"Moda na szubienice" w Niemczech. Wisielców pozostawiano, aż ulegli rozkładowi

Szubienica przed miastem była ważnym narzędziem sprawiedliwości

W samej Hesji 114 miejsc egzekucji świadczy o popularności śmierci przez powieszenie. Była ona uważana za haniebną karę i wykonywano ją na przykład na złodziejach, którzy byli poddawani przerażającej procedurze. Był jeszcze jeden powód istnienia imponujących “wieloosobowych” szubienic.

Pod koniec XVIII w. niejaki Kaspar Sachs uprawiał lukratywny interes kłusownictwa w Odenwaldzie. Swoją działalność zakończył, gdy został złapany w 1797 r. i skazany na śmierć na szubienicy. Sachs obiecał katu swoją fajkę, jeśli ten felernie zawiąże stryczek powyżej jego szyi, gdy będzie wieszany. Kat zgodził się na ten układ.

[object Promise]

Sędziowie ogłosili, że wyrok formalnie został wykonany, więc Sachs został wolnym człowiekiem z wciąż palącą się fajką, jak relacjonował historyk Matthias Blazek, cytując lokalnego poetę Adama Karrillona, który twierdzi, że słyszał tę opowieść od swojego dziadka, kata.

Takich historii w Hesji jest wiele. Niekoniecznie dlatego, że do 2018 r. ten kraj związkowy nadal dopuszczał karę śmierci w swojej konstytucji. Ale dlatego, że szubienice były uważane za skuteczne narzędzie sprawiedliwości aż do czasów współczesnych. — Obecnie mamy 114 miejsc egzekucji zarejestrowanych w systemie jako stanowiska archeologiczne — mówi Lars Görze z Urzędu Ochrony Zabytków Hesji.

Około tuzina miejsc egzekucji jest zarejestrowanych jako zabytki. Dotyczy to miejsc, które są nadal w pełni lub częściowo zachowane. — Z pewnością w Hesji można znaleźć więcej szubienic — mówi Görze. Jednak niektóre z zachowanych dziś szubienic to repliki, takie jak ta w Münzenberg.

Szubienica w Beerfelden

Prawdopodobnie najbardziej znaną jest “szubienica z trzema śpiącymi” w Beerfelden w południowej Hesji. Składa się ona z trzech słupów z czerwonego piaskowca o wysokości około pięciu metrów, które tworzą trójkąt. Łańcuchy z hakami wciąż zwisają z belek poprzecznych. W tym samym czasie mogło tu zostać straconych do sześciu przestępców. Tablica z brązu wyjaśnia: “Ostatnia egzekucja w 1804 r.: Cyganka za kradzież kury i dwóch bochenków chleba”.

Historyk Błażek ma wątpliwości: to było “niezwykłe, aby ktoś został stracony za tak drobne przestępstwo na początku XIX w.”, ale przyznaje, że sprawca mógł zostać skazany nie tylko za to błahe przestępstwo, ale także za inne przypadki. Od średniowiecza egzekucja na szubienicy była uważana za haniebną karę dla złodziei — ponieważ była tania i wymagała niewielkiej wiedzy ze strony kata, pisze historyk Peter Schuster w swojej “Historii zabijania”.

Jest pewne, że złodziej Johann Adam Beisel spotkał swój koniec pod szubienicą w Beerfelden w 1746 r. Po spłodzeniu sześciorga dzieci, “ten biedny człowiek odszedł z cudzołożnicą Emich(in) von Unter-Hebstahl, zajął się kradzieżą i został powieszony w listopadzie 1746 roku”, zgodnie z zapisami kościelnymi.

Historyczna szubienica Triberg, Schwarzwald, Niemcy

Wątpliwe jest, czy zdumiewająca pojemność “szubienicy z trzema belkami” w Beerfelden została kiedykolwiek wykorzystana. Stuletni sąd hrabstwa Erbach, który był odpowiedzialny za jurysdykcję kary śmierci w dominium Duodez do 1806 r., był uważany za mniej surowy. Być może rozmiar miejsca egzekucji, które było widoczne z daleka, miał przede wszystkim odstraszać. Oznaczało to również, że straceni wisieli na szubienicy, wystawieni na działanie warunków atmosferycznych i zwierząt. — Pozostawiano ich wiszących, dopóki się nie rozłożyli — mówi Katarina Papajanni z Państwowych Pałaców i Ogrodów Hesji.

Egzekucja czarownic w Anglii, XVII w.

Historyczne miejsca egzekucji w Hesji, na przykład w Steinheim, Pfungstadt lub na szubienicy Hopfmannsfeld w Vogelsbergu, nadal świadczą o tej formie kary śmierci. W wielu miejscach nazwy takie jak Galgenfeld, Galgengarten, Galgenweg czy Galgenbuckel nadal odnoszą się do dawnych miejsc egzekucji. We Frankfurcie nad Menem dzielnica Gallus to dawne pole szubienic.

Kodeks karny, czyli Peinliche Halsgerichtsordnung, groził karą śmierci za wiele poważnych przestępstw. Nakładano ją za czary i czarnoksięstwo, morderstwo, aborcję, rozbój, poważną kradzież, cudzołóstwo, podpalenie lub zdradę majestatu, wyjaśnia Karl Härter z Instytutu Historii i Teorii Prawa Maxa Plancka we Frankfurcie. “To, czy kara śmierci została orzeczona, zależało również od okoliczności przestępstwa i statusu społecznego sprawców”.

Oznaczało to, że szlachta mogła liczyć na szybkie ścięcie mieczem, podczas gdy zwykli ludzie mogli łatwo skończyć na szubienicy. Mogło to przerodzić się w straszliwą mękę. Technika egzekucji polegająca na spowodowaniu szybkiej śmierci poprzez złamanie kręgów szyjnych została po raz pierwszy opracowana w Anglii w XVIII w. W tym kraju ofiary umierały przez uduszenie, co często wiązało się z drgawkami toniczno-klonicznymi, pisze historyk Schuster. Dla opinii publicznej, która zwykła celebrować publiczne egzekucje jako ludowe festyny, były to najważniejsze wydarzenia w szarej codzienności.

Kara śmierci, która została włączona do artykułu 21 konstytucji Hesji w 1946 r., nie mogła być już wykonywana publicznie. Stwierdzał on: “Jeśli dana osoba została uznana za winną przestępstwa, może zostać pozbawiona wolności i obywatelskich praw honorowych oraz ograniczona przez sąd orzekający na podstawie ustaw karnych. W przypadku szczególnie poważnych przestępstw może zostać skazana na karę śmierci”.

Jednakże art. 21 nigdy nie został zastosowany, ponieważ Ustawa Zasadnicza zniosła karę śmierci w art. 102, a w Republice Federalnej obowiązuje zasada: “Prawo federalne jest ponad prawem krajowym”. Dopiero w trakcie reformy konstytucyjnej w Hesji 83,2 proc. głosujących opowiedziało się za usunięciem art. 21. Z drugiej strony, w NRD kara śmierci była praktykowana “ochoczo”. Do czasu jej oficjalnego zniesienia w 1987 r. stracono tam co najmniej 164 osoby.