รู้จัก "ลมมรสุม" ปรากฏการณ์ลมสวนทิศ ที่ไทยเตรียมเผชิญกลางปี 2567

รู้จัก “ลมมรสุม” ปรากฏการณ์ลมสวนทิศ ที่ไทยเตรียมเผชิญกลางปี 2567

หลังจากที่ประเทศไทย ต้องประสบกับภาวะสภาพอากาศแปรปรวนที่เกิดขึ้นในหลายพื้นที่ ส่งผลให้มีอากาศร้อนจัด ขณะที่บางพื้นที่มีพายุฝน รวมถึงพายุลูกเห็บถล่ม โดยกรมอุตุนิยมวิทยา ได้ออกประกาศการติดตามและการคาดหมายปรากฏการณ์ ที่ส่งผลกระทบต่อลักษณะอากาศ เดือนเมษายน ถึง มิถุนายน 2567 ถึง 4 ปรากฏการณ์ด้วยกัน

หนึ่งในปรากฏการณ์ที่ใครหลายคนเคยได้ยินบ่อย ๆ คือ “ลมมรสุม” หรือ Monsoon แต่อาจจะยังไม่รู้ว่าจริง ๆ แล้ว “ลมมรสุม” คืออะไรกันแน่?

รู้จัก “ลมมรสุม”

กรมอุตุนิยมวิทยา ได้ให้ความรู้ไว้ว่า “ลมมรสุม” คือ ลมที่พัดเปลี่ยนทิศทางกับการเปลี่ยนฤดู คือ ฤดูร้อน จะพัดในทิศทางหนึ่ง และจะพัดเปลี่ยนทิศทางในทางตรงกันข้ามในฤดูหนาว โดยคำว่า ลมมรสุม ถูกใช้ครั้งแรกในบริเวณทะเลอาหรับ ซึ่งพัดอยู่ในทิศทางตะวันออกเฉียงเหนือเป็นระยะเวลา 6 เดือน และพัดอยู่ในทิศทางตะวันตกเฉียงใต้เป็นระยะเวลา 6 เดือน

“สมมรสุม” เกิดจากอะไร?

กรมอุตุนิยมวิทยา อธิบายว่า สาเหตุหลักของการเกิดลมมรสุม เกิดจากความแตกต่างระหว่างอุณหภูมิของพื้นดิน และพื้นน้ำ

ในฤดูหนาว อุณหภูมิของพื้นดินภาคพื้นทวีป เย็นกว่าอุณหภูมิของน้ำในมหาสมุทร อากาศเหนือพื้นน้ำจึงมีอุณหภูมิสูงกว่า และลอยตัวขึ้นสู่ด้านบน อากาศเหนือทวีปซึ่งเย็นกว่าไหลไปแทนที่ ทำให้เกิดเป็นลมพัดออกจากทวีป

เมื่อถึงฤดูร้อน อุณหภูมิของพื้นดินภาคพื้นทวีป ร้อนกว่าอุณหภูมิของน้ำในมหาสมุทร เป็นเหตุให้เกิดลมพัดในทิศทางตรงข้าม

“ลมมรสุม” ประเทศไทย เจอแบบไหนบ้าง?

ประเทศไทย จะเจอกับลมมรสุมที่มีกำลังแรงจัดที่สุด 2 ประเภท ได้แก่ ลมมรสุมที่เกิดในบริเวณภาคใต้ และภาคตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปเอเชีย

ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้

มรสุมตะวันตกเฉียงใต้พัดปกคลุมประเทศไทย ระหว่างกลางเดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือนตุลาคม โดยมีแหล่งกำเนิดจากบริเวณความกดอากาศสูง ในซีกโลกใต้บริเวณมหาสมุทรอินเดีย ซึ่งพัดออกจากศูนย์กลางเป็นลมตะวันออกเฉียงใต้ และเปลี่ยนเป็นลมตะวันตกเฉียงใต้เมื่อพัดข้ามเส้นศูนย์สูตร

มรสุมนี้ จะนำมวลอากาศชื้นจากมหาสมุทรอินเดียมาสู่ประเทศไทย ทำให้มีเมฆมากและฝนชุกทั่วไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งตามบริเวณชายฝั่งทะเล และเทือกเขาด้านรับลมจะมีฝนมากกว่าบริเวณอื่น

ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ

หลังจากหมดอิทธิพลของมรสุมตะวันตกเฉียงใต้แล้ว ประมาณกลางเดือนตุลาคม จะมีมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดปกคลุมประเทศไทย จนถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์

มรสุมนี้ มีแหล่งกำเนิดจากบริเวณความกดอากาศสูงบนซีกโลกเหนือ แถบประเทศมองโกเลียและจีน จึงพัดพาเอามวลอากาศเย็น และแห้งจากแหล่งกำเนิดเข้ามาปกคลุมประเทศไทย ทำให้ท้องฟ้าโปร่ง อากาศหนาวเย็นและแห้งแล้งทั่วไป โดยเฉพาะภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ส่วนภาคใต้จะมีฝนชุกโดยเฉพาะภาคใต้ฝั่งตะวันออก เนื่องจามรสุมนี้นำความชุ่มชื้นจากอ่าวไทยเข้ามาปกคลุม การเริ่มต้นและสิ้นสุดมรสุมทั้งสองชนิดอาจผันแปรไปจากปกติได้ในแต่ละปี

ที่มา : กรมอุตุนิยมวิทยา