Γκίκας Μαγιορκίνης: Η θανατηφόρα γρίπη των πτηνών και οι πιθανότητες να προκαλέσει πανδημία
Φωτ: ΑΠΕ
Όλο και συχνότερα τον τελευταίο καιρό επανέρχεται το ζήτημα της γρίπης των πτηνών με τον Γκίκα Μαγιορκίνη ωστόσο να είναι καθησυχαστικός σχετικά με το ενδεχόμενο ο ιός να προκαλέσει πανδημία.
Ο αναπληρωτής καθηγητςή Υγιεινής και Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε σήμερα αναφέρεται στην υψηλή θνησιμότητα αλλά και στις πιθανότητες που έχει η γρίπη των πτηνών να προκαλέσει πανδημία.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, η γρίπη των πτηνών παρουσιάζει ιδιαίτερα ψηλά ποσοστά θνησιμότητας στους ανθρώπους.
«ОњОµ ОІО¬ПѓО· П„О± ПЂОµПЃО№ПѓП„О±П„О№ОєО¬ ОіПЃОЇПЂО·П‚ П„П‰ОЅ ПЂП„О·ОЅПЋОЅ ПЂОїП… ОП‡ОїП…ОЅ ОєО±П„О±ОіПЃО±П†ОµОЇ ПѓОµ О±ОЅОёПЃПЋПЂОїП…П‚ П„О·ОЅ П„ОµО»ОµП…П„О±ОЇО± ПЂОµОЅП„О±ОµП„ОЇО±, το ποσοστό που κατέληξε είναι μεγαλύτερο από το 50%. Καθώς υπάρχει πιθανότητα υποδιάγνωσης των ηπιότερων περιστατικών, με μαθηματικά μοντέλα υπολογίζεται ότι η πραγματική θνητότητα του ιού της γρίπης των πτηνών στους ανθρώπους, βρίσκεται κάπου μεταξύ του 14 και του 33%. Συγκριτικά, η εποχική γρίπη έχει περίπου 0,2%, δηλαδή ο ιός της γρίπης των πτηνών είναι τουλάχιστον 70 φορές πιο θανατηφόρος από την εποχική γρίπη».
Ωστόσο παρά την επικινδυνότητα της η γρίπη των πτηνών παρουσιάζει μειωμένες πιθανότητες να γίνει πανδημία καθώς «δεν φαίνεται να είναι καλά προσαρμοσμένος στον άνθρωπο ώστε να μπορεί να μεταδοθεί μεταξύ των ανθρώπων. Μέχρι στιγμής τα περιστατικά που βλέπουμε είναι μεταδόσεις από ζώο στον άνθρωπο (συνηθέστερα από πτηνό) και δεν υπάρχει στη συνέχεια μετάδοση μεταξύ των ανθρώπων. Ο ιός της γρίπης των πτηνών φαίνεται να προτιμάει τα κύτταρα που είναι πιο βαθιά στον πνεύμονα, συνεπώς ο πολλαπλασιασμός του στον άνθρωπο γίνεται σε σημείο που προκαλεί βαριά νόσο, αλλά δεν είναι εύκολο να μεταδοθεί», υποστηρίζει ο Γκίκας Μαγιορκίνης.
Κρίσιμη η διάδοση του ιού σε πιο κοντινά γενετικά στον άνθρωπο ζώα
Οι επιστήμονες μελετάνε συστηματικά τις αλλαγές συμπεριφοράς του ιού ώστε να εντοπιστούν τα σημείο που δείχνουν ότι προσαρμόζεται και πλησιάζει τον άνθρωπο.
