kilkadziesiąt baryłek ropy, tylko o poważnym zamówieniu lub zamówieniach, których zaliczki pochłonęły aż 1,6 mld zł. Szczęka opada. Takie kontrakty wymagają zabezpieczenia – podkreślała w rozmowie z money.pl Grażyna Piotrowska-Oliwa.

Piotr Woźniak, były minister gospodarki oraz były prezes zarządu PGNiG uważa z kolei, że kluczowe pytanie jest takie, od kogo w takim razie spółka OTS kupowała ropę i paliwa? W standardzie powinno być sprawdzanie wiarygodności kontrahenta. Można mieć więc podejrzenie, że mieli do czynienia z pośrednikami – dodaje Piotr Woźniak.

Zobacz także:

Jak Orlen trafił do raju?

Z oficjalnych dokumentów zamieszczonych w szwajcarskim rejestrze spółek handlowych wynika, że firma zarejestrowana została 25 sierpnia 2022 r. w mieście Baar w szwajcarskim kantonie Zug.

Jak pisaliśmy w money.pl, nie bez znaczenia jest wybór miejsca. Sąsiadujący z Liechtensteinem kanton jest powszechnie znanym “rajem podatkowym”. Od lat działają tam najwięksi giganci w handlu rosyjską ropą i gazem ziemnym, w tym Glencore, Vitol i Gazprom.

Z dokumentów rejestracyjnych wynika, że kapitał zakładowy OTS wyniósł 10 mln franków szwajcarskich (44,8 mln zł zgodnie z obowiązującym kursem walut). Orlen jest właścicielem 100 proc. akcji OTS. Na jej czele w 2022 r. stanął Awad Samer, obywatel Polski mieszkający w Szwajcarii i Bahrajnie. W spółce zasiadał również Marcin Otfinowski, były pracownik PGNiG.

Zarząd zmienił się 27 lutego 2024 r. Jak wynika z informacji zamieszczonej na stronie internetowej OTS prezesem został wówczas Grzegorz Markiewicz.

Szwajcarska spółka córka Orlenu miała zająć się handlem ropą i jej pochodnymi m.in. z krajami Zatoki Perskiej czy USA, a więc alternatywnymi eksporterami dla Rosji, wobec której już wtedy przygotowywane były kolejne sankcje, w tym na ropę naftową i olej napędowy.