Η Ευρώπη και το «όνειρο» της Διεύρυνσης

Μία νέα διεύρυνση, κυρίως προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, εξετάζει η ΕΕ. Δύσκολα θα υπάρξει ωστόσο ένα ολόκληρο κύμα διεύρυνσης, όπως έγινε το 2004.

Την «Ευρώπη των 25» γιόρταζαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στο Δουβλίνο το 2004

Ακριβώς είκοσι χρόνια συμπληρώθηκαν την 1η Μαίου από την προς Ανατολάς Διεύρυνση της ΕΕ με την εισδοχή οκτώ ανατολικοευρωπαϊκών χωρών, της Κύπρου και της Μάλτας. «Big Bang» αποκαλείται ακόμη και σήμερα στην κοινοτική «διάλεκτο» αυτή η Επανένωση της Ευρώπης, που εν μία νυκτί αύξησε τον αριθμό των κρατών-μελών από 15 σε 25.

Όπως επισημαίνει στην DW η Τεφτά Κελμεντί, ερευνήτρια στο European Council on Foreign Relations (ECFR), «ήταν ένα ισχυρό μήνυμα προς τη Ρωσία, αλλά ήταν και κάτι παραπάνω. Ήταν η απόδειξη ότι η ΕΕ μπορεί να λαμβάνει σοβαρές αποφάσεις και να εκπληρώνει προαπαιτούμενα». Τόσο για την ίδια την ΕΕ, όσο και για τις δέκα χώρες διεύρυνσης, ο απολογισμός ήταν θετικός». Στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς τα νέα μέλη είχαν την ευκαιρία να αναπτύξουν την οικονομία τους. Η Δημοκρατία, το κράτος δικαίου και η ελευθερία των ΜΜΕ ενισχύθηκαν. Εξαίρεση αποτέλεσαν η Πολωνία και η Ουγγαρία, αλλά και στην Πολωνία η κατάσταση βελτιώνεται μετά την πρόσφατη αλλαγή κυβέρνησης.

«ОњОµП„О¬ П„О№П‚ О№ПѓП„ОїПЃО№ОєО­П‚ О±О»О»О±ОіО­П‚ П„П‰ОЅ ПЂО±ПЃОµО»ОёПЊОЅП„П‰ОЅ ОµП„ПЋОЅ ОєО±О№ П„О· ОґО№О¬О»П…ПѓО· П„О·П‚ ОЈОїОІО№ОµП„О№ОєО®П‚ О€ОЅП‰ПѓО·П‚ ОґОµОЅ П…ПЂО®ПЃП‡Оµ ОµОЅО±О»О»О±ОєП„О№ОєО® О»ПЌПѓО· ПѓП„О· О”О№ОµПЌПЃП…ОЅПѓО· П„ОїП… 2004, О±О»О»О¬ ОєО±О№ ПѓП„О·ОЅ ОєО±ОёП…ПѓП„ОµПЃО·ОјО­ОЅО· О­ОЅП„О±ОѕО· П„О·П‚ О’ОїП…О»ОіО±ПЃОЇО±П‚ (2007), П„О·П‚ ОЎОїП…ОјО±ОЅОЇО±П‚ (2007) ОєО±О№ П„О·П‚ ОљПЃОїО±П„ОЇО±П‚ (2013)В» ОµОєП„О№ОјО¬ Ої О§О±ОЅП‚ ОљПЃОЇОјПЂОµ, ОµПЃОµП…ОЅО·П„О®П‚ ПѓП„Ої О™ОЅПѓП„О№П„ОїПЌП„Ої О“ОµП‰ПЂОїО»О№П„О№ОєО®П‚ П„П‰ОЅ О’ПЃП…ОѕОµО»О»ПЋОЅ (BIG). Оџ ОЇОґО№ОїП‚ ПѓО·ОјОµО№ПЋОЅОµО№ П‰ПѓП„ПЊПѓОї, ПЊП„О№ ОїО№ О•П…ПЃП‰ПЂО±ОЇОїО№ ОёО± ПЂПЃО­ПЂОµО№ ОЅО± О±ОЅП„О»О®ПѓОїП…ОЅ П„О± ОєО±П„О¬О»О»О·О»О± ОґО№ОґО¬ОіОјО±П„О± ОіО№О± П„Ої ОјО­О»О»ОїОЅ О±ПЂПЊ П„О· ОјОµОіО¬О»О· О”О№ОµПЌПЃП…ОЅПѓО· П„ОїП… 2004. О¤Ої ПЂО№Ої ПѓО·ОјО±ОЅП„О№ОєПЊ ОґОЇОґО±ОіОјО±: О— ОЇОґО№О± О· О•О• ПЂПЃО­ПЂОµО№ ОЅО± ОјОµП„О±ПЃПЃП…ОёОјО№ПѓП„ОµОЇ ПЋПѓП„Оµ ОЅО± ОєО±П„О±ПѓП„ОµОЇ О№ОєО±ОЅО® ОіО№О± ОЅО± ОґО№О±П‡ОµО№ПЃО№ПѓП„ОµОЇ ОјОЇО± ПЂОµПЃО±О№П„О­ПЃП‰ О”О№ОµПЌПЃП…ОЅПѓО·, ОЅО± О±ПЂО»ОїПЂОїО№О®ПѓОµО№ П„О№П‚ ОґО№О±ОґО№ОєО±ПѓОЇОµП‚ О»О®П€О·П‚ О±ПЂОїП†О¬ПѓОµП‰ОЅ.

«Μάλλον απίθανο ένα νέο Big Bang»

Ευρωπαϊκές σημαίες στο Σεράγεβο, πρωτεύουσα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης

Οι επόμενοι υποψήφιοι έχουν χτυπήσει προ πολλού την πόρτα.Έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων φιλοδοξούν να προσχωρήσουν το ταχύτερο δυνατόν, ενώ καθεστώς υποψήφιας χώρας έχουν λάβει η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία. «Δεν νομίζω ότι αυτή τη φορά θα δούμε ένα νέο Big Bang» λέει η Τεφτά Κελμεντί. Όπως υποστηρίζει, η ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων θα υλοποιηθεί σταδιακά, ξεκινώντας από την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία και το Μαυροβούνιο.

Έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία στις Βρυξέλλες το 2022

Η προσχώρηση της Ουκρανίας θα αποτελούσε βέβαια ένα νέο Big Bang. Πρόκειται για μία τεράστια, φτωχή αγροτική χώρα, τραυματισμένη από τον πόλεμο. Ο αναλυτής Χανς Κρίμπε θεωρεί πάντως ότι η ένταξή της είναι εξίσου απαραίτητη σήμερα, όσο ήταν και εκείνη των οκτώ ανατολικοευρωπαϊκών χωρών το 2004.

Σημαντική η οικονομική επιβάρυνση

Μόνο που κανείς δεν θίγει τα πραγματικά προβλήματα που φέρνει μαζί της μία νέα Διεύρυνση, «για να μην τρομάξουμε τους Ευρωπαίους πολίτες», όπως λέει ο Χανς Κρίμπε, «κάποτε όμως θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα». Για παράδειγμα, την ανάγκη αναδιάρθρωσης του κοινοτικού προϋπολογισμού. Αυτό θα σήμαινε ότι χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία, που σήμερα επωφελούνται τα μέγιστα από ευρωπαϊκά κονδύλια, θα πρέπει πλέον να συνεισφέρουν στον προϋπολογισμό περισσότερα χρήματα από όσα εισπράττουν.

Πότε ακριβώς θα γίνει η νέα Διεύρυνση; Κάθε πρόβλεψη είναι δύσκολη, αλλά «πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι» λέει ο Γιέρζι Μπούζεκ, πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας και νυν ευρωβουλευτής. Ο ίδιος θυμάται πολύ καλά το 2004, όταν η Πολωνία προσχώρησε στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Ξαφνικά «η ένταξη ήταν γεγονός, ενώ φαινόταν πολύ μακρινή όταν ακόμη είμαστε νέοι. Γι αυτό πρέπει όλοι μας να συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε…» λέει ο Μπούζεκ.

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

Κείμενο: Μπερντ Ρίγκερτ