«О€ОЅО± ПѓО·ОјОµОЇОї ПЂПЃОїПѓО±ПЃОјОїОіО®П‚ ОµОЇОЅО±О№ О· δημιουργία επιδημικών εκρήξεων σε ζώα που είναι πιο συγγενικά στον άνθρωπο σε σχέση με τα πτηνά, όπως για παράδειγμα είναι οι χοίροι και οι αγελάδες. Η γενετική συγγένεια παίζει καθοριστικό ρόλο για το πόσο εύκολα μπορεί ένας ιός να προσαρμοστεί στη βιολογία του ανθρώπου και είναι κρίσιμο σημείο για να αποκτήσει πανδημική δυναμική», έγραψε ο Γκίκας Μαγιορκίνης, προσθέτοντας ότι « τα τελευταία δύο χρόνια έχουν παρατηρηθεί ιδιαίτερα ανησυχητικά σημεία καθώς έχουν προσβληθεί διάφορα είδη θηλαστικών στην άγρια φύση από τον ιό της γρίπης των πτηνών, δείχνοντας σαφή σημάδια ότι τα βήματα που χρειάζεται ο ιός για να προσαρμοστεί και στον άνθρωπο λιγοστεύουν, αυτό σημαίνει ότι είναι και πιο εύκολο να συμβεί, άρα είναι πιθανότερο, αλλά και ότι μπορεί να συμβεί και σχετικά πιο σύντομα. Ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό σημείο είναι η επιδημία του ιού της γρίπης των πτηνών σε φάρμες αγελάδων στις ΗΠΑ καθώς είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται κάτι ανάλογο».
Τι μπορεί να δράσει ως ανάχωμα στη μετάδοση της γρίπης των πτηνών στον άνθρωπο
Σημαντική είναι η παστερίωση του γάλατος σύμφωνα με τον καθηγητή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.
«Оџ О№ПЊП‚ О±ОЅО№П‡ОЅОµПЌОµП„О±О№ ОєО±О№ ПѓП„Ої ОіО¬О»О±, П‰ПѓП„ПЊПѓОї η παστερίωση «νεκρώνει» τον ιό, όπως και τα άλλα παθογόνα που μπορεί να ανιχνευθούν στο γάλα. Για αυτό, είναι εξαιρετικά σημαντικό διαχρονικά να καταναλώνεται παστεριωμένο γάλα, γιατί μπλοκάρει τα όποια παθογόνα μπορούν να περάσουν στην τροφική αλυσίδα και στον άνθρωπο ακόμα και αυτά που είναι άγνωστα», υποστήριξε.
Το ζήτημα των εμβολίων ενάντια στη γρίπη των πτηνών
Οι κλινικές μελέτες για την ανάπτυξη εμβολίου έχουν ήδη ξεκινήσει, σύμφωνα με τον Γκίκα Μαγιορκίνη.
« О‰ОґО·, ОП‡ОїП…ОЅ ОѕОµОєО№ОЅО®ПѓОµО№ κλινικές δοκιμές για εμβόλια ιού γρίπης των πτηνών που θα μπορούν να δοθούν σε επαγγελματίες υψηλού κινδύνου, όπως είναι οι εργαζόμενοι σε φάρμες ευάλωτων ζώων. Με αυτόν τον τρόπο θα μειωθεί και ο κίνδυνος εμφάνισης πανδημικού στελέχους», υποστηρίζει και συμπληρώνει:
«О‘ОЅ ОєО±О№ П…ПЂО®ПЃП‡О±ОЅ ОґПЌОї ОµОјОІПЊО»О№О± ООЅО±ОЅП„О№ П„ОїП… О№ОїПЌ П„О·П‚ ОіПЃОЇПЂО·П‚ П„П‰ОЅ ПЂП„О·ОЅПЋОЅ ПЂОїП… ОµОЇП‡О±ОЅ П†П„О¬ПѓОµО№ ПѓП„О·ОЅ О±ОґОµО№ОїОґПЊП„О·ПѓО· (О® ПЂОїО»ПЌ ОєОїОЅП„О¬ ПѓП„О·ОЅ О±ОґОµО№ОїОґПЊП„О·ПѓО·) О±ПЂПЊ П„ОїОЅ О•П…ПЃП‰ПЂО±ПЉОєПЊ ОџПЃОіО±ОЅО№ПѓОјПЊ О¦О±ПЃОјО¬ОєП‰ОЅ, ОєО±О№ П„О± ОґПЌОї ОП‡ОїП…ОЅ О±ПЂОїПѓП…ПЃОёОµОЇ ПЂО»ООїОЅ. О¤Ої ПЂПЃПЋП„Ої О±ПЂОїПѓПЌПЃОёО·ОєОµ ПѓОµ ПѓП‡ОµОґПЊОЅ ПЋПЃО№ОјОї ПѓП„О¬ОґО№Ої П„О·П‚ О±ОѕО№ОїО»ПЊОіО·ПѓО·П‚ ОіО№О± П„О·ОЅ О±ОґОµО№ОїОґПЊП„О·ПѓО·, ОµОЅПЋ П„Ої ОґОµПЌП„ОµПЃОї О±ПЂОїПѓПЌПЃОёО·ОєОµ ПѓП…ОЅОїО»О№ОєО¬ П„Ої 2020 (О±ОЅ ОєО±О№ ОґОµОЅ ОµОЇП‡Оµ ПЂО±ПЃО±П‡ОёОµОЇ ОєО±ОёПЊО»ОїП… О±ПЂПЊ П„Ої 2010).
