Ukrayna büyükelçisi CNN TÜRK'te: "Taktik değiştirdik, savaşta yeni sürprizler olacak"

Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, Rusya ile savaş 3’üncü yıla girmek üzereyken sahada yaşananları, bundan sonraki sürece dair öngörülerini ve Türkiye ile ilişkilerde gelinen noktayı CNN TÜRK’ten Büşra Arslantaş’a anlattı. İşte Ertan Ezen ve Barış Tan’ın görüntülediği o özel röportaj…

Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, Rusya ile savaş 3’üncü yıla girmek üzereyken sahada yaşananları, bundan sonraki sürece dair öngörülerini ve Türkiye ile ilişkilerde gelinen noktayı CNN TÜRK’ten Büşra Arslantaş’a anlattı. İşte Ertan Ezen ve Barış Tan’ın görüntülediği o özel röportaj… Büşra Arslantaş: Ankara’dan merhaba. Son aylarda dünyanın yeniden Orta Doğu’ya odaklanması ile birlikte Rusya’nın 24 Şubat 2022 tarihinde savaş açtığı Ukrayna, ister istemez gölgede kaldı. Bu durum oradaki şiddeti, acıyı değiştirmedi; endişeleri pekiştirdi. Savaşın 2’nci yıldönümüne günler kala, sahadaki son durumu, bundan sonrasına dair beklentileri ve elbette Ankara ile Kiev arasındaki yakın ilişkileri Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar ile konuşacağız. Sayın Büyükelçi zaman ayırdığınız için çok teşekkürler. Vasyl Bodnar: Ukrayna’ya ilginizden dolayı biz teşekkür ederiz. Büşra Arslantaş: Sayın Büyükelçi, Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı bu savaşın 2’nci yıldönümü yaklaşmışken sahadaki son durum nedir? Savaşın kilitlendiği, yenişememe durumu olduğu yönündeki genel kanıya katılır mısınız? Ve İsrail’in Gazze’deki katliamı Ukrayna’nın çabalarını, Batı desteğini ve bu savaşla ilgili algıyı nasıl etkiledi? TAKTİK DEĞİŞTİRDİK, SAVAŞTA YENİ SÜRPRİZLER OLACAK Vasyl Bodnar: Vasyl Bodnar: Ne yazık ki savaş korkunç bir şey. Biz bu savaşı istemedik ama Rusya işgal etti ve biz de kendimizi savunuyoruz. Dolayısıyla bugün durum çok zor. Çünkü Rusya saldırılarına devam etmeye çalışıyor. Güçlerini yoğunlaştırdılar ve yeni bölgeler ele geçirmek için lokal saldırılar yapmaya çalışıyorlar. Biz savunmamızı sürdürüyoruz. Bu konuda dirençliyiz, taktiklerimizi değiştiriyoruz. Cumhurbaşkanımız ekibi değiştirdi. Genelkurmay başkanını değiştirdi. Cephede yeni sürprizler olacağına inanıyorum. Çünkü görevimiz topraklarımızı kurtarmak ve şu anda Ukrayna’nın neredeyse 4’te 1’i işgal altında. Ve eğer birileri Ruslarla müzakere etmeyi öneriyorsa, bu Ukrayna topraklarını Ruslara bırakmak istedikleri anlamına gelir. Bu yüzden Ukraynalılar için kabul edilemez. Bugün Ukraynalıların yüzde 82’sinden fazlası Ruslara toprak tavizi verilmesine dair hiçbir fikri kabul etmiyor ve bu aynı zamanda Ruslara toprak tavizi verilmesi temelinde olası barış görüşmelerinin kabul edilemez olduğunu kanıtlıyor. Hatırlatmak gerekirse savaş 10 yıldan fazla bir süredir devam ediyor. Çünkü 2014 yılında Kırım’ın işgali ve Donbas’a yönelik saldırılarla başladı. Rusya’nın işgal ettiği bölgeler Ukrayna’nın yüzde 7’sine tekabül ediyordu, şimdi yüzde 25. Sırada ne var? Dolayısıyla bizim görevimiz Rusları geri püskürtmek için güçlerimizi birleştirmek ve mümkün olduğunca güçlü durmak. Diğer taraftan ise bu sadece Ukrayna için bir tehdit değil, Karadeniz’ın güvenliği için, Avrupa’nın güvenliği içinde kilit önem taşıyor. Bize mali kaynaklarla, askeri malzemelerle ve diğer şekillerde yardım eden tüm ortaklarımıza çok minnettarız. Çünkü bu fiili ya da hukuki olarak onların da çıkarına. diğer yandan Gazze’yle bağlantılı olarak ise uluslararası ilginin bir ölçüde geri çekilmiş olması ve bazen sokaklarda insanların ‘Ukrayna’daki savaş bitti mi? sorusuyla karşılaşıyoruz. Ancak ne yazık ki savaş bitmedi ve bence yakın zamanda da bitecek gibi durmuyor. Çünkü Rusların Ukrayna devletini ve Ukrayna ulusunu yok etme niyeti var. Putin’in Tucker Carlson ile son röportajı da hedefin Ukrayna’nın tüm topraklarını kontrol altına almak olduğunu gösteriyor. İşte sorun da bu. Çünkü bu savaş Rusya’nın işgali başlatırken ilan ettiği bazı fikirlerle ilgili bir savaş değil bu. Bu Ukrayna devletini yok etme savaşıdır. Büşra Arslantaş: Sayın Büyükelçi söz ettiğiniz taktik değişimini, yeni sürprizleri soracağım ama öncesinde savaşta 3’üncü yıla girerken eminim ki Ukrayna geçen yılların değerlendirmesini yapmıştır. 2 yıllık süreçten çıkardığınız dersler nedir? Özellikle de geçen yıl haziran ayında başlayan ve olumsuz değerlendirilen karşı saldırınıza dair. Ve sizin de az önce değindiğiniz üzere Ukrayna’nın artık yeni bir genelkurmay başkanı var. Cumhurbaşkanı Zelenski’nin sözünü ettiği yeni stratejinin içeriği, yeni sürprizler, taktiksel değişimler ne olacak? Vasyl Bodnar: Tüm sırlar, kamuoyu tarafından görülene kadar sır kalmaya devam edecek. Büşra Arslantaş: Herhangi bir ipucu? KURTULUŞ SAVAŞI’NA BENZETTİ Vasyl Bodnar: İşte bu konu da hayata geçirilene kadar, gerçek olana kadar kimsenin kamuya açıklamayacağı bir konu. Savaş alanında bilişim sektörünü entegre ederek, yeni teknolojilerin ve yapay zekanın kullanılması ve diğer pek çok şeyle ilgili yeni planlar geliştirerek ve yaratarak gerçekliği değiştirmeyi planlıyoruz. Kitlesel olarak üretilmekte olan insansız hava araçları ordusu da dahil olmak üzere aslında hala çok fazla üretim kapasitesine sahip olan Rusların sahip olduğu üstünlüğe asimetrik cevap üretiyoruz. Onlar hala topçu sistemleri, füzeler ve diğer olanaklar konusunda sayıca üstün olmaya devam ediyorlar. Ancak biz de asimetrik cevaplarla karşılık veriyoruz ve bu da örneğin Karadeniz filosunun azalmasına yol açıyor. Rusya’daki askeri hedefleri vurmak için özel taktiklerin kullanılması gerçekten de ikmal yollarını ve savaş alanını etkiliyor. Pek çok yeni şey ortaya çıkacak ama ben trenin önünde koşmayacağım. Gerçekliğe dönüşmesini bekleyelim. Rusların bu savaşı sürdürürken ve Ukrayna halkını öldürmeye devam etme kararı alırken iki kez düşünmeleri gerektiğine inanıyorum. 100 yıl önce Türk halkının verdiği kurtuluş mücadelesinde olduğu gibi bizde kendi bağımsızlık mücadelemizde direniş göstereceğiz. Şimdilerde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Nutuk’unu okuyorum. O dönemde örneğin 1919’da zaferin çok kısa zamanda kapıda olduğu net değildi ancak Atatürk’ün enerjisi, iradesi ve liderlikteki kararlılığı ve ayrıca Türk halkının çabaları zafere ulaştırdı. Bu yüzden Ukrayna için de aynı zafere inanıyoruz. BAYRAKTAR TB2 UKRAYNA’NIN GAZİSİ OLDU Büşra Arslantaş: O zaman başka şekilde sorayım. Türkiye ile Ukrayna arasında savunma sanayi alanında gitgide derinleşen işbirliği, dronlar, motorlar ve dahası… Bu Karadeniz ortaklığının sözünü ettiğiniz yeni stratejinizde yeri olacak mi? Vasyl Bodnar: Bu işbirliğimizin çok önemli bir boyutu. Aslında bu stratejik ortaklığımızın bir lokomotifi ve savaştan önce stratejik endüstriler olarak adlandırdığımız alanlarda çok yakın bir işbirliğimiz vardı. Bu yüzden farklı Türk araçları için birçok motor tedarik ediyorduk. Türkiye’den çok sayıda Bayraktar TB2 ve diğer ekipmanları satın alıyorduk ve bugün bakarsanız Bayraktar TB2 Ukrayna savaşının gazisi oldu. Ukrayna topraklarının savunucusu olarak Ukrayna toplumunda çok popüler hale geldi. HALUK VE SELÇUK UKRAYNA’NIN DA KAHRAMANLARI Büşra Arslantaş: Uğruna şarkılar bile yazıldı. Vasyl Bodnar: Bayraktar’a şarkılar yazılıyor. Bayraktar isimli radyolar, radyo haberleri, televizyon haberleri ve hatta bazı çocuklara bu isim verildi Bayraktar’dan sonra. Ve inanıyorum ki Haluk ve Selçuk, Ukrayna’nın da kahramanları ama onlar hala çalışmaya devam ediyor. Fabrika inşaatı sürüyor. Bu nedenle yeni ekipmanların tedariğine ve detaylandırılmasına devam etmek için çalışmalarımız da çok önemli. Örneğin, Ukraynalı ekipler, Türkiye’nin milli muharip uçağı Kaan için motor üzerinde çalışmaları sürdürüyorlar. Ukraynalı ekipler Kaan projesine yönelik çalışıyor ve yarışıyorlar. Büşra Arslantaş: Ve bu proje Türkiye için çok önemli. Vasyl Bodnar: Evet ve her zaman dışarıdan gelen kaynaklara bağımlı olmak iyi bir örnek değil ve Ukrayna örneği de kendi endüstrilerine sahip olmanın çok daha iyi olduğunu gösteriyor. Savunma sanayii çok güçlü bir şekilde gelişmeye ve dış kaynaklara bağımlı olmamak için bunları kullanmaya odaklanmıştır. Biliyorsunuz sayıca çok üstün bir düşmanımız var ve kendimizi savunmak için gerekli üretim seviyesine ulaşana kadar tedariklere ihtiyacımız var. Ancak Türkiye ile işbirliği, hem Ukrayna hem de Türkiye için daha fazla savunma kabiliyeti getiren ve hem de Karadeniz’deki bölgesel işbirliğimizi güçlendiren stratejik gelişmelerden biridir. Büşra Arslantaş: Fabrika inşaatı ne zaman bitecek? Vasyl Bodnar: Gizli. Büşra Arslantaş: Hala mı? Vasyl Bodnar: Evet Büşra Arslantaş: Haluk Bayraktar 1 yıl dedi. Vasyl Bodnar: Evet ama bitene kadar bütün detayları paylaşmıyoruz. Bu fabrikayı birlikte hazırlayacağımıza inanıyorum. Üretim hattının nasıl oluştuğunu ve hem Ukrayna hem de Türkiye tarafından ülkelerimizin yararına neler kullanıldığını göreceksiniz. Ama şunu da söyleyelim ki bu hikâye devam edecek. Çünkü ülkelerimiz arasındaki yüksek teknolojik gelişimin sadece başlangıcı olduğuna inanıyorum. TEKNOFEST ile de ilgileniyoruz. Ayrıca gençlerimizin yüksek teknoloji ve havacılık hakkında bilgi sahibi olmaları ve yeni endüstrilerin geliştirilmesi için yeni teknoloji merkezlerinin oluşturulmasıyla da ilgileniyoruz. Savaşın korkunç bir tarafı olmasına rağmen, aynı zamanda yenilikleri de çok güçlü bir şekilde tetikliyor ve bu yeniliklerin de doğru bir şekilde yönetilmesi gerekiyor. Halihazırda bazı devlet kurumlarımız, bazı özel girişimlerimiz var ve çabalarımızı birleştirirsek bölgede lider olacağız. Bu hem geleceğin hikâyesi. İnşaat konusunda da öyle. Çünkü eski Sovyet tipi fabrikalar gibi olmayacak. Karşılıklı yarar için çalışacak yeni bir yüksek teknoloji endüstrisi olacak. UKRAYNA’DA KAAN MESAİSİ Büşra Arslantaş: Ukrayna’nın Kaan’ın motoru üzerinde çalıştığını söylemiştiniz. Biraz daha fazla detay verir misiniz? Vasyl Bodnar: Bu yeni bir fikir değil, görüşmeler savaştan önce başlamıştı. Motor tasarımında farklı tecrübeleri olan birkaç şirketimiz var. UKRAYNA KAAN’IN MOTOR İHALESİNDE Büşra Arslantaş: İhaleye girmişlerdi değil mi? Vasyl Bodnar: Evet bu motor için diğer uluslararası ve yerli üreticilerle rekabet eden Ukraynalı şirketlerden oluşan bir tür konsorsiyum var. Ancak Ukrayna’nın deneyimi ve iyi bir partner etiketi var ve bu uçak için çok ihtiyaç duyulan gerekli özelliklerle donatılmış ekipmanları hızlı bir şekilde üretebiliyoruz. Böyle bir gelişme yaratmak Türk tarafı için de güçlü bir katma değer getirecektir. Çünkü yeni teknolojilere dayalı kendi üretimine sahip olmak sadece güvenlik ve savunmanın güçlendirilmesi için değil, aynı zamanda pazarlarda rekabet edebilmek için de bir ilerlemedir. Kaan’ın F35 ile F22 ile rekabet edebilecek tam potansiyele sahip olabileceğine inanıyorum ve bu da geleceğin hikâyesi. Bu yüzden dediğimiz gibi bunu bir başarı hikâyesi haline getirmeyi başarırsak ve hem doğu hem de Batı’daki üçüncü tarafların etki etmesini önlersek bölgedeki en güçlülerden biri olacağız. TÜRKİYE’DEN KAAN SATIN ALACAĞIZ Büşra Arslantaş: Sizce gelecekte Ukrayna Kaan satın alır mı? Vasyl Bodnar: Sadece satın almakla kalmayacağız, kullanacağız da. Nerede kullanacağımızı da biliyoruz. Ayrıntılar geliyor…