Πρωτογενές πλεόνασμα 3 δισ. το τρίμηνο – Ποιοι φόροι υπεραπέδωσαν
Πρωτογενές πλεόνασμα 3 δισ. το τρίμηνο – Ποιοι φόροι υπεραπέδωσαν
Τα αυξημένα φοροέσοδα κατά 598 εκατ. ευρώ ή 4,2% έναντι του στόχου, αποτέλεσαν τον προωθητικό μηχανισμό προκειμένου το πρώτο τρίμηνο του 2024 να κλείσει με πρωτογενές αποτέλεσμα σχεδόν 3 δισ.ευρώ.
Συνολικά τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 14.84 εκατ. ευρώ, ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα-σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία της εκτέλεσης προϋπολογισμού σε τροποποιημένη ταμειακή βάση- διαμορφώθηκε σε ύψος 2.98 δισ., έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2.13 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 3.07 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023.
Το υπουργείο Οικονομικών συνεχίζει να βάζει αστερίσκο στα εν λόγω αποτελέσματα, σημειώνοντας πως ότι το μεγαλύτερο μέρος της διαφοράς του πρωτογενούς πλεονάσματος έναντι του στόχου σε ταμειακούς όρους δεν προσμετράται στο πρωτογενές αποτέλεσμα του 2024 σε δημοσιονομικούς όρους.
Ενδεικτικά, ποσό ύψους 159 εκατ. ευρώ που αφορά σε έσοδα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους, ενώ σημαντικό μέρος της διαφοράς στις εισπράξεις των φορολογικών εσόδων ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023. Επομένως το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει σημαντικά από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.
Αυξημένα έσοδα
Την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2024, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 16.823 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 430 εκατ. ευρώ ή 2,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ωστόσο στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε συμπεριληφθεί η είσπραξη τον μήνα Μάρτιο ποσού ύψους 1.797 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του, ήτοι ποσό 1.687 εκατ. ευρώ, είχε εισπραχθεί τον Δεκέμβριο του 2023 και επιπλέον ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024.
Εξαιρουμένου του ανωτέρω ποσού, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 2.069 εκατ. ευρώ ή 14,2% έναντι του στόχου. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως: α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 612 εκατ. ευρώ μετά την αφαίρεση των επιστροφών και β) στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ κατά 1.029 εκατ. ευρώ.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 18.507 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 416 εκατ. ευρώ ή 2,3% έναντι του στόχου.
Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:
Ι. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 14.844 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 598 εκατ. ευρώ ή 4,2% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 5.876 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 16 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 1.532 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 5 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 260 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 19 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 5.105 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 563 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων είναι αυξημένος κατά 66 εκατ. ευρώ και ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων αυξημένος κατά 451 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
ΙΙ. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 15 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.
ΙΙΙ. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 2.418 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 700 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 κυρίως λόγω: (α) της είσπραξης κατά τον Δεκέμβριο 2023 του ποσού των 1.687 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), ενώ ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024, έναντι στόχου 1.797 εκατ. ευρώ που αρχικά προβλέφθηκε ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Μάρτιο 2024 και (β) των αυξημένων εσόδων ΠΔΕ, κατά 876 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου. Ειδικότερα, από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 2.418 εκατ. ευρώ, ποσό 2.133 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 208 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 7 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 1.007 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 508 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, κυρίως λόγω των αυξημένων εσόδων από επιστροφές δαπανών, κατά 283 εκατ. ευρώ. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 1.007 εκατ. ευρώ, ποσό 203 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ τα οποία είναι αυξημένα κατά 153 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
VI. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων» ανήλθαν σε 15 εκατ. ευρώ, έναντι μηδενικού στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1.684 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 14 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.698 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.336 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.029 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.307 εκατ. ευρώ).
Η εικόνα τον Μάρτιο
Ειδικότερα, τον Μάρτιο 2024 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.175 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 1.139 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, λόγω της είσπραξης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) ποσού εντός του Δεκεμβρίου 2023, όπως προαναφέρθηκε. Εξαιρουμένης αυτής, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 658 εκατ. ευρώ που οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 449 εκατ. ευρώ στις επιστροφές εσόδων λόγω ετεροχρονισμού στην εμφάνισή τους, καθώς υψηλά ποσά επιστροφών πραγματοποιήθηκαν τον μήνα Φεβρουάριο, ενώ είχαν προβλεφθεί για τον μήνα Μάρτιο. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.652 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 1.588 εκατ. ευρώ.
Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα ανά μείζονα κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού, για τον Φεβρουάριο 2024 έχουν ως ακολούθως:
I. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 3.535 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 260 εκατ. ευρώ ή 6,8% έναντι του στόχου. Σημειώνεται ότι η τραπεζική αργία στις 29 Μαρτίου και 1 Απριλίου επηρέασε τη ροή των εισπράξεων φόρων μηνός Μαρτίου καθόσον παρατάθηκε μέχρι και τις 2 Απριλίου η προθεσμία καταβολής των βεβαιωμένων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση, οι οποίες έληγαν τις ως άνω ημερομηνίες. Εκτιμάται ότι ποσό περίπου 300 εκατ. ευρώ, που αφορά φορολογικές οφειλές μηνός Μαρτίου, εξοφλήθηκαν στις 2 Απριλίου και ως εκ τούτου θα συμπεριληφθούν στα έσοδα μηνός Απριλίου.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 1.433 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 143 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 509 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 35 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 44 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 16 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 1.040 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 8 εκατ. ευρώ.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 767 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.463 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, λόγω της είσπραξης ποσού από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) το 2023. Ποσό 702 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 290 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 43 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 24 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 302 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 158 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 2 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 12 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 476 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 449 εκατ. ευρώ από τον στόχο (925 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 704 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 278 εκατ. ευρώ από τον στόχο (426 εκατ. ευρώ).
Μειωμένες οι δαπάνες
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαρτίου 2024 ανήλθαν στα 16.867 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 343 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (17.210 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατά 245 εκατ. ευρώ, λόγω των αυξημένων επενδυτικών δαπανών κατά 783 εκατ. ευρώ.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1.007 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 523 εκατ. ευρώ και στον ετεροχρονισμό των ταμειακών πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας κατά 320 εκατ. ευρώ. Αντίρροπα, δηλαδή αυξητικά σε σχέση με τον στόχο, κινήθηκαν οι πληρωμές των τόκων κατά 106 εκατ. ευρώ και οι επιχορηγήσεις σε λοιπά νομικά πρόσωπα κατά 227 εκατ. ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, δόθηκαν 110 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προς τον ΕΛΓΑ, για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023, 78 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ως επιχορήγηση σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ) και 69 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας ως επιχορήγηση στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 2.812 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση ύψους 665 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, καθότι παρουσιάστηκε υπέρβαση του στόχου τόσο στο ΠΔΕ όσο και στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.