Και τα δύο αυτά εμβόλια έχουν χαρακτηριστεί ως προ-πανδημικά, εμβόλια που θα μειώσουν τον κίνδυνο της πανδημίας προστατεύοντας επαγγελματίες υψηλού κινδύνου, αλλά και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τον γενικό πληθυσμό σε περίπτωση πανδημίας. Ωστόσο, με δεδομένο τον μεγάλο κίνδυνο για εμφάνιση πανδημίας από τον ιό της γρίπης των πτηνών ο CDC στην Αμερική έχει επενδύσει πόρους στον χαρακτηρισμό ενός ιού γρίπης που θα ήταν κατάλληλος υποψήφιος για την ανάπτυξη αποτελεσματικού προπανδημικού εμβολίου».
Η παρουσία του ιού σε προηγούμενες ιστορικές περιόδους
Αυτή θα είναι η πρώτη φορά που η γρίπη των πτηνών θα φτάσει να γίνει ανθρώπινη πανδημία.
«О‘ОЅ ПѓП…ОјОІОµОЇ О· ПЂПЃОїПѓО±ПЃОјОїОіО® П„ОїП… О№ОїПЌ П„О·П‚ ОіПЃОЇПЂО·П‚ П„П‰ОЅ ПЂП„О·ОЅПЋОЅ ПѓОµ ПЂО±ОЅОґО·ОјО№ОєПЊ ОіО№О± П„ОїОЅ О¬ОЅОёПЃП‰ПЂОї ПѓП„ОО»ОµП‡ОїП‚, θα είναι ένα γεγονός που δεν έχουμε ξανακαταγράψει. Από το 1900 έχουν καταγραφεί με επιστημονική βεβαιότητα τέσσερις πανδημίες από στελέχη γρίπης Α. Η πιο σοβαρή ήταν το 1918 γνωστή ως Ισπανική γρίπη, μία πανδημία σοβαρότητας 5, η σοβαρότερη στην 5-βάθμια κλίμακα βαρύτητας των πανδημιών. Οι άλλες τρεις ήταν η πανδημία του 1957-1958 γνωστή ως «Ασιατική» γρίπη, ακολούθησε η γρίπη του 1968 (Hong Kong), η οποία προήλθε από ανασυνδυασμό με γρίπη των πτηνών και τέλος η πανδημία του 2009 (γρίπη χοίρων). Καμία πανδημία από τις τρεις τελευταίες δεν ξεπέρασε την κλίμακα 2 στην 5-βάθμια κλίμακα βαρύτητας, ενώ η μόνη που είχε σχέση με ιό της γρίπης των πτηνών ήταν αυτή του Hong Kong. Ωστόσο, ακόμα και γρίπη του Hong Kong δεν είχε αποκλειστική προέλευση ιού της γρίπης των πτηνών, καθώς προέκυψε με ανασυνδυασμό», υποστήριξε ο Γκίκας Μαγιορκίνης στο άρθρο του.